0000747692

~reíl:.

0!.jd

Jit

prt1Jdicatum

{e6Undum

quod ipfom?

&c.

lib.

poíl:eriorum tra·él:.1. cap.11. Paulus Venetus,

Toletüs, Rllbius,

recentiores fer c omnes fuper

cap+

lio.

Poíl:eriorum. Sed non defunt, qui fe–

cundum mencem Ariíl:otelis per

fe ,

fecundum

quod

ipfurn

conuerti ex1íl:iment, vt D.Thomas.

Le–

lhone

r. primo poíleriornm, & Ferrara. fecundo

contra gentes, ad quod aílerendnm indull:i

funt

ver–

bis

AriO:orclis, qui eodem loco mox fubiecir, per

aucem;

& fecundum quod ipfum idem.Verum longe

diuerfus

e{I:

(enfus eius loci Ariíl:otelis.Sotus quidem

exponit

e!fe

idem,tanquam fuperius,& inferius,quo–

rno do func idern horno, & animal:fed melius dicicur,

licet in

idem fer e redeat tancum velle Ariíl:otclis,

ex comextu patet,quod

Únt

idem fubieélo,hoc eO:

eifdem rebus, fa:pe vrrumque conuenire, idem enim,;

v.g.

duo reél:i ( quo exemplo ipfe vtitur) conuenit

triangulo per

fecundo modo ,

eciam fecundum

quod ipfum.,

punaus linea vt

linea efi)

etiatn

per

primo modo.

Vt aucem fecunda: parti

qu~íl:ionis

farisfaciam;

refpondeo cum Ariílot. cap.7. quod

concluíio

lit

Vniuc:rfalis , ita

paffio demoníl:rerur de fubieéto,

cui in eíl:, quatenus cale eíl:, propofitiones eciam, ex

'}Uibus demonfharur debere effe Vniuerfales , ita vt

med ium extremorum tercio,& primurn medio

inlinrj

fecundum qubd ipfum.probatur,quia íicut concluíio

nece íf:uia,& per fe non demonftrarnr, niíi

necef–

fa riis,& per

ita non poteíl: demól1rari, per caufam,

quod

aliquid conueniat fubiell:o, vniuerfalíter

fe–

cunduh1 quod

ipfum,

niíi ipfa caufa ,

principium

parirer conueniat fubiell:o fecundurn quod

ipf~m,;

& .

proprium illius

lit:

nam principium quod

aliís

en arn

fobieél:is commune eíl:,nullo m0do

eífe

poteíl

cau[a , ve aliqua pailio reciprocetur cum fubieél:o.

~are

concludit Arittoteles

his eífe manifdlum,

quod non poteíl: aliquid fim'pliciter, liue vniuerfali–

ter demoníl:rari, niú ex propriis vniufcuiufque prin–

cipiis,arque adeo non fatis effe ad hoc genus demon–

firario.nis, quod principia

fine

vera nece{faria,

in–

·demonfhabilia, fcd requiri infuper, vt propria íint,

qu ~ muis

cum demonfiratio eíl: mediara, & particu–

lans, principium etiam ali is commune

lit;

Arilloteles cap.4. explicar, quid

fit

prredicatum

Vniuerfale provt ad demonftraüonem perrinet hoc

paél:o; Vniuerfale dico, quod vtiqu: eíl: de omnij

per

fe,

fec.undum quod ipfum ; vbi in primis

eíl:

notandum, enunciationis Vniuerfalis, auc prre–

dicaci Vniuerfalis nomen alicer vfurpari hoc loco,

quam in libris priorurn, ibi énim

illa eí\:

enunciatio

Vniuerfalís , in qua pr.edicarum

Vniu~rfale,

efr,

non ftn.gulare

fobieél:o Vniueríali, & affeéto nota

Vniuerfalitátis: fiue quod idem eíl: de fobieél:o -Vni..

u~rfaU,

vniuerfaliter prxdicatur: vt omnis horno- eft

bus , nullus horno

ell

albus.Hic autem amplius re–

quiritur, vt aliquid vniuerfaliter enunciari dicacur,

ttiplex itaque conditio rcquiricur,

fat eíl: prima;

quod dicatur de omni.

Secunda conditio eíl: ,

pra:dicatum conueniat

per,

fubieél:o primo, vel fecundo modo; vnde

ifüe

enunciationes, omnis horno efr Goloracus , Jicet

fit

de om11i , cum non

lit

per

fe,

non eíl Vniuetfa–

lis, ve modo loquimnr. Deinde;

iíl:re,

omnis homo

eíl:

animal,

omnis hamo eíl: feníibilis; etfi

fine

omni,

per

fe,

nihilerninus Vniuerfales non funt,

qu)a deíiderarur tercia condirio, vt fcilicet przdica.–

tum

infü fubieél:o fecundum q od ipfom eft: quod

quidem idem valer , ac in e·ffe , quatenus tale eíb

·verbi

grati~,

homini,

qu:i

horno

eíl: ;

quia parti€ula

rech1plicat propriam,

pec¡:uliarnrn cuiufque reina- ,

turam, & fpec ific am ditferent iam, vt patee in cxem–

plis Ariflotelis, qui punél:um

r~él:um

ait,

con–

tic11ire linere fecundum quod i

furo ,

quatenus

l.._

lideph. de Pen>'jiel

Phito¡: Tom.I.

nea

)

duos reél:os triangulo fecundum quod

tdangulus eíl: exprefse capite qu.into ait, non con–

uenire fpeciei fecundum hoc ipfum,quod eíl:, feu qua

ratione talis eíl:

qu.od

illi conuenic fecundum fupe–

rius,

Vniuerfale przdicacum: v.g. inquic, Ifofle

nes fpecies trianguli

~ft

no.n compctit amero

ipíi

fecundum quod Ifoíl:enes ; quod competir , ve tri–

angulus efi , cum diucrfum

íit

effe ,

ratio vtriuf–

que fic quod homini conuenit qua animal eíl:

~non

conuenit fecúdum quod horno eíl:.Icern capite

qu.ar

–

to,& quinto iu propria paffione idem eífe ait primo;

fecundi.im

quod ipfum conuentre, quocirca tune

ait, paffio vniuerfalicer inefi,cum omni,& primo in–

cíl:; tÚncqtlC demonO:ratio eft Vniuerfalis ) fiue vni.:.

uerfaliter <lernonfirat pa!Iionem, cum eam ollendié

de omni ,

primo fubieél:o. Vnde

~nfert,

quod paf–

fiones fubieél:i fuperior is ,

communis de patticu.:.

laribus quidem,

inferioribus demonfirari pof–

font ;

vermn eam demonfirationem

onmi

elfo

('quia quod primo ineíl: animal(, verbigracia , ineíl:

etiam omní hornini

omni leoni) non tafoen

vni~

uerfaliter,demoníl:rare

quia non de primo fubieéto.

Qgin

etiam

addit, non demoníl:rari vniuerfaliter

de triangulo pa!Iionem aliqu·am, tamedi earn quis

de omnibus fpeciehus ctianguli, vel feorfom pluri–

bus demonfirationibus , vel íimul vna demonfl:ra–

tione ofienelat: fed opus effe, ipfurn triangulum

fu.

mere in communi, & fecundum fe.

Tradit deindc hanc regulam ad dignofcendum

qu<e

paffio conucniat primo,

rale efi,

it1

hunc

modum: Illi vniuerfaliter,

primo competit ,quo

primo fublato alicui, non competir, verbi gracia,in–

quit; aneo triangulo, a:qui cruri competunt anguli

duobus reé\:is a:quales, fed fubl

's.to

, quod

fic

a:neum>

quod lit a:qui crus adhuc ramen competent, & Ji;:

cet fublata figura)

qua:

rrianguli genus ' hrec

paffia

non competat ;-non camen aufenur primo,

pro–

:xime fublaca figura. fed

p~oxim e

aufenur,

fubl.aro

triangulo ; fit igimr,

t huic primo;

tale eft

wnueniat, & racione crianguli crereris inferioribus;

proinde de triangulo vniuerfal,irer demoníl:rabi–

tur;íirniliter,Dices,rifibile auferri

Perro,fublato vi.;_

·ueme,animali,

homine; fed noo

primo ,

proxi!

aufermr fublato

viuen.re

ánimali)

fublata

h~mine,

arque liinc fieri, vt horno

íit

fubieau tn

pri–

mum,

cui vniuerfa.liter competit

riftbil~tas.

DISP VT A T.

I 1

XII.

materta

remota

monflrationú.

Q_JJESTIO

De~

Vtrum

de contingentibUJ

po!fit

dari

'"Demonfiratio.

P L Ex

eít materia ciemonfrrationis;

alia

proxima.,

remota alia: proxima

funt

propofidones ; & prredicata, qui–

büs conftat ipfa demoníl:rado: de hao

difpuratione fuperiod egimus.Remota

vero

funt

res ipfa:; circa ua,s

demonfl:rati~erfamr;

qua

przfcns difr

to agit,

& ideo tirulus qua:–

füonis inquirit ; vtrum res wrruptioni obnoxia:.P

contingenfia:q\le fubieétoe lim obieé\:um demol1flra..

tionis

,C\ÜUS

quzftionis

diffieu\tas originem dacit

Q.g

fexto~