442.r
Logica Difp.
l.
&
X.
De natura DemonHrationú.
quacn volunras ; imo incelleaio prrerequirirur ad
vo.
lidonem, ira vr
non
poffic velle voluncas fi non pra:–
fupponerernr
aélio
inrdleélionis,iuxta
illud
axioma,
nihil volitum quin pr&cognitum;
quia vol untas
ea
po–
cencia ca=ca,
&
non poceil prorumpere in operatio–
nem, quin illuminetur ab incelleétu, cúmque ralis
i~
Juminatio fiat media incelleétione, inde etl:
qu~d
non
poffic velle volunras,quin przíupponatur incelleébo;
arqui quod
Cfi:
prius
OOlil
depender
a
pofi:eriorÍ ; ergo
incellelt:us,
qui
eíl: prior in intelleétio'ne non pendet
a
concurfu voluncaris,qui eít polterior
illa:
prrer~rea
quia quocies aliqua caofa eíl:
ita
complera, vt ei cor–
refpondeat inceger effefrus fecundum omnem racio–
nem fuam,fruíl:ra add1cur alia caufa, fed cota intelle–
élio fecundum omnes formal ir ates eius correfpondcc
incelleélui in formato fpecie impreífa; e
1
rgo ali-a caufa
prreter intelleélurn fic informatum non concurrit ad
intelleétionem. Tandem quia obieétum voluntatis '
ada:quatum func
bonq~1,,
&
malum, vnde verum non
efl: obieétum illius,& Ge non poteíl: circa illud opera–
ri,quia potencia non poceíl: circa Cuum obieé):um ad:r–
quarum operari,& ideo aud1rns non poteíl: videre,(ed
[¡
voluncas producerec intelleél:ionem 'cum ipfa in–
telleétio verfecur circa verum
1
ipfa voluncas verfare–
rur circa ipfurn,&c.fed eíl:o aliquis
fíe
volunracis con–
curfus, cene non eíl: ita neceffarius, ve fine eo non
poffinc reliqure
pocenci~
intelleél:u imperfeaiores
fuos aétns exercere,quod in fenGbus euidens efl, nam
aétiones harum poteotiarum non requirunc maiorem
concurfum phylicum in nobis quam in brucis, cu m
vcrob1que fine eiufdem
f
pecíei-; ergo fi in bruris
non
egenr concurfu alcerius potomiz, nec in homine ege–
bunt; ergo a fortiori
non
egebic incelleétus cum fic
perfeélior omni fenfu,quod non conringerer
li
depen–
derer,cum rnaior dependen tia vel a pluribus maiorem
arguac imperfeélionem; przcipue quia
ipfi
aduerfarij
idem
quod
in fenlibus concedunc in intelleltu,confi–
tences
inrelle~um
non przuentum a voluntate elice–
re affenfutl? conclufionis mere neceff:y-ium abfque
eius concurfu; qua ergo racione ex fubílraél:ione
on–
curfus ceífabit aél:us inrellellus.
31
Dices, irilpcdire voluntacem aífenfom intelleél:us
non per fubíl:raél:ionem concurfus,fed per nolirionem
iimplicem cui obedir incelleéh1s racione imperij,quod
habec volunras in illum; volunras cnim domina efr
cuí in omnibus fubdicur intelleétus.
B
Conrra, quia volllnras non pocell impedire alfen–
fum
incellell:us, nec impedimenco eífe influxni illius
ad
quem nacurali pondere inclinatur, naturalitérque
refonur ,
per folam denominacionem excri'nfecam
in
illo; acqui nolicio fimplex voluncaris nihil aliud
eít, quam denorninacio excrinfeca
in
inrelleéh1, cum
lir
albis immanens in voluncace, racione cuius ni·
' hil producirur inrrinfecc in inrelleétu; ergo per
fo–
Iam nolirionem Gmplicem non porefl: volumas im..
pedire , aut facere
ne
alfenciacur concluGoni
eui–
denri
ad
qu;im
éx
euidentia pra:miífarum cogitur
affenriri inrelleétus ; maior eít euidens , qwia
im~
pedimentum vt impediac, aliquid intrinfecum po–
tencire .deber e(fe inrrinfecum in illa; quia quod
eíl:
excriníecum nihil eíl in
illa,
cum tale extrinfecum
non frr ratio aél:iua, nec effeétiua, nec vllam vim
pgtefl habere racione cuius impediacur aétus intrin·
~~cns,
&
naruralis
pot~ncia:
, affenfos eni1n aétus
~mma~ens
eíl in intelleél:u; vnde illum non poreíl:
.n~ped1r~
denominado ir-a extrinfeca, qua: nec
in–
trmfccu~id
habeat in inrelleél:u, nec
attin–
gar
~ere,~.
realicer inte
~a:L,
v.g.
minimc pof–
fec 1mped1ra curfus rel\:us pilz p
' étx
a
p~riere,
nec poífec fa:ere ve reuerrerecur ad lo
per
mo–
ruro
comranu'.° , nili cali lapide imprim ur
im–
pulfus
contrarius fuperans vim illius ;
vnde
li
aH-
quis vellec lapidcm retrorfum verti per folam dc–
nominationem excrinfccam nolitionis , auc v'oli–
tionis , falleretur fine dubio; ergo íimiliter in
no-
firo
cafu.
'
Vrgecur hoc ac declaratur: Ignis habens vinurem
H
calefaciendi inrrinfece fuffidcncem
&
non
impedi~
tclm cnm omnibus requi Gtis ad oper.andum ,
~
patfo
apprnximato; habens
ex
parte Dei concurfum
in
al'tu
primo paracum 'non potefi impedid ' & contineri
a
Deo ne calefaciat pcr folam '1oluncarem excrinfe–
cam , qnamuis efficax,
&
abfc¡iluta concipiatur, quia
illa voluntas ad exmt' cum non mutet intrinfecc\
ncc coilac aliquid ex requi füis ad o.perationern ignis,
non pocdl narnralem propriccaceln ígnis impedire;
fed
magis fubditur Deo ignis, eiúfque infinito impe–
rio, quam inrellcétus voluntad ; ergo
fi
Deus per
fuam nolicioncm non poteíl: impedire aél:ionem ígnis
ad quam impecu narurali fer_rnr ;
a
forciori voluncas
non poterir per nolicionem limplicem impedire, aut
faccre ne incelleétus prornmpac in alfenfum con–
clufronis; ad quem naturali prremiífarum pondere
fertur.
Deinde, viliLta porentia eo modo quo inrelleétus,
H
fubdirur voluncati;
&
nihilominus palp,ebris apenis
obieélo pra:fenti
&
irformata illa fpecie impreffa
non poceft videre,
&
elicere vilionem, licer ·millies
nolit volumas, vr pacec experiencia, quia ell porencia
namralis, & habet omnia requilica in al'tu primo ad
operandum, fed incellcél:us informatus aífenfu prre–
miífarnm euidentium eíl: potencia narnralis habens
omnia requiíica ad operandllrn in aétu primo, ergo
per folam nolirionem voluoratis non poreíl: impediri
in
alfenfo conclnGonis euidencis, ad quam naturalis
vis przmiffarum cogir·inrdleél:um.
Dices, non ira fubdi pocenciam viliuam refpeétu
3G
imperij volunrncis, licut incelleé.l:us, quia incelleétus
porius fubditur volunrati licue potencia motiua,quam
licue viliua,
qua:
poc~ncia
motiua ad imperium appe–
tirus fenlitiui ,
&
voluntacis , tanta promptimdine
fuos aéh1s exercet ,
ve
tefic Auguíl:ino
8.
confeíf.
cap.
9·
vix a feruicio difcernacur obediencia illius,
lic
inquiunt intelleél:Llm fobordinari volunratis
im–
perio, ve
ab
ea recrahi,& detineri poffir quin realfen•
fom
pr~fiet
conclufioni, etiam poíl alfenfu1
prre-
1
rniífarum.
Sed conrra, quia eodem modo fubditur potentia
37
loco motiua , ac potencia vHiua voluncaci , vndc
licue quando potencia viliua, vel auditiua
ell:
fufli–
ciencer applicata,
&
babee ornnia requiúca ad ope–
randum, non obíl:ante tali imperio voluncaris,
&
eriam
li
volunras nolic operationem illins , neceffa-
rio ferc in operationem: lic limilicer potencia loco
rnotiua fi ell fufficienter applicara
ad
mocum cum
ornnibus fuis requilitis, non obtlanre
cali
imperio
voluntatis,
&
nolidone illius, neceffario mouebirur,
quin
a
voluncate poffit
illQ
modo in tali motu im..
pediri , vnde quando obedic illa imperio volunra–
ris, eíl quando calis pot!ntia non eíl: fufficiencer
ap–
plicata ad rnotum localem, donec pra:uia cognitio-
ne , & imperio appeticus fenGciui cui defpotice
obedic
~
applicetur ; hac autem fall:a applicatione
non pocell: voluncas facere ,
ve
foam
fufpendat
aélionem , licue edam ,non poteíl facere , ve po–
tenci~
vifü1a poO:quam babee omnia requiíita ve
fufpendat fuam ; explicacur hoc , nam
íi
quis ma–
ximum impulfum producat
in
alterum , eriamli
ille nolic moucbirnr fine dubio , & proiiciecur
in
folum , conílernabirúrque fine dubio ,
alias
nul-
lus in luth vincererur , quia nullus
ex
Juét~toribus,
(j
perfpiciarur eius defiderium , vulc
r.n
·folum
proiici , coníl:erníque , ac folo
a:quar~;
~
non
obftante
tali nolitione , quia potenr1a
loco