0000747692

Q!.a:ft._

v·.

modú

dic~dip~r

fa.

459

Secunda

ex parte

praedicati, vt

haec propolitio

qua

agimns,

licet enim corpus femper non perateífe

col·ore perfufom,

01~nis

rarnen color petic corpus

tanquam proprinrn fobiell:um.

Tenia tandem , & ornnium proprior taro ex parte

fubieéb, quam ex parte praedicati , quce

fo la

eíl: pro–

prior hnius fecundi modi per[efras. AliéE enim

funt

mínus improprire,

commnnes omnibus fere' acci–

dentibus communibus,

nec

diílat ratio

pro

parre

af–

firrnadu-a, licet enim corpus intrec

in.

definirionem

colorati, non tamen intrar, vt propria caufa, & radix

iliius, qnod neceffum eíl)

Tertius modus dicen<li per

hic definitur ab Ari-

llorele, quod non de fubieél::o alio quodam dicicur>·

eíl:, qui nulli íubieél:o inh.rret, íicut accidens, qui

modus conuenir fobítan,riis;

vocamr ab Authori–

bus modus per fe exiíl:ei;idi1

Sed contra hunc modum obíl:at inutilem .videri ad

forrnalé dernoníl:rarionem,nam fol.c primre fubíl:an–

tí~

in eo comprehend'unmr,vr'fenferunt Philoponus,

Tomis,"etiam

fecund~

vt docet Toler.hic referens

etiam Phi.lapo,&

Alb.íi

primum,cum prima fubíl:an–

tia de nullo prredicetur omniqo inu'cilis videtur ad

<lemoníl:rarionem;

Cecundum,pertinet ea pra:dica–

tio ad ¡:>rimum modmn dicendi

per

fe,

femper cnim

fecunda fubíl:antia efl: de diffinitione fubieél::i, ergo

nulla racione annumerandus erat hic tertius modus

dic_en'cli per fe

ordine ad conficiendam de.mon–

firationem .

Nihilorninus dicendmn

eíl:,

tam primam, quarrt

fecundam fubíl:anciam comprchendi in hoc tenid

rnodo. probarur primo, quia nulla_illarum ineíl:,

li–

cue

accidens,quamuis enim dici foleat fecundas fub–

fiárias effe in primis,non

func

ramen in illis tanqua.m

in fubiello cmn

íim de

etfentia illarum accedés vero

non eíl: de effenria fui fubieéH, fecundo,& przcipue,

quia vcraque fubíl:anria eíl: ad demoníl:rationem vti–

lis eo modo , quoad hunc rnodum dicendj per

fpe–

état, ia omni enim demoníl:ratióne reperirur fobie–

&um

medium,

paffio,

cum fubieél::um

íir

id cui -

paffio conueni r,

radix illius neceffum cfl, quod

fubft:anria, vel faltem, quod concipiamr per rnodum

fobítanti~,&

per fe íl:antis,íi enim cócipitur per

rnd–

dum alreti adiacenris , non poceíl: habere rationem

fobieéti propriecatis , fed aliud fubieél:um neceífa–

rium erir, in quo propríetas radicetur. Vnde mache–

maticre foientire, quia de quantitateagunt, eam

ü1

abíl:raél:o,& per modurrl per

frantis,conlideranc,vt

poílir eífe fobieél:urn

fcienri~,atque

adeo qnádo Ari-

, ftotel.hunc tertium modum dicendi per

íl:atuit,fo.

lú

intendit cóíl:imere fubieél:a,quod in dernólha io–

)1ibus reperií1tur,non vero pra;:diéata

qu0d Óumus

tam id,quá fecrn1dre fubíl:antia: apea=: font,acque adeo

vtraque vtiliter in hoc tertio modo collocari poreft.

.~arrns

modus dicendi per

efr,quando aliquis

effeél:us prouenit

propria caufa

redificatfo ab

~dificatione,

citharizatio

citharedo, vnde ha: prre·–

dicationes , redificator zd;ficat. Pfaltator pfalrat,

funt in hoc quarro modo dicendi per

fe,

non vero

ha:: a:dificator pfolrat, citharedus éEdificat.

Se~ ob~íl:

huic

qu~rro

modo dicendi per

fe,

inuti–

lem v1den ad demoníl:rationem, propofidones enim

illre fpeél::anres ad hunc quartum modum coníl:ant

pra:dicaro per accidens,&contingenrer conueniente

fubieél:o, accidentarium·enim,& contingens eíl: redi–

ficatori aél:u red ificari, de contingencihus amem,

accidentaríis non poteíl: effe fciencia:ergo hic modus

dicendi per fe inutilis eíl: ad conficiendam demon-

, firationem fuperfluéq?e Ariíl:oreles ipfum in ordine

acl huncfinem incer ca:reros numerauic.

Pro

ter hanc rationem Gabriel Vafquez

.p.q.~9.

arc.6.n.9 3.

in apnotarionibns

ad~rt . exiíl:imat

propQ'.,.

J/deph. de

e'ft11jiel,

hilo.f.

TfJm.l.

fidones e,as,

{~\um,quz

pr@icant de caúGs

ef(eél:~s

neceífario

conn~os.fpeétare

ad f¡Uartum modum

d1 -

cendi per fe, atql\e adeo hanc prop,oficione.m Deus

éreat , licct creato

Deo tanquam a propria caufa

proueniat, docec ác(\idenrariam e{fe, min.iméque fpe–

étare ad hunc

quartu~m.,odum

diccndi per

fe,

quod

confirmar

exern~lo,

vfus fu_it A:iíl:oteles in co?–

firmationem hu1ufino 1;addux1t emm exemplum

hac propoficione Í,ugulafUS interiit

Íh

qua neceffa–

rio inefl mors fubieélo

i~gularo.

Alij cum Tolec. hic in expolicione texc.1. omnes

h~s propo~ti~nes ~d

hunc

'q_~~rcum

modum fpeél:ar_e

d1clint. Pnmo, qura modushtc non

eíl:

per

pra:d1-

- candi,fed per fe caufandi ad

qu~

neceffariii non

ell~

quod effcll:us neceífariam habeat"E;onnexiorum5i1m

caufa ., fed

quod

proueniat

propria caufa,-vr quan-

dicirnus aedificacor dornum coníl:ruic, & licet

non

necdfario conueniar _domum coníl:ruere, per fe rá–

men eam coníl:ruit,

non per accidens

fuppoíito;

quod conftruit : vnde numerari debet inter modos

per

fe.,

aq argumemum vero refpondeo , conceden-

do non omnes tnodos dícendi per

deferuire de–

moníl:rationi in hoc quarw modo,fed folum eos,qui

cum cffeél::u neceífariam habent connexionem.

Crererum in rigore verior

efr

fentencia Gabrielis

Vafquez, licct etenim appellernr

orpolicis mo–

dus hic per

caufandi, effe tamen

d~bet

per

cat1-

fandi in ordine ad medium in dcmoníl:radone in.:.

quantun:i rnedium

eíl:

caúfa raffionis , qua in de–

monflratione oíl:enditur conuenire fobieél:o : no11

poteíl:

autem id oíl:endi , ni

medium

fü

caufo cer–

to, & infallibilicer effeétum inferens: nulla autem

eíl: caufa hoc modo, niíi qure nece!fariam haber con–

nexionem cum effeél:u, atque adeo

cmn

propofitio.;

nes fupra numeratre non

fine

huiufmodi, non pof..:

funt ita proprie ad hunc quanum modum pertinere;

Prrecerea quare Ariíl:oteles volui.{fec,

hunc

mó–

d.um

dicen di pertinere propoíiriones, quéE prorfus

inutiles funt pro demonftracioníbus conficiendis

fruftra fane; nam cum in hoc loco folum traél:.et:

prá:dicatis,

' fuhieftis aptis ad demonfiratio–

nem

conficiendam , licue préEd icara nón

~~ceífario

connexa inepta

funt ,

ira in

pra;fenci locum

non

habent.

hoc 6t primó, propoíitiones .omnes,

qui-

ij '–

bus propria pa'ffio de eífentia pra:dicarnr,

pertine~

re tum ad fecundum rnodum dicendi per fe, turri

ad quan:mü: ve hrec horno

eíl:

riúbilis,

lirniles

quia etfenria eíl: caufa neceífaria paffionis. Nec ob-

ftat , redificium per

caufari ab a:dificarore

per

accidens

rnuíico , quia non per fe caufarur

modo, quo reqniritur ad confhuendam demoníl:ra"'

tionern: de quibus folum in pra:femi formonem

fa-

cit Ariíl:oteles , alij vero modi dicendi per

Cune

extr~

rem noíl:ram

quorum aliquos enumerat Ari-

fioteles ; . Metaphy( cap.

Ex his etiam fecundo confiat orones

q~ati.lor

tno-

dos ab Arifrotele affignatos effe vtiles pro conficien-

da demoníl:ratione;, primus enim qui appellatur per

prredicandi ,

fecundus , quia appellacur per fe

inh.erendi deferuit ad coniunél::ionem medij cum

paffione,

fubieél:o ; narri

íi

paffio de medio prre–

dicatur, quod in perfeé.h demoníl:ratione eife foler,, '

vel definido fubieél:i , vel pars illius vrilis eft fe–

cundus modus;

íi

vero tnedium hoc pra:dicatur

fubieéto , vrilis eíl: primos mQdus

territis vero

ap–

pellarus per fe .exiíl:endi ordinatur ad fumendun:i

fubieéturn

qua~ta~

fubíl:antia &prima ra–

dice profluit

pa(.f~uarrus

tandem,_

q.ui

appella.rur

per

cau(;i ......

1¡ ,

vcilis éíl: medio demoníl:rationis· in–

quancum eíl: caufa, vel habt?t

vt caufa paffionis;

eo enim gftendimus paffionem in,hrerere fubieéto .