0000747692

•

458

Logica Difp.

l I.

De.materia Demonf!rationú..

quia de omni, ideo eíl: de omni,quia eíl: nece(farium,

ergo fecundnm modum necefficatis, erit etiam fem–

per,quia neceífarium qua racione eíl: neceffarium,eíl:

,femper tale,

fic neceffe

eíl:

in tempore hyemis

fri-

gefcere & hominem habere capillos in capite, quia

hrec licue

func

necelfaria fecundú curfum narnralem,

ita

femper exiíl:unt fecundum

curfum

n~uralern.

Icerum prredicatum

ornni

poíl:eriori~icnm

bi-

faríá fomitur.Primo pro

pr~dicaro,quod

eíl: de om1 ' Í

formalicer,fecundo

pro

pr.edicato quod eíl:,de omni

virtuali cer,hoc e íl: refpeétu vnius form al

rer

uod

ta–

men vnum efl multa virrualicer hoc, fenfu qui a illud

vnum,li effet ir, multis forrnalirer eciam prredicatum,

quod illi conuenit elfer in illis mulcis ratione ipfius

quo patee,

optime

notar Smiglelius de omni

virtualirer, non dici de ·omni rcípeétu vnius lingula–

ris,qua lingulare ell,quia íingulare,qua efr lingulare,

nec

formalirer,nec virtualirerefl i11 multis,Ced e!fen–

tialirer eíl: vnú numero,folum igirur dicirur de omni

virrualirer, refpeétu narutre abíl:raétre, qure licet aétu

cxiíl:at in vno úngulari tamen vt abfhatta poreíl: re–

ferri

plura,vel abfolure, vel ex fuppofitione,ica vt

elfec in pluribus etiam pr<Edicatum ipíi conueniés

ratione ipíius e!fet in plnribus, non repugnet vero

hanc multirudinem virrualem concipere in natura

abíl:raaa ex vi concepms indeterminati, repugnat

- aurem in natura, vt fingulat:is eíl:, quia vt lic conci–

pimr determinara ad vnum

quare hrec propofitio

non eíl: de omni, Petrus eíl: hic horno, quia Petrus

non eíl: virruálicer in

mul

tis his foppofitis.

Conclulio ex Arifl:otele,

omnium Dialeético-

rum femen tia colleéta demoníl:rationé coníl:are de–

bere prredicaco de omni poíl:erioriíl:ico (acile oíl:en–

ditur hac racione-, in ornni dernonflracione, vel de–

rnoníl:rarur aliqua propria pailio de fubi€éto, vel per

cffeél:um aliquá caufarn oíl:endimus, fed propria

p~f

iio efr neceífario cú fubieél:o connexa,& effeétus ne–

celfario fupponit caufam, ergo omnis demoníl:ratio

deber confiare prxdicato de emni poíl:erioriíl:ico.

Obiicies primo,per dcmoníl:rarionei:n oíl:enduntur

eclypfos So lis, & Lunre, fed non fernper,

Solí

aucem

Lunre cornperit pari eclypíim, ergo no n omni

dernoníl:rarioni compecic prredicatum de omui.

·g

Refpondeo non abfolure dernoníl:rari Lunre,

Soli eclypfim comperere, (ed reíl:riéte, fcilicec in ea

temporis differenri a, in qua imerponirur, vel cerra

ínter Solem,& Lunarn,vel Luna incer Terram,& So–

lem,omni amem tempo re quo talis inrerpolitio con–

tigeric,erit eclyplis, acqJ'C adeo cale prcedicarum erit

ornr.ii

reíl:riél:e, pro ea fc ilicet differenria téporis.

potiffima aurem demon íl: rn cione, ficur reql1iri-

tur omnímoda

neceiliras,ic~

eti am reqLJiritur,vcpra::–

dicatum fecundum omnem rationem fen:iper conue–

niat fubieéto, lic,quia omni homini cóuenit e!fe riíi–

bilem séper cóuenir elfc rifibilem, hoc

eíl:

omni cem–

pore,

ad alias vero demonflrationes,non potiffimas,

íicut

non

requiritur omnímoda neccffitas ,

fed

tan–

tum, certi,

determinad generis. & fecundum ccr–

t am,

decermin~tam

rat ionem, ira non requiritur,

vt prredicatum

íic

séper,

fecúdum omnem racioné

téporis

congruenré, & proporrionatá illi necefficati.

...._...__.

_____________

IV.

Q_V

TI O

'IJe mo_dil dicendi per

fa,

quo

paélo intrent

Demonfirationem.

QVa~uo r

genera pra::dicato .

~·

per

numerat

Ari_A:_oreles,cap+huius li b.& qu ••!J.umquod–

q ue condmones

exigat

breu iter diceml1s,lo oam di–

fputationem 1•vt in

hac materia

inutilem

pr:Cenuir-

re.nces. Primus modus dicendi per fe eíl:,quando

prre~

d1carnm ponitur in eífentiali definitione , vt in hac

propofitione, horno eíl: animal, horno

eft

racionalis,

iraque

q~idquid

in reél:o eífentialiter prredic'°amr, ad

~une::

P.nmum níodum dicendi pertinet in propoíi–

none direél:a, cum enim Ariíl:oteles loquatur hic in

ordine ad coníl:itutionem dernoníl:rationis

perfeétre~

qure coníl:at

propolitionib.us

'direétis, excluduntur

omnes

indireét~

propofüione.s,

fine in materia

neceffarfa,vt hre:animal eíl: equus,.fenlibile eíl: ratio..

nale, hac eciam rat1óne excluduntur propofitiones

idenrica:: , licct

~nim

pra::dicarurn

fü

de definitione

fubieél:i, quia ramen inuti!es func ad confücuendam

de~oníl:rationem,non

debent n umerari incer prepo..

linones ad hunc primum modum dicendi per

fpe –

étances, ql1od

Arifiot.2. perih.c.vlt. docuit bonum

per fe

e(fe

bonnm,& hominem per fe e(fe honiinem

non agebat de modo

per

fe, ira íl:riéte,Gcut in hoc ca–

pire, folum enim

vulr,

nec b011urn per

aliud

e!fe

bo–

nl1m, nec hominem per alind e!fe horninem in gene–

re caafa formalis.

Secundus modus dicendi per

eíl:,q.uando fubie-

' ll:um collocarur in elfenciali definitione

pr~dicati

hunc fecundum nrndum dicendi per

fpeétanr

prre ~

dicationes omnes,in qui bus

propri~

paffiones de his

fubieétis prredicantur, vr quando dico horno efl

rifi –

bilis,in definicione namque rilibilitatis intrat fubie–

étum,ncrnpe horno, riíibílitas enim definicnr aptiru–

do hominis ad ridendum,infiádum camen eciam pro–

prierares commu n,es

natura intrinfeca dimanantes

hunc modum dicendi fpeétare, licet propric non

pertineant ad quarrum prcedicabile,vt vidimus

di–

fputatione de proprio:vnde hrec propolitio,homo eft

vifiuus fpeél:ar ad htrnc fecundum modnrn dicendi

per

f~,licct

enirn in definirionevifiui intret animal,&

non horno formaliter, ar qui a in animali continemr

horno, ad hunc modum dicendi fpeél:at illa propofi–

tio hac etiarn racione, hrec propolitio admiratiuum

eíl

rilibi!e , fpeél:at ad hunc fecundum modum, licet

enim admirariuú non inrret in definidone elfenriali

rilibilis,incrat t:lrnen..h-Gmo,qui conrinet admiraciuú.

Sed petes ., num

h~c

pro politio flebile eíl: rilibile

.lit

in fecundo modo dicendi per

fe.

Refpondeo non e{fe, qnia per accidens vnitfntur

in eodem fubieél:o, nec fopponitur alrerum ad alre–

rum, tanquam propria caufa, & radix. Vnde liccr in

defin itione riíibilis ponarur homo, qui continet

fle–

bile, quia

camen

flebile ,

non eíl: caufa riúbilicacis,

íicut admiratiuum,ideo non eíl: in fecundo modo

di–

cendi licut

illa.

Peces fecundo, an hrec propoíitio corpus eíl: colo-

rarurn pertineac

hunc fecundum modum;facit pro

parte affirmatiua corpus ingredi in definirionem c:o–

loris , color namque definitur in ordine ad corpus,

pro negatiua vero faci t,non omne corpus elfe

color~tum;cum creli,& omnia, qure in

eis

funt nullo colore

fint

aíperfa,iuuac etiam quod cor'pora íimplicia,con–

ceptibilia vt eleméta aliq:.rn etiam ex mixris vt chry..

frallú,virrnm,& plura diaphana incoloraca funr,ergo

color non

habet

connexionem , aut cum corpore, vt

frc, aut cum corpore ftmplici corruptibili, aut cum

corpore mixto , arque adeo non porerit ad hunc

fe-

' cundum modum fpeéblre;deinde

h~c

propofirio cor–

pus eíl: colorntum,

n.on

eft nece!faria nec coníl:ar prre–

dicaco de onmi,.arque adeo in rigore non debet col–

locari

in hoc fecundo modo dicendi per

fe.

Propcer has rationes veriorem

exiíl:i~o

pa.rc~

m·

negaciuam , reduci camen poterir prrecipue

ddbn–

guamus triplicem perfeitatem, primam e.x parr_e

fob–

ieéti , vt

hac propolicione

horno

efl: b1pes,

111

qua

liccr prredicatum non petar tale fubieétum,

hoc ta–

men petit ex natur:¡i foa proedicarum.

Secunda