~
.
~a=ft.
1
l.-
Vtrum de flngulari
corrup~ibili
p?jii
e.fe [cientia.º
de
rebus, dum tamen
coca
thefis poftea ad hypote·
fim,
&
ad fefünica_cem
Sanél:i Petri exempli gra_cia
reducamr,fine dubio fecundurn regulas reé'l:e conc10·
nandi,talis fermo de diuo Petro d1cimr: ergo ftmili–
ter, licet introduétio & prima pars difcurfus,
qu~
in
maiori coníl:at,
6t
vniuerfalis,
dum
tatem toca
illa
vniuerfalitas
in
pra:miffis
folum
reperiatur,
&
con–
dufio ad lingularem materiam ordinetur, fine dubio
tota demoníl:ratio de ftngulari debeÍ: iudicari fecun–
465
dum regulas demonfl:randi,
SECTIO
I
i.
urgumenta aduerfariafo!uuntur.
1
J
A
O loca Ariíl:orelis dico minime noltrnm doéhi-
narn menci Philofophi aduerfari , licet enim
p~ure~
decepci foerint propcer rnodum eius loquen–
d1:qn1. negaré videtur; vt fupra vidimus, de lingulari
fc1ent1am eífe poífe: ille tamen folum voluit nobis
maxime difficilem eífe eorum fcienriam, vt inlinua–
uit illis verbis
G.
ethicor. cap.
14.
ibi ling
1
ularium
natnqu_e fe .fus eíl:, non en\m contingir accipere eo–
rum Cc1enúam:vbi ponclerandaeíl: illa parcicula,con–
tingir, qure non impoffibilitatem, fed difficulcatem
deno tar in acquirenda fcienria horum fingularium
fecundum particulares rationes, fecundum quas ab
ali is differunc, id quod experieotia manifeftat: vix
enim nos cognofcimus quid habeat hoc indiui–
duum ve libi proprimn, quod non
fit
qontingens:
quod eriam probar rarid pro Ariíl:otele addull:a,nam
indiuiduum diuerlimode, difformiterque
fe
habet in
fu
is effeél:ibus,
&
operarionibus,
&
fic folum probac
non poífe in nobis elfe fcientiam de illo fecunclum ef–
feétus contingentes diffimiles,
&
inrequales, non ea–
men negar e{fe poífe fcientiam de illo fecundum ope–
raciones communes:nam in his femper
Ce
habet eo–
dem m0do, arque adeo de illis particularibus
effe.él:i–
bus (quos haber immutabiles, vt determinaras, pro–
prias paffiones)v.g. hanc rilibilitatem,hanc flebilira·
tern:hunc intelleétum,& hanc
~luntatem
dimanan–
tem ab hac indiuiduali namra) ben e poteíl: elfe fcien–
tia
·&
demoníl:ratio,licet nobis difficillimum
lit:
nec
de
h.isloquitur Arifi:oteles,fed de effeétibus contin- ·
gencibus,& diilimilibus,qui
Ícµú
hoc,iam illo modo,
iam in hoF,iam in illo gradu reperiunrur in iudiui–
duo,
&
hoc modo tam Ariíl:oreles, quam communis
fenrenria incelligenda eíl:,
&
argumenta foluenda.
1
G
Ad primam parrem axio_maris illius,folum de vni-
uerfalibus , & non de fingnlaribus poceíl: dari fcien-
1:ia. Refpondet Pater Vafquez his verbis. Ea tamen
rarione vulgo dicitur fcientiam debere effe de vni–
uerfalibus, qnia ilJa ve plurimum poffunt nobis eífe
enidenter nota lumine natdrali ,
&
ita cerra, hoc
eíl:, perpetua: veritatis, vt nunquam nos fallere pof–
íinr.
Cret~rum,
íi
aliquorum úngularium habeatur
cuidens nociria,vt reuera haberi poceíl:,& qnihufdam
pofüis per difcurfum aliqua;i euidens
1
conclnGo col–
ligatur 'cm illius vere
>
&
proprie non erit fcientia?
ficut Afhologis vfu venir: moms enim horum cce–
lorum
&
vóiufcniufqne orbis, 0ccurfos aflrorum,
&
afpeél:us euidentem habent demoníl:rationem. Non
igicur repugnar vere'
&
proprie
effc fcientiam ftn–
gularium, quorum affeél:iones etiam fururre euiden–
ter,ac cerco cognofci poffunt.Qgocirca
G
Deus com-
1municaret euidentiam íingularium, qure fola fide
credimus, vt incamationis, glorificationis, &c. inde
poffent deduci coricluGones euidentes, & necelfari::e
vt quod Chriílus habueric Duas voluntates, quod
foerit riGbilis , &c. Hanc doS:rinam tradidiífe vitle–
tur Caietam1s.§. ad primum;inquit enim de incarna–
tione,
&
ali is fecundum fe c:ontingentibus po(fe elfe
fcientiam:quia,quatenus
fubfunt
huic fdenrire
Theo~
logire
funt
necelfaria, inrelligit
r:a.t~oné
reuelatio–
nis fidei, licue inquit, de contingenribus, fcientiam
Dei
e{fe
poffe.
.
Vnum Cane obftare poteft
ne
iíl:orum fingularium
í7
qure
de
fide diuina creduumr, fcienciam habeamus.
Nam íi communicarernr nobisenidentia eorum,
de~
berec eífe reí íicuti eíl:, per propriam fpecierrt ,
qtiam
vocant intuitfoam. Ex hac aucem non
pocefr
e{fé
di!:
curfos íicut alibí dicebamus,q·ü eíl: proprium iníl:nt.;.
menrum fciendi.
~od
ti
han~
notidam
intui~íuam
proprie,
&
preífe appellaremus fcientiam, poffemus
eciam eodem nomine nuncupare nociriam íingula.:.
ríum, qu;r
fo
la fide cognofcimus, fed quia fciepria
proprie,vt diíl:inguítur ab inrelleélu primorum prii1-
cipioru1n,non dicitur noticia alicuius per fe no
tí,
Cecl
per
difcurfum:id.circodicenduq1 eft lingularium
my·
fieriorurn fidei,eriamfi illorum Deus commúnícaret
nobis notiriam euidenrem non poffe eífe fcienriam,
non quod fingularia íinr,[ed quod eífenc per fe nota
5
&
ex i!lis per verum difcnrfum nihil euidencer dedu-
ci poftet, fed omnia limul in ei-s eodem inrnicu co–
gnofcerencur.
Ad fecundam parrem illius axiomatis dito inrel-
z
~
ligi vel de [ciencia eo modo quo fupra explicui–
nius , vel de illa vt
comprehenfi.uaíingularinm,
pr.:?fertim quoad ipforum exiíl:entiam
fu~uram
>
quia ipforum quoad rnlem fornritionem,
&
contin–
genriam,-certi aliquid habere noh polfumus:quia nee
eodem modo conliíl:ehres habenr operaciones;
&
effeétus, nec determinatam exiíl:entiam Bene video
Scotum loco citato díuerfo modo fentire.
Aíferi~
enim lingularium non polfe
e(fe
fcientia111, edam
íi
euidenria illorum habeamr per diuerfum,quia de ra–
tion(? fcientire, ve definirnr'
1.
Poíl:er. cap.2. purat elfe
obiec1um Vniuerfale: poífe camen etfe fuperiorem
noticiam,quam
fir
[cientia eo loco definita:aut
eti<µn
vt definitur.6.Echicor.cap.4.&
5
.prov~
folum ab opié,
nione diflinguicur. Verum eius femenria mihi nori
placee, quia illa condi
ti
o obiell:i vniuerfalis non vi–
detur neceffaria ad rationem Ccientire, etiam vt
I.
Pofrer. definimr, nifi eo modo qL;em fopra explicui–
mus.
~inimo
6.ethic. cap. illo
5.
Ariftoteles aperte
dicit fcienriam eífe. exiíl:imationem
de
Vniuerfa}¡,.
bus ,
&
de his
qu~
neceffario
funt.
Q.!!are
fcien~ia
Gngularium adhuc non eífet ea de q1.1a agitur in
6.
Erhic.
fi
illa effet conditio nece.ífaria , vt pucauit
Scoms.
·
l
Ad primam rationem nega potiilimam caufam,
x9
quare ab Ariflotele affirmencur vniuerfalia funda–
mentalirer
a
parre reí, effe, ne fcientia:: de medio tol–
lanrur, quia hxc caufa eíl: maxime exrrínfeca ad vni–
uerfalía ponenda,fed potiilimam,
&
ceniffimam,effe
ipfas rernm fingularium naturas
a
p01.rte rei exiíl:en–
tes,quatenus nullis eorum repugnat hiibere
~onue-
11iencian~,&
fimilitudinem in ei[dem prxdicatis
cm~
alcera ratione cuius anía
pr~becur
menti ad conct–
piendam vnitarem ,
&
conuenierttiam
formal~m
communem in eifdem prredic<Jtis.
Deinde reípondeo
(
eíl:o poriffima caufa ponen-
20
di ha:c vniuerfalia in rebus fuerit ne fcienti<t:: de me–
dio tollantur) negando nnllam fcientiam eífe polfe
de rebus lingularibus , cum ipfernet Aciíl:oceles de–
monflrauerit vnitatem,& hngulariratem primre cau–
fa>&
mtmerum quaternarium elementorum, & pro–
prietates folis
&
lunre, coníl:atque tam Deum, quam
quamor elemema, folem,
&
lunarn eífe Gng11lares
fubíl:amias, fed folu
üitut ex illa propofitioné
non eífe futuras illas fcientias , qµa: abíl:rall:e,
&
v~
fic contemplancur naturas rerum fob fpec;ifica, vel
generica vnitate.Adde quod certiffimum eft demon·
füari
a
Metapbyfica nullam effe tem vniuerfalem.
fonnalíleí,