~a=ll:.
V.
.
Pi;rum afenfra pr11;miffarum
neceJitet
inte!letfum,&c.
loco
mo~iua
illius eíl: fufficiencer applicaca
ád
mo–
tum ex
vi illius impulfus, ita mouec eciam inuicum,
&
maxirnc renuencem, ve non poffic non moueri,
quia ve naturalis pocencia, & habee omnia requiftca
ad
operandum etiam
fi
fubdacnr volumati , ergo in–
relleél:us, qui eodern modo per vos fobdimr volun–
tad' ac potencia mociua non obfiance nolitione
vo–
lunracis
fi
lit
applicatus ad eliciendum aífenfum con–
dulionis fuflicienrer ex vi pra::miífarum alfen
fu ,
nul–
lo modo poterie impediri ne aífentiamr.
SECTIO
I.
Alitlfolutiones refatn,ntut.
3S
Dlces intellea:um magís fubiici voluncati, quia
eíl:
rnagis rationalis.
39
Conrra)vr aie optime Hunado,quia incelleél:us
eíl:
magis rarional,is,
quia
efl: immediamm principium
rnouens volumarem,iuxta regulas racionís,non vero
quod voluntas poffir incelleél:ui dominari circa ob–
ieél:um euidens, & mutare illius cender1di modum.,
non
enim poteíl:
a
voluncate cogi, ve affeneiacur ob–
ieél:o falfo, neque itero vr diffenciarnr obieél:o, quod
apparet v7rurn: ergo non porerie cohibere aífenfom
aél:ualem ad eu1dencem concluftonem.
40
Occt.irrunr aduerfarij ad
huius
inílantiz difficul-
tarern dicendo eífe diuifam rationem in creeeris po·
tenriis,ac inrelleél:u,quoniam bis eíl: radicams imme–
diare in eadem anima cum voluntate,& prior ad eius
1iberos mocus recipienclos.
.
41
Sed contra, quia ft effe radicarurn in eadem anima
fofficit
ad parendum voluntaci,cur imelleél:us agens
in abíl:rahendis fpeciebus non paree?
42.-
Dices, ideo non parere, quia eíl: potencia non co-
gn0fcens.
4
J
Co
ne
ra)q
uia hac racione potencia rnotiua eiufdem
animre cum non
lit
cognofciciua non pareret ad nu.
turn, fed promptiffimc
&
ad nuturn paree, ergo
falfa
eíl:, folucio.
44
Dices, volunrarem polfe impedire a[enfum con–
cluíionis applicando inrelleél:ui obieétmn alind effi–
cacius mouens.
45
Coi
tra
primo, quia nullutn obieétum pocefl:
pro-
poni incelleétui , quod efficacius moueat quam ve
ri–
tas euidens,qure ex eo quod virtualicer concinetur
in
prremiffis conceffis, & propret clariracem iplins
effi–
caciffime rapicur inrelleétus ad fui aífenfum.
46
Secundo , quia licec illa applicacio obieél:i eíl: an–
tequam aífenriatur prremiffis,vel poft aífenfom li an–
ee aífenfum, non eíl: quadl:io de hoc: íi poíl: aífenfum
przmi!farum,non potefl: impediri concluftonis-affen–
fus,cum in eodem iníl:anti intrinCeco reali,quo affen–
cirur prremiilis, aífentiatur concluíioni: nam omne
agens quod non habet contrarium, nec operacur me–
dio motu locali, producit eotmn fuum effeél:um ad
quem eíl: fufficienre·r confritmus in aétu primo in
eo–
de ip{l:anci quo fufficienrer
c~níl:ituitur,
ve videre eíl:
in potencia viíiua,& in luminofo refpeétu liAcis,atqui
incelleél:us non
haber
concrarium & per aífenfum
prremi ffarnm coníl:ituitur fofljóenter
ad
producen–
dum affenfum coricluGonís:ergo €odem iníl:anti,quo
~ffentitnr
prremi ffis,aífentitur concluíioni.ltem,quia
vel
diíl:rahieur
illa
applicacione ab atrenrione aél:uali
pr<EmiíTurum vel non; ft primum, ante illam diftra–
ll:io.nem incelleél:us aífenfom pra!buic conclu lioni,
CUlU
in eodem in(bnti Íntrinfeco ,
Vt
diximns, affen–
tiatur pra::miílis,& concluíioni;& ftc in inftanri ante-
. cedenci,& reali exrrinfeco reípeél:u di íl: rafüonis prre–
buie aífeníum pra: miílis: ergo eti am concluGoni,
li
non difhahicur:ergo non minus clecerminacus manee
iurelleétus ad aífenfum concluíionis poíl: applicatio-
11ern quam aneea,currt tota dererminatio inrelleétus
·defumatur formaliter ab attencione przmiifarum,
fed ante applicationem obieél:i propcer
illam
aet'en–
tionern erar dererminatus iheelleétus concluftoni:er•
go poíl: applicarionem: ex quo euidenrer colligitur,
quod licet ad fummum per talem appli'cationem
ob–
ieél:i poffic efficere volunta.s ve intelleétus non ira in•
tense operecur circa obieél:um concluftonis euidart•
eis,non tamen potuiífe efficere ve fufpendat
a{fonfom
concluftonis.
SECTIO
IÍ.
'l.Álúfolutiones diluuntuf',
P
Rincipali noíl:r_o
arg~meneo
refpondént aduerfa.:.
41
rij aliter dicendo vnum ex pta!requifitis intelle¡.
ltus ad aífemiendum
effe
confeníum volmitatis pelt
aél:um, quo velie aífenciri intelleél:um concluíiani
euidenti , cum aurero volllntas pofüo affenfu prct1.,
mi ífarum noli eve
í
ntelleél:us aífenti arur concluftoni
euident~,
inde euenire ve nullo modo poffic aífeneirí
concluíioni. Explkant hoc exemplo poeenci.a: locó
motiu~,
qu.e licct neceífari;i ftt,nihilominus indiget
imperio volunratis ad operandum : vnde
facile. con–
cedenc concrarij inrelleé\:um pofitis omnibus rt!qui–
füis ad operandum rton poífe non operad, negabnnt
tamen inde inferri
poíitis
aífenftbas prc.emiífarum
te-:–
neri ad affenciendum niG volumas coníentiat:imo
{j,
bree reclamee incelleét:us cenebicur ceífare ab alfen•
fo
concluíionis.dicunt eniin anee imperium volunca-
tis intelleél:um pon dfe completem, nec h2berc
om·.
nía prretequiGta ad alfenciendum,quia
dotént
vnum
ex pra::requiíitis, effe aétum voluncacis, quo
v~lic
vt
i~1relleél:us
affenciatur.
De hac folutione aduerfarior
um fit.::loquirur
P. 48
_ Arriaga.difp.
15
.in Logica felt.6 .
num.66.in fine.Ego
dico racione naturali non poífe folucionem hanc re–
iici,li enim ille dicat incelleétum,ficuc pendee
ab
aliis
ttrnltis condicicmibus phylicis ad operandum :
ita
etiam p'endere
a
licencia volt1ncatis
'que.e
in hoc re–
pugnancia? aut qua racione 11ácurali coñrrariúm ei
oíl:enderur?fic ille.
His t'amen non obíl:antibus
Ge
efficaci ter
frnpli-
49
gno folurionem aduerfariorum. Primo quia W>lun-
tas depender
in
omnibus Cuis operado ni bus
ab
ope–
raeionibus amecedentib'us incelleétus:vnde vol untas '
non poteít
prorumpe~
in aéh1m proprium nili príus
illmninerur ab incelleél:u, & media cognitione
pro–
po11at obieétum illud, circa quod opereratura eíl: vo•
luncas,vnde
{i
incelleél:us non proponat aliquod
ob–
ieél:um voluncaei nullo modo
ptn~rie
circa illud
ope.:..
rari voluneas;itaque fine dubio cognitio de tali obie ...
ll:o
pra:cedic ad aél:um voluncaeis circa ipfum,fecun..
dum illud euidemiffimum axioma Philofophicurn
9
nihil volitum,quin pr1tc<Jgnitum,quod
fundaeur
in
natu–
ra,
&
conditione ipíius
volunrati~,
que.e,
quia c:Eca
eíl:, non poceíl: motum aliquem operaeionis propri<!
facere, nift ílluminetur
ab
aliqua potencia, & manu...
ducatur ab ipfa,vnde
fr
non
a
vidente potencia duca.o
tur,fed ab alia
c~ca,nullo
modo poceric reél:e operad
fed poeius quali in cenebris fepulta iacebit,fecundum
illud Euangelij:fi'
c1tciti
c~coducatumprltf1et,4psbo
inf<>"
Uetlmcadent.lraque
volunras,dependec ab incelleél:u i11
operad , quod adeo vecum eíl:
vt
multi ex aduerfariis_
alferane libris de anima
aél:um
intelleél:us phyftce
&
realicer producere ornnes aélus volurtl:"á'n , o
modo~
quo verbum diuin
roduci
r
Spiricum
_ fanél:u~
qui eíl: amor ·
reams prodtlél:us per vol unracem
diuina
atre, &
filio per
modum vnios princ1pij.
Tune íic; illud quod depende r ab alio in omni
ope–
ratione
efr poíkrius illo
in
omni
operadone,fed
yo-
luma»
1
-