0000747692

4;8

Logica Difp. l.

De natura DemonrtrationiJ.

culare vernm eíl bonum parciculare eius,atque etiam

bonum particulare voluntacis; ergo non necefficat

voluntarem ad applicandum intelleétum , ve opere–

tur

circa illud : (ed liberum eíl: .voluncaci eum appli–

care, aur diuenere: concluíio aucem demonfiratio–

njs eft verum quoddam particulare : ergo eriam ha–

bito alTenfu pr<tmiífarum non neceílicamr voluntas

applicanddtn intelleétum

aífenciacur concluíio-

. ni,

fed

poreíl: eum diuercere ab aífentiendo.

• "1-

Secundo, quia imelleétus ex eo quod fobdicur vo...

lnntatí panicipat libercacem ab ea:

hrec parcicipa–

tio

confifl:it

hoc,

íicuc ex

voluncas adhuc po–

Íltis

omnibus reqtrifitis in

aétu

primo ad operandum

poífit operari,

non operad, íi

velit:

ita íimiliter

incelled:us poíitis prremiffis por'eft applicari,

non

applicari

volunrare,

hac applicatione, vel non

applicatione a

cque ex imperio voluncacis poterit

fuf–

pendere aífenfom aífenciend1 conclulioni.

Dices

has quidem potencias pendere

voluntatis

imperio

applicacione ad fuum obieétum,

in po–

íicione condicionum qué?: neceífarire

fonc,

non vero

in produétione immediara aétus prrefuppoíitis iam ra–

tiombus, id quod manifeíl:um videcur in pluribus

aél:ibuspotenci:m1m feníitiuarurn: applicaca namque

potencia tangendi obieéto tangibili raéius necetfario

elicit:

licec voluncas oppoíiturn imperet. Icem po–

tencia videndi applicata obieéto lucido exif

ienti

bus

palpebris apertis, receptaque fpecie imprelfa n.on

po–

tell aéh1m videndi fufpendere, etiam íi fubdarur

im–

perio volumatis : ergo potentire hre tancum fubdun–

tur voluntati in applicatione ad obieéta, non verb

immediara operatione foppolira applicari-one: ergo

idem eric in incelleél:u , ficuc enim fe habent hoe po-

tencia= ad fua obieéta, ica inrellc:d:us

fuum.

Sed

~oncra,

ergó falcem pocerit volnntas foppolÍ-

pra!miffarurn aífenfu applicare intelle&um ad

alíud obieélum cognofcendum :

tune etiam exi–

fteare in intelled:u pra!miifarum affenfo non fequirnr

. aífenfus concluíionis , arque adeo licue in porenria

v.idendi poteíl: fufpendere aétum vi Gonis albi ; quia

voluncas applicat eam ad videndum nigrnm : ita

inrelleélu aeplicari pocerit

voluncace

aliud

ob–

ieétum cognofcendum,id efi ad nihil amplius cogno–

fcendum in

tempore in quo eliciendus erar aífen–

fus conclufionis.

Dices, quociefcumque intelleétus ceífac ab aífenfu

conclulionis, etiam ceífare ab aífenfu prremi(farum:..

nec alía racione poífe impedid conclufionis alfen–

fom,nili

limul vo?untas impedíat pra!tniífarnm aífen–

fom: licue non poceíl: fufpendere aél:um iudicij, nili

fuípendat apprehen!ionem extremorurn.

Sed contra, quia ad apprehendenda extrema ap-

plicacur incelleél:us per imperium voluncatis: ira

eciam foppoíitis ornnibus przrequiíiris ad apprehen.

.fionern fapc incipit aél:ualem apprehen·lionern per

volumatis imperium: ergo·pari racione in aétu iudi–

cij,

diícurfus etiam foppoíitis onrnibus pra:requi–

licis ad iudicandum,

inferendam conclulionem in·

cipiec aéhiate iudicium aél:ua1is concluíionis per im–

periurn volunratis.

Tercio, ex doéhina

D.Thom~

1.2.q.J. arr.1.

deduéh ex Arillocele,

recepta eciain ah omnibus

potencia non eíl: capax habirus, nili in ordine ad ob–

ieél:urn circa quod poceíl: operari libere, vnde poten–

tia omnino naturalis , nullarn habeas libercacem in

f~is

operationibus, falcem ex parcicipatione liberta–

t1s, non

habirus, nec poteít eum adquirereJ

<l;uamumuis freqtienrer op

vr pacer in poten–

tia

v1.~ua,

qua:: non eíl: capax habiru

:;\ec'poceft eum

adqmrere per frequenres aélus vi lionis,

. incelle–

tlus

per

~ífeníum

principiorum adquirir habirum,qui

vo,atur

lntelle"us,

habitis aífenlibus principio-

rum, etiam adquirir habicum

fcienri~

per

affenfum.

conclufionis fecundurn communem fencentiam

co–

tius Schola:; ergo aliquam habet libertatem in alfen–

princ.ipiorum ,

eo habitu in· al.Tenfu concluíio–

nis.: minima aucem libertas eft poífe alfentire,

af–

fenfum fufpendere; ergo

negari~on 'poteíl:

quin hanc

habeat.

~ano

poGtis

ph1~~iffis,&

aífenfu illarum adhuc

incelkél:us manee indifferens ad eliciendam conclu–

lionem vniuerfalem,

vel

particularem, direétam, vel

indireél:am; ergo eciam erit índifferens ad elicien–

dum , vel non elicíendum.

Q!!into, concingere poreíl, vt quando intelléétus

affencicur prremiffis, voluntad limul prrefencerur ali–

quod coeaium ) vel ali qua ratio mali) liue defatigatio

circa conc!ulionem, fed quocies voluntad ita prrefen–

tatur aliquá ralio'mali ca:dij

defatigationis in

ob–

ieéto profequendo, eciamfi hQc

fic

infinicum bonum

fe,

poretl illa fo(pendere proprios ,

aliar~m

fa–

cul iatum aétus circa

illud:

ergo

poterit poíl: prre–

miífarum aifenfum impedire, ne incelleél:us aífentia-

tur conclulioni.

E C T 1 O

II.

Aliqu~

notatione digna nduertttntHr.

F>uercendum primo, rnulca prrerequiri ex parce

przmiKaru{n, amequam inrepeétus decermine–

cur ad concluGonem. Primo, vt euideacer aífentiatur

intelleétus prremiffis:

la enim earum probabilis co–

gnirio, feu appreheníio non cogii: intelleétum , ve

euidenri conclufioni prreíl:ec aífenfum. Secundo, ne–

ceífarium eíl:, vtramquc: prremiffam euidentem

indi–

care, eafque in debico ordine,

difpofüione fyllo–

giílica collocare, nec

fufficic

quamliber per

euiden–

rem cognofcere: concluíio cnim non conrinerur in .

prremiills fecundum

feorfim ,

feparatim fom–

p_cis,

fed

logico artificio difpoíitis : ita ve duo extre–

ma cum medio conneétantur:vltra hoc neceífario re–

quiritur, vt detur euidens apprehenfio confequenda:

legicimre, hac enim non vifa euidencer, non cogitur _

intelleétus,

ita contingic frepe in difpucacionibus,

prremiffis euidentibus cognids, quia non v1detur

legitima confequencia , negatur illa conceffis prz–

rniffis, candem etiam extrema conclufionis prius ap·

prehendenda

fum,

quam incelleélus determinecur ad..

alfenriendurn concluíioni; omne enirn iudicium

ex:

anteceden

terminorum appreheníione

orimr~

Secundo, aduerce dari duplicem

nec~ffiratem

du-

plici libenati oppolíram: Prima necefficas quoad

Ípe–

cificacionem eíl:, qure coníiíl:ic in hoc ve adeo deter–

minet facoltatem circa aliquod obieétum,vt non pof–

lir,

niíi vna fpecie aétus illud profequi: v.g.

íi ali–

quem aél:um refpeél-u illius habicura

lir,

ille

aélus ne–

ceífario

fic

amoris,

non odij,

obieétum

lic

om–

nino bonum,

expetibile;

odij ,

non amoris,

.ti

lit

ex omni parte

malu~,

difco1 ueniens. Dici-

tur

aur~m

necefficas fpecificationis , quia neceffirac

facultatem ad determinatum aétum fecundum fpe–

cietn: explicatur hoc exemplo voluntatís circa bea–

timdinem , feu bonum in communi , circa quod ita

dererminata efr v9luncas ad amorem eliciendum

non poffit ?dium circa illud

exer~ere

contra)

i~a

eíl: determinara ad odio profequendum mnl.uin m

communi, ve non

poífü

amorem circa illud elicere.

Hrec necefficas opponirnr liberrari concrarieraris J

qua prrediéta potencia eíl: ira indifferens, vr

p~llir,

vellet , aétus fpecie con erarios ehcere, vr odrnm,

vel amorem circa idem ob1ell:um : v.g. voluncas

Ioannis eíl: indifferens ad opio profequendnm

vel

arnandum Pecrum ; quia diéta lib:rcace fru1cur,

qua: