0000747692

Logica Di(p. I.

De natura

Demonfl~ationi.f:

minado intelleél:us ad conclulionem, qua:: in

illa r

- piunt inrelleél:um,

qui~

eadefl efi

euid~nti~

ob.ie~

conclulionis, ac pr:.em1ífarum propter 1lluu prtnc1-

pium qure fum eadem vni cerdo requirimr aucem de–

terminado voluntacis in all:ibus potenciarurn,

qua:

o,mnino pofieriores func refpetl:u voluncatis , vt po–

tencia loco motiua, &c.

J .

yrg~mr

rntl:antiis, euidentibus

ipfo i

ntelleélu

defurnptis ;

enim prnponarnr

obiell:um

aliq1.ad

ciare,& euidenter, nequit affenfum

cohiben~,

nec vo–

luncas ei ¡jicere potcíl: ne aífentiaris; v.g.fi vifus reél:e

difpolirus

íit

obieétum pra::fens non poceíl: volun–

ras cohibere)ne videat colorem, & ne percipiat

illum

ibi exiíl:ere prrefencem; imo

oculis corporeis clare,

euidencer videam lucerp,

homines mouemes

fe,

arbores virides,& aliquis inrerrogec, mouencur ne

' homines,

arbores virides funt, lux darnr in pra::fenti?

cerre nullo modo poterit intelleél:us cohiberi ab af–

fenfu calium rerum, neque volumas pocerit imperare

inrelleétui, ne a<fentiacur illis vericacibus, quia ex vi

euidencis cognit:ionis oculorum proponencium clarc

talia obiell:a inrelleaui ílatim prreueniendo omne

imperium volumacis,neceífario incelleétus aífemirur

exííl:entia:: lucis fplendida::, arbonbus viridibus,

rnotui bominum, ve experienda ipCa euidenter con–

uincit; fed etiam euidencer ipfe intelleétus mediis

euidencibus prremiffis , fibi proponit euidentem veri–

tacem obieéti conclufiopis: ergo a::que neceffitarur

ad alfenciendum illi, ac necdfüacur ad aífentiendum

'alicui obieél:o,quando non

fe ipfo libi, fed ab oculis

corporeis proponitur, mediis fpeciebus, imo vidcba–

tur rnaior ratio milicare in aífenfu conclulionis ex

pra!rniffis, quarn in aífenfu illorum obiell:orum,

qure

woponuntur a vi

fu'

quia

fapc

fa::pius errar potencia

viliua, & fallimr in propoGtione obieél:orum, vt in

traél:aru de

ente racionis late egimus, ve videre eíl:

colore ca:ruleo c:?:li,

montium,&c. quos errores,&

fallacias incelleétus corrigit, iudicando alicer de re–

bus, quam vifus proponic illas; fed in propoútione

obieéti conclulionis per pra:miífas euidentes_, reCl:e

difpofiras in materia ,

forma fecundum omnes re–

gnl as Dialeética:, nullo modo poreíl: errare: ergo

fortiori

vi propc:>litionis, quam intelleél:us fibi ipíi

facir

per prremiffas de obieél:o

con

ulionis neceífüa–

bimr ad aífenriendum veritati illius euidenci.

Amplius vrgerur:

~uia

nullurn eíl: argumencum

nulla experienc ia, nullurn indicium, quo probetur,

poft:quam intellel\:us per pra::miífas iudicauic, ha::c

duo ÍU¡11t: idem vni tercio, indigete voluntatis bcne–

placito,confenfu,& imperio,auc expell:are, ne volun–

tas renuar,

nolir, ve dicat, ergo Ítint idem incer fe,

quod vere, proprie, ac formaliffime contingit: in de–

monftracione ; vel euidentius poíl:quam iudicauic,

Petrnm, v.g.

Proregem huius Peruuiani regni cífe

eundem hominem & iudicauit, Pecrum, aur profe–

dum fuiífe in Hifpaniam, auc morcuum eífe,

tune

adhuc incligere licencia, & beneplacito voluntatis, vt

iudicet Proregem , auc effe monuum, aut profeél:um

Hifpaniarn

quis hoc credet? arqui per formrrn eui–

denrem fyllogifmi incelleél:ui oíl:endicur ellldencer

obieél:um proemiffarum,

conclulionis elfe ídem,

per pra::miífarum aífenfum iudicat intelleél:us verum

clfe

obiell:um illarum : ergo falfum eíl: id, quod aífe–

r~s,

nimii:um debere fpeél:are beneplacirum,

impe–

~mm)&

licenti:am voluncatis,vt,dicat: ergo etiam ob·

1eéh1m

conclufionis efi verum.

Tancle~a

fo!mio

ill

.qure ad Jibimm fingitur,

~ulli

rationi, aut experienu

itf

tur, indigna

e(i

Philofopho; omnis en im reél:a folu ·

talis deber

dfe, & talibus fondamenris inni:xa,

limns,

poffimus illa loco argumenri

vti ,

& probare

illa

no–

firam

condutionem ncgantibus ; quia

non fuffi cic

Philofopho dicere aliquid , quod primo occurrit;

eciamíi non poffic tam facile rarionl\bus oppofüis

frangi, fed potius ralis debec

e{fe

folutio, qna:: non

folum fe protegat defenliue,

fed

etiam offeníiue pro–

bando id, quod dicit, li t'legecur

alíoquin explode–

tur tanquam gratis confié\:a,

dans occalionem

quilibet fine

vlla

ra-tione

fuo cerebro nouas con·

fingat folutiones ad eludenda folum argumenta ,

in pr<Efenci) condiciones de non fabricaras, & a

nul–

dW:as quibus inrelleél:us indigeat in fua opera•

cierne, femper enim qui nouum aliquod pra::dicacum,

aut: dependenciam, vel connexionem ponit ,. tene–

cur poíiriuo argumento eam fiabilire, nec conrentus

eíle deber, fi folum oíl:endat contrariam parrem non

poífe eciam argumento politiuo impugnad, nam qui

negat non tt¡fletur probare, licer debeat rationem tri–

buere talis negationis '

ei pecacur

caufo '

cur nega–

uerit hoc,

forciori amem cenecur qui affirrnac, pro-

bare id quod dicit.

SVBSECTIO

Tertium prittcipnle

argumentum

ponitnr.

Via licet volunras

fic

formaliter, ac limpliciter

libera, ( ac proinde mulco magis libera, quam

incelleétus, quia is folum radicaliter liber nomina–

rnr)

habeac perfell:um dominium circa fuas aél:io–

nes, ram in prima produll:ione, quam in conrinua–

rione earum, non potefl: fufpendere amorem; circa

Deum clarc vifum, quia

e{t

bonum euidens fine ali–

qna ratione mali; atqui fuppofito euidenti prremif–

farum affenfu, concluíio elt verum euidens fine ali–

qua racione falfüari-s: ergo fuppofito affenfo pra!–

milfarum

forciori non poceric intelleél:us impedire

affenfum proprium circa concluGonem

euidencem~

neque volunr:as aífenfum inrellell:us circa ipfam con–

clulionem' cum maius dominium habeat volunras

circa fe

circa fuas aétiones, quam circa aliam

po–

tentiam; ideo enirn volnntas libere mouet

c~teras

potencias, quia fe libere mouet: ergo

circa fuum

obieaum, quia eíl: bonum euidens fine radone ma–

licia:: non poteíl: cohibere fuum aé\:um : ergo n1,-;:

po–

terit a fortiori cohibere,aél:um inrel!eél:us circa fuum

obieél:um, quod eíl: vermn euidens fine fallitate ali–

qua: nam licur fe habet bonum euidens fine malicia

ad volunratem neceffii:andam:lic fe haber, imo a for–

tiori

verum euidens fine fallicate ad necefficanc.lum

inrelleél:um quoad aífenfum illius.

~od

aucem

vernm fine falfi.cace eíl: rnanife-

íl:um ex fupradiétis;nam veritas alicuius obieéti con–

Liíl:it in indiuilibili, & in a:qualirace cum vericate ob–

ieél:ina : ergo mi-llo modo compaticur cum aliqua

falfüate, cum falfüas,

veriras 'di ca

cationes op–

poficas inter

omnino indiuiíibilit:er, vnde idem

aél:us refpeétn eiufdem non poteíl:

eífe

limul verns,

falfu.s : ergo conclulio

ir ~.

eíl: vera, vt nullam fecum.

habe at falfitatem.

Dices,non

e([e

concluúonern a::que verarn,ac Deus

cíl: bonus.

Sed contra primo, quia

íi

veritas con.cluGonis mi-

nor efi,quam Dei bonicas,etiam intclleél:us voluntad

parem eíl: minus liber ipfa voluncate, quare,

minus

efficaci obieél:o fatis erit, ve neceffirernr incelleél:us

proporcione ínter has potencias , & earum obieé\:a;

exemplo clariilimo manifeftatur hac;minor impulfus

fofficit ad mouendum neceífario lapidem minoris ma–

gnirudinis furfum, quam ad lapidem maioris magni ..

tudinis, licct vcerque

fuo

proporcionato impulfo

r~piarnr

furfom :

vnde

Í1et1t

maior irnpulfus

n~ceífariQ

moucc lapidem maiorcm, ica etiam minor 1mp?lfns

neceífario mouet

minorem

lapiclem,quia vnufqmfque

impulfos