0000747692

Logica

Difp4

De materia DemonflrationiJ.

Ex his tercio infercur nullum alium modum di-

cendi per

eífe dernoníl:rntioni vtilem, licet enim

aliis fint, vr quando aliqnis per

folus cfficit, feu

recipit irnmediarc aliquid, alij tamen,

alij funt

modi per

loquendi, non vero ad demoníl:ratio.

nern

apri.

2.0

Sed quid de ·hac ' propoíitione, horno :albus eft

animal videcur enim e{fe prxdicarionem per

fe,&

nullam ex quacuor diébs fpeél:are.

Refpondeo, non e(fe per fe: accidit enim

illi

fub-

íedo elfo anirna,nec enim prredicacum illud efl de eí–

fentia cornplexi, homo albus,aur neceífario illi com–

petir:

íi

enim nullus ex hominibus exiíl:encibuselfet

al bus,

polfec contingere ea propoíicio elfer

faifa.

Aduene , omnem demoníl:rationem perfeél:iffi-

mam, in qua pailio de fubieél:o qnod eíl: canfa ad–

xquara, ofl:endirur,conf;\:are debere prredicato per

fe.

probarur, quia prrerniíl'.e, vel funt definitio fubiell:i,

vel in

hi s

paffio prredicatur de definitione in demon–

íl:ratione perfoél:íffima: ergo femper conlhre dcbe–

rec pra::dicato per

fe:

Deinde , aduerce demoníl:rarionem irnperfedarn,

qualis

eíl:

poíl:eriofi,& negatiuam non confiare pra:–

dicato per fe: probarnr primo, quia

qn~cunque

de–

moníl.ratio

poíleriori formari poceíl: propolicione

indireél:a nulla vero propofitio indireéh coníl:at

pra:dicaco per fe,vr vidimus fupra:ergo dernoníl:racio

poíl.eriori formari poreíl: abfque prredicato per

fe.

:z...¡.

Secundo id probarnr in negaciua demoníl:ratione,

ve irl' hac, nullum accidens eíl: fubfrantia, omnis ho–

mo eft fubíl:antia:ergo nullus horno eíl: accidens,cu–

ius maior propofitio negaciua ad nullum rnodum

quatuor poreíl: peninere, cum nulla negatiua

lit

eífemia fubieél:i, aut fubieéturn inrrer in definitione

illius;

lic

quando intrat, non inrrat vt per fe caufa

negacionis,cnm negationis nulla lit per fe caufa..Dc–

inde cum nulla negatio

íic

fubíl:antia, ad nullum ex

quamor modis percinere poteíl:.

l.J

Vlcimo aduene, non ornnem propolitionem per

eífe

apram ad demoníl:rarionem perfeél:arn, pacer;

quia bree dcmoníl:ratio ;omnis hamo eíl: animal,om–

ne animal eíl: vinc ns : ergo omnis homo efr viuens,

confi ar prred icatis perd nencibus ad primum modum

dicendi pe r fe,

tamen non eíl: perfeéh demonílra–

tio,non enim procedic ex propriis

conuertibilibus

cum fobieéto: igicur non omnis propoíitio per

eíl:

:ipra ad perfeél:am demoníl:rationem : quando vero

Arifloreles ailignauit quamor dicendi modos, per

foh1m

voluir omnes prbpofüionos apeas ad perfe–

él:am demoníl:rarionem perci nere

aliquem ex qua–

ruor dicendi modis; per

irem quamcunque de–

ruon íl:rarionem

priori con íl:are debere pra:dicato

per fe: non amem quarncunque propoíicionem con–

fianrem

prredicato per

effe aptam ad perfeétam de–

moníl:rationem.

~JE

S T 1 O

~id

ftt pr¿fdicatum fecundum quod ipfam,

quo

patSlo

demonflratio

confiare

debeat

;

quid prttdicatum

Vniuerfale?

hoc eodern cap.4. docet Ariíl:ot-. demoaíl:ratio..

nem confiare debere pra:dicaro Vniuerfali; quod

fic

defini~niuerfale dico,~m

de omni

íir,&

per.

fe~ª.'

fecundum quod

tota difficultas

co~íifüt

declaratione vltima:

parricu~ure

enirn

pnores coníl:ant.iam

ex dittis duobus

capic1bus

pra-=–

cedentibus.

Pro

quo animaduerre hanc parriculam, fecundmn

quod ipfum,fomi poífe reduplicatiuc, ita ve cadat

fo–

pra e.ílencian;i reduplicatam, vt quando dicimus,

ho–

rno fecundum quod hamo eíl: rarionalis , in qua

re–

duplicatione cum effentiaconfret partibus meraphy–

fids , qure de toro pra::dicantur, potefl reduplicario

cadere tam fupra rarionem cornmunern, qua!: eíl: de

eifentia hominis , quam etiarn fupra rationern parti–

cularem, qua homo differt ab equo primo modo ca–

dir,quando dicimus,homo ínquancmn horno eíl: ani–

mal, eíl: generabilis, &c. qua: propofiriones habere

poffunr verum fenfum,quando folmn fibi volunr,ho–

minern ex fua natura,

non ab aliquo accidend effe

animal, eife generabilen.1, &c. in hoc tarnen non

fu–

munrur in

pr~fcnti

ab Ariíl:otele, quia in hoc fenfo .

etiam prredicata per

primo eífent fecundum qnod

ipfum,& fuperflue adderetur illa partícula ah Arifro–

tele

pr.-efata definitione,

~tque

adeo aliquid aliud

voluir ea lignificare: fumitur autem fecundo modo,

hoc eft fecundum particularem rarionem , quando

dicirnLls, horno fecundum quod homo eíl: rariona–

lis, quz reduplicntio

fumatur in fenfu ira prreci–

fo,

ve excludar c.1uidquid efi exrra effentiam

homi~

nis, vr frepe folet furni, vernm reddir fenfum, non

ramen eurn, quem voluit Ariíl:oreles

hoc loco :

randem fomacur pro rad1ce ada:quata,

caufa pro–

pria pra:dicatí, eíl: vera propofitio,

in renca -ab

Ariíl:ocde in noíl:ro propoíito: íic ea vtimnr quan-

do dicimus, horno fecundurn qaod horno

eíl:

admi–

ratiuus, eíl: riíibilis, &c. fenfm eíl:, radicem

"1d–

éZquaram

caufam

propriam

harum proprietatum

effe narurarn humanam íiue

lit

mediata, vt in hac:

horno inquanrum horno efr rifibilis; íiue immedia–

ra, vt in hac, horno inquantum horno eíl: admira–

riuus. Prredicaturn igitur Vniuerfale eft illud, quod

cum fuo fubieél:o conuertitur, ica vt illo ablato au–

feratur,

illo poli

ro,

ponatur; hu'tufmodi prredica-

Cune

propria quarto modo;alia vero,vr ha:c, horno

eíl: ens , animal,

&c.

n0n func vniuerfalia prredicara,

quia aliis requc primo, ac homini compccunt, nec

ablaco homine, auferunrur; ita quia duobus enribus

non poteíl: prredicacum fecundum quod ipfum a:que

primo c0nuenire,vt notauit S.Thomas fecundo con–

tra gentes, cap.15. nec enim Vniuerfale prredicamm

in pra:fenri accipimr eo modo, quo Porphyrius in

qninque prredicabilibus fumpíit,fed provt dicit quan–

darn adaptationem,

feu

ada:quationem prn:dicari

fubieltum; lege S.Thornam J.poíl:criorum.Leét.11.

verliculo

euidentiam.

his paree iam difcrimen ,

conuenienria

in.

ter conuenire per

fe,

fecundum quod ipfum,

fiue

quacenus tale , de quibus affcrendurn eíl: nec eífe

idern formaliter , nec reciprocad ínter fe,

fed

potius

haberc

fe,

vt fuperius,

inferius: omne namque

quod conuenit, vt tale eíl:, competir per

fe,

fed non

contra; itaque quodcumque conuenit alicuj' qua

ipfum,

aut tale

eíl:,

foli

conuenit, arque eius pro–

prium,

pcculiare eíl: per

aurem competere

poteíl:, quod lacius patet,

foperius eíl:, quo

tic,

non reétc dici hominem, quarenus horno

eft,

elfe

fenfos, aut vita: participem, quidquid nonnulli di–

cant, licct horno per

fe,

id eíl:, propter

fe,

fuam

effentiam,

non per accidens

Út

animal,

viuens

nec refert, quod animal primo conueniat homini,

quia primo conuenire,ecíi in propriis paffionibus

in–

dicer, quod

foli

conucniar,ac proinde ve tale eíl:,

non

habet locum in ca:teris, qua:: prredicanrnr per

primo

modo; in quo hallncinarus efr Sorus cap.4..

Hanc

definirionem eius , q1.1od prn:dic::atur vnt-

uerfaliter , arque diíl:inétionem inter per fe ,

fe–

cun dum quod ipfum explicanr,

ruencur D. Tho–

mas fecundo contra aenres cap.

15.

Albertus Magnus

lib.1 .