- Logica
Di[p.
l.
&
X.
De
natura
DemonflrationiJ.
nem finis fupponi ad eleél:ionem mediorurn,alias non
poífet cum verirace,
&
proprietace dici fuppofüa in–
rentione finis, quia
de
Pee
ro
refpeél:u ipGus non
po–
teíl: dici fuppoíico Perro, nece{fario datur ·petrus;
atqui idem non fupponimr realicer
a:d
fe ipfum,ergo
inrentio
fin
is,
qua!
fupponitur ad eleél:ionem medio–
rum non eíl: ídem,
quod
ta!is eleél:io. ..
1
102
Secundo concra,
&
fupponamus,elell:ionem,& in-
tentionem fin is
e{fe
ídem , aífenfom autem prremilfa–
rum,
&
atfenfom conclulionis
non
elfe idem}nihilo–
minus non poreíl: dici proprer illam·non identitarem,
feu diíl:inébonem,
qua:
darnr incer pr.emiífas,
&
con–
cluúonem fuppofüo alfenfu prá:miffarum non poffe
incelleél:um neceílirari ad alfenfum conclufionis.
103
Nam
aliquacogicacio eíl: in hac vica,
qua=
ita effi-
cacicer moucc volumatem, ve ex vi illills producat
vol
untas aétum primo primum, qui non efi: liber, [ed
necelfarius quoad exercitiurn)
&
nihilominus cogni–
tio illa, &
aéb.JSprimo primus voluntacis non
Cune
idem, fed potius diíl:inguuncur
a
parce reí,
&
vifio
beatifica diíl:inguirnr realicer ab amore Dei beatifico,
& nibilominus ex vi illius ad hunc quoad exercitium
neceílitatur voluncas: ergo friuolurn
eíl:
dicere ex vi
/
intétionis neceílirari voluncarem)ld eleél:ionem quia
funr
idem, ex vi aurem prremilfarum non necefficari
irJrelleél:um ad áffenfum conclulionís, quia vrerque
alfenfus non Cune ídem, cribuendo pro caufa huíus
non neceiliraris d1flinél:ionem illius refpeétu huius,
alias exempla ::iddulh de viíione beatifica, &c. falíi–
ficarenmr; atqui non falfificanrur, quia licet diíl:in–
guantur, habent connexioncm necelfariam,
vt
cau–
fa,
&
effeél:us: fod licec prremí ffce habeanr di íl:inél:io–
nem refpeél:u conclUlionis, habent nece!fariam con–
nexionem , nihilominus um alfenfu conclutíonis,
nam
ex
vi
connexíonis pra:milfarum vídet intelle–
ltus, illas effe ídem cum conclufione: ergo vider ne–
celfario ídem incer _Íe, cum cogantur
ex
vi illius prin–
cipij, qure font eadem vnicertio, funt eadem inter
fe:
quod principinm adeo
cít
necelfarium, vt nullo mo–
do
fubdatur volumaci, in connexione fuorum cermi–
nornm
neceffaria: ergo affenfos prn:rriiffaruln,& con–
dufionis dicunr necelfariam connexionem cauíre,
&
effeél:ns, (non obflance di11inél:ione, imo ad conne–
xionem duorum necelfaria eíl: dillinélío) ergo non
/ obíl:ame quacunqne folutione adaerfariorurn fuppo–
füo affenfo prremilfarum incelleél:us neceílicacur ad
affenfum conclu{ionis.
·
S
E
e
T 1
o
V
L T 1 M A.
t.Argumenta aduerfaria
folurmtnr.
104
Aº
locum D.Thom. refpondeo,voluntacem mo–
uere inrelleétum quantmn ad exercicium aél:us,
exercereque fuum imperium circa illum in rebus ob-
- fcuris,
&
probabilíbus,non tamen in obieél:is euiden–
ribus,
a
quibus rapicur intellell:us neceífario' cum
autem fuppoúcoeuidenri alfenfu pra:miífarnm, con–
clulio
fit
euidens,
&
clara, ad ipfamque neceffireruc ,
ex vi
prremilfarum non poreíl: voluncas per ÍUlim im–
perium diuercere incelleél:um ne affentiatur tali con–
clulioni clara!,
&
euidenci.
105
Ad
illam
autem comparati onem,quam facic
P.Ru-
pius inter verum,
&
bonum, reípondeo , veritatem
tene,re in aliquibus , in ali is non,
&
Ideo nego quod
ficut
volunras
poteíl:
libere amare ,
&
non amare bo–
n.nmpardculare, ica
edam
intelleétus poffit alfenti–
n,
&
nmf!ruentiri vero
paqicub.rieuidenri, & ratio
dar~
eíl:,
~uia
volunras e{
liter ,
&
.Grnplici–
ter libera
!~
fo ,
&
ex:
vi
propri~
per
~
.ionis, quod
ll.ººhabet
~ntelle~us,
cum minime
fic
li
fed po–
ups
poten
u
a
mere namralis,
&
necelfaria,
&
fic mi–
n.usporell, quarn voluntas, vnde minus verurn
requi-
ricur, vt necefficet intelleél:urn quam bonÜm, quod
poilir neceffirare voloncatem: frcut minus bonum re–
quiricur,vt n.eceffitec brumm, quarn vt neceffiret ho–
rninem, vnde mala
a~gumematio,
volumas non ne–
ceílitatur circa bonum particulare: erg.o nec intelle;–
ltus, v'nde voluntas poreíl: expedire
[e
a
bono partf–
culari: ergo intelleétus poterit etiam expedire
fe
a
neceffirate circa verum euidens particulare: ficut
li
ego arguerem: Angelus mouer ccdum: ergo
&
ho–
rno poceíl: mouere illud, vir mouer pondus rnagnurn:
ergo puer: inepta: ccfüfequenrire: nam Angelus,ideo
mollet ca::los,quia haber maximas vires
ex
vi proprire
perfel'tionis, qgas non haber horno ,
&
ídem eíl de
viro,
&
pnero.
Sic tímilirer non valer hrec confequencia : volun-
106
tas non necefficarur circa hoc bonum : ergo nec in–
relleétus circa hoc verum, quia ·wlunras habet vires
indifferenci.e,
&
libertacis
formali~
, quas 'non haber
inrelleél:us,
&
ratio euidens ,ex
vi
obieltorurn intel·
leél:us,
&
voluntacis dinerfüatis colligicur.
Nam formale obieél:.um incelleét:us eíl: veritas, in
107
eodem aurem obielto
non
poteíl: effe veritas,
&
fal–
füas, quia
veric.asconfiíl:ir in indiuifibili : ideoque
1
qaanrnm ell ex vi obielti inrelleél:ns femper eíl: de–
terminams ad vnum, ve per
[e
inrenrum, vnde
li
ali–
quando incellell:us non facis dererrninamr, folum eíl:
quia obie6l:um non fatis proponicur, nec apparer cum
íua verjcate, non vero ex incerna vi ,
&
dominio ip-
tíus intelleél:ns obieél:um aucem voluncatis eíl: bo–
,num,
&
li
Ge
parti~ulare,
&
creatum , poceíl: fimul
eífe bonurn,
&
malum,
id
eíl: bonurn a9mixrnm im–
perfeél:ionibus ac proinde conueuiens,
&
di[conue–
niens fub diuedis rncionibus,
&
ideo ftance perfeél:a
. obíeél:i propoficione, poteíl: volumas effe ind1fferens,
&
libera circa il!ud.
.
ltem eodem
modo
non valer: volunras
non
neccf.
rn8
füarur quoad bonum particulare ': ergo fimilirer po-
tefr farere, ne necefficetur intelleél:us circa verum
par·ciculare propeer dominium , quod haber circa in–
tel!eétum.
Nam voluntas maiorem liberrarem,
&
perfeaius
1
º9
dominiom habec circa fe.,
&
circa
fu
as
oper;.ltiones>
quam circa operaciones intelleél:us; vnde in fe
per
fe
poceíl: qnoJ nollo modo porefl:
in
inrelleél:u,& per
illum: nam circa
fe,
&
circa Cuas operaciones
haber
omnimodam libenatem, in applicatione, produébo-
ne,
&
conferuatione, fou continuatíone earum circa
quodcumque bonurn parciculare, ac vero circa inrel–
leél:um folum haber dominiurn in applicatione, qua
fuppofica, li obieél:um .eíl: proporcionatum, verurn,
, euidens,
&
clarnm, non poreíl: volunras impedíre
af–
fcnfum
inrelleélus circa ipíum : curo aurem per a!Ten–
fom
euidencem prxmilfarum derur fufñciens applica–
cio intellel'l:us circa obieéh1m conclufiC?nis, quod eíl:
euidens, verum, & clarum, illo fuppofito non potefr
vol untas facere, vt incelleé;tus non a!fenciacur'illi.
Secundó , nego
vol~Q-ratem
fuppofico vno aétu,
110
non necefficari quoad exercicium ad aliquod bonum
particulare,
ve
ex vltimo argnmento noíl:ro paree,
etiamfi habeat plus libertacis qoam incelleél:us: ergo
a
fortiori foppofito affeníu pra:milfarum ' intelle&us
neceilicabitur ad conclufionem, cum minus habeat
libenatis.
. Deinde nego inepmm illum modum loquendi
ad-
1 I I
uerfari0.rum alfenemium intelleétum liberum elfe
per
dependemiam
a
volunrare,& fubieél:ionern,quam ha-
ber refpetl:u illius: nam ficut.falfo,& maledicerer ille
quia affererer,potenriam viliuam,
&
motiuam effe
li–
beras, qnia fubdunrnr volunrati,
&
crearuras irracio–
nales libercare decorari,
&
ex eo
quod fubiiciantur
fummc libero dominio Dei: fic fimilirer male,& ine-
pre
loquitur,
qui
ait
~
intelleel:um elfe liberum
quid
.
·
fubdi~ui: .