0000747692

454

Logica

Dif

p.I.

'De natura

Démonjlrvttionú.

r o

I I.

LAliq11a

notnntur

11nimtfduerjiane dignn.

ADuerr.en~

eíl: _Prin:1o nihil aliud in hoc

tit~l0.

a:füoms quam,

nifi

an -eodem aélu realtter

ac,ringac incelleétus cóclulionem,& pr<tmiífas,nam

eodé aélu vcriq; a1Tenciacur,fü1e dubio includecur for–

malirer aífeníus principiorum in aífenfu cóclufionis.

Aduetcendum

dl:

bifariarn concipi poífe, quod af-

fenfus conclufionis cendat

prremiífas, fiue princi–

pia, primo, vr quod, hoc eíl:

ita

vr rendar canquam in

id,cui alfencitur incelleétus per calé aifenfum,& cuius

veritacé direéte ,& per

cognofcir,

2.ve

tendac in

illa,

canquam

obieél:um, quo hoc eíl: taoquá

id, quo,

vel

proprer quod alteri obieéto afsériacur,vnde dupli–

cfrer imelJigi potdl, quod aífenfus prxrniífarum in–

cludarur formaliter in aífenfu conclulionis, primo vt

quod ex eo nimirum, quod aífenfus conclufionis,non

folum rendar in conclufionem, fed eriam in prremif.

fas,alft:ntiendo direél:e illis,ica ve

vi ciufdem aífen–

fus, quo

inrell~él:us

alfencicur conclulioni, ve

quod,

etiam aífenriaeur, ve quod prrerniffis, quod per hanc

propolicionem hypothecicam caufalem explicarnr in

fyllogifmo v.g.omne ratíonale ea difcurliuum,omnis

horno eíl: rationalis: ergo omnis horno

eíl:

difcudi–

uus, quia eíl: rarionalis, fecundo,

quo per hoc

fo–

Jum quod aífenfos conclulionis folurn eendac in con-

clulionem direéte, &

per

fe , ita

vt ex

vi illius aífen–

fus cócluGoni aífentiarur folum incelleé\:us quaeenus

ca fola eft, id cuí alfenfum tradimus per fe,in prremif–

fas vero rendar, non ve eis aífemiatur: (ed ranquam

jn rationem propcer quam aífentitur conclulioni.

S~CTIO

~Era

fententia proponitHr.

pRima conclnlio. Prremiífre non includunrur for-

maliter

a(fenfo conclulionis, ve quod; hrec eft

expreífa Arillorelis feneentia in libris priorum, vbi

agens de forma fyllogiíl:ica,

lic

air, medium bis Cumi

debere in prremiffis, & ideo non eífe repetendum in

concluGone;fcd in ea vnam excremitatem prOEdicari

de altera; vnde confiaos eíl: axioma D1aleéhcorum,

qnod medium non debear ingredi conclulionern, fed

includerencur forrnalirer przmiífre in conclulione,

medium etíam formalirer includeretur in illa, qnia

me.dium formalirer di: de effenria

pr~miífarnm,

fed

nihil

potdt includi in alío line fua eífentia, alias

fe–

pararerur ab eífemia res,

ídem eífet,

non effer,

ergo

includuncur prremilf re formalicer in concluGo ..

ne, deber neceífario includi,

repetí medium in con·

clulione, quia eíl: de elfencia prremilfarum.

ltem quia Ariíl:oreles ait lib.

Poíl:. c.

notitiam

concluGonis procedere ex prreexiíl:enti aífenfu prre–

miífarum , ergo

prremiffa func pra:exiílemes, non

includentur formalieer, quia iam non prreexiíl:enres,

priores, fed fimul elfent cum concluGone

item

hanc conclulionem ipfa experientia nos docet, cum

conficiamus fyllogiíinos nulla faéta mencione mcdij,

q uod ponirnr in prremiffis.

1 0

Secundo de ratione difcurfus eíl:,quod diueríis aéti-

bus a{fentiamur principiis,

c'onclulioni, ve notat

D.Tho.

contra gentes, cap.51. fed nos vtimur dif–

curfu in ratiocinatione, ergo non eodem aél:u, & af-

fenfo approbarnus conclulionem,

prrerniífas.

Dices fatis eífe , quod principia prius

nr cognita

abfolure

fccn ndum fe . · erfo all:u,

affenfu.

Sed conrra, quia

princip1

m modo cognof-

c~mur

ante conclulioné,ac in ipfo a

conclulio–

ms, fopedlua plan

erit illa amecedés cogr ·-¡o arque

adeo difcurfos

ipf~ ,

íiquidem illa repetitio cognirio–

num,

c~m.ad_n1_h1l

deíeruiat, cum limplicicer poffint

Qgno[c1 pnnc1p1a,

condufio vno

eodemciuc

all:u.

eritcontra axioma illud euidentiffimum, fruíl:ra fiunt

per plura, qure polfunt fieri per pauciora.

~.onfirma~u~,

.ideo eft foperfluus difcurfus in co-

gn1C10ne fide1 drnmre, v.g. omne, quod dicit Deus_,eíl:

vcrnm, quia cognirio fidei diuin:e, petit fimpliciter

cognofcere vno, & eodé aétu obieél:ú materiale pro–

p~e~

formale, fed etiá per vos vno eodemque aétu, dú

d1c1tur

cóclu~o,cognofcieur

illa,& prttmiífre,ergo

fu–

perfluu~

eíl: d1fcurfus in cognirione de qua loquimur.

. Temo,

medium imrarec formalicer,

exprefse 14

conclufionern nunquarn ex antecedenti

falfo

dedu–

cercmr conclufio vera,nec maeerialitcr, quod ell con–

tra comrnunem fenrenciam aíferencem ex vero non

verum, & ex falfo quandoque verurn, quandoque

fal,fum,~rgo.p~obatur

ancecedens,fecundum oppolitá

fenrene1am curnfcurnque conclufionis extrema vniri

deben e propter medium, ergo quando antecedens

efl:

falfum,

exrrernitates non vníunrur cum medio il–

lius conclulio erit eciarn falfa, quia affirmae extremi–

tates vniri ínter

fe,

eo quod vniunmr curn medio.

v.g. omnis lapis eíl: fubíl:antia, omnis homo

eít

lapis,

ergo omnis horno eíl: fubíl:anria,hrec inquam conclu-–

fio eric falfa,qllia fecundum oppoÍlcam fenrenciá for–

malirer,& exprefse medium collocatur in conclufio–

ne,ranquá caufa vnionis fubieéti cnm prcedicaro,

v.g.

ergo horno eíl: fobllanria,quia eít lapis, quod falfiffi–

mum eíl,vnde

faifa

con

fio

,fed íi aífenfus prremif–

farum includarur in conclufionis atfenfu, medium

qu~d

eíl: de eífe1uia pra:milTarnm includetur in illa,

ergo ell: falfum dicere, quod includatur.

~ano

idem aélus non poreíl: elTe dependens,& in-

dependens re(peétu eiufdem, fed aílenfus conclufio-

nis in difcurfo eíl: dependens

aífenfu

pr~mitfarurn,,

cognitio autem prremiífarum, non eft depcndens re–

fp:étu prremi!farum, quia

procederetur in infini–

rum,

idem

ipfo dependerer cum non

fit

aliud

quo poffic dependere, imo idem erit caufa fui iplius,

ergo alTenfus prremiífarurn,

aífenfns conclulionis

non

Cune

idem , ne

lÍrec

abfurda fequancur, vnde af–

fenfos illarum non eíl: aífenfus concluGonis.

Q!!.into

lic

fe haber aífenfus prremiífarum refpeau

1(;

alf~(us

conclulionis,ficue inrentio finis refpeétu ele–

étionis rnediorum, reíle Ariíl:or.6. Ethi.c.8. fedjn in–

cenrione finis non includirne formalirer eleétio rne–

diorum ve fopra probaui

libris de anima demon–

füabimr. ergo nec aífenfus prremiífarum includimr

formalirer in aífenfu conclufionis.

Vrge,tur hoc;omnis propolicio de

habens inerin-

fecarn,

propriam veritatem diíl:inétam a quacúque

ali a, abfque ali is diíl:inétis ab ipfa poteíl: cognofci , ve

quod,Ced omnis conclulio haber propriam,

diíl:in–

ltam vericatem a prremiffis, licee dependeneem ab il–

lis, ergo racione illius porerir cognofci Úne eo quod

cognofcancur, vt quod prxmiff:.E.

Vlcirno, cognitio relaciui ve calis primo, & per

ac formaliter artingir ordincm huius ad rerrninum,in

obliquo vero,

indere~~

rerminum ipfum, ergo

fi–

milirer affenfus con

ufionis primo,

per fe ,

for–

rn.aliter cerminarur ad concluGonem obieéliuam,

ad eius dependentiam, fecundario vero exrrinfece ad

pra:mi ífas ipfas, fed vt aífenfos prremilTarum includa-

cur formalicer in aífenfu conclufionis, ve quod requi–

ritur, ve eadem

cognition~,

feu eodem a!fenfu artin–

gancur

prremiffa ,

conclufio direél:e, & per

fe,

quod hic non contingir, ergo affenfos prremil.farum"

ve quod non includitur in aífenfu concluíionis.

Secunda c0nclufio. Aífenfits pr<Emilfarum includi-

tur formalirer,vc quo in al\:u concluíionis.

Primo

au–

thorirare

expreí.fa

D.'Fhom.

.2.q.8. aJS.r.3. his verbis:

primo aliquis incelligic ipfa principia (ecundum

r:,

poíl:modum aurero inrelligir ea in iplis .conclufiom–

bus, fecundum quod affenrir conclulion1bus, propter

principia,,

iclcm eriam

exprefse

cuerur, q.12.arr+

, -

Secundo,