0000747692

42..0

Logica Difp.

De natura Demonflrationu.

Philofophu¡ ex prrediél:is ínferens,quod

lit

demon–

firaciua (ciencia, id efi,

fcientia per dcmoníl:ratio–

uem adquirarnr, oporret quod

ex principiis necef–

fariis: cuius illationis neceffiras apparet, quia

quid~

quid foicur impoffibile eíl: alicer

habere. Secundam

ra-cionern ponic íbi, qure eíl: talis. Dernoníl:ratio circa

necelfa1:ium eíl:,

demonílrarum ; id efr, demoníl:ra–

cionis concluGo non poceíl: alicer fe habere; & hoc

accipiendum eíl: tanquam principium: Ex hoc autem

principio lic argumemor; concluGo neceffaria non

poceíl: fciri niG ex principiis rteceffariis, fed demon–

íl:ratio facit fcire conclufioncm neccffariam ; ergo

oponer quod

Ítt

ex princípiis neceffariis, in quo dif–

ferc demoníl:racio ab ali is fyllogifmis: fufficit enim in

aliis fyllogifrnis quod fyllogifecur ex veris; nec eíl:

aliquod aliud genus fyllogifrni in quo oporteat pro–

cedere ex nece.fficate, fed ·in demoníl:ratione oponer

hoc obferuare,

hoc eíl: proprium demonílrationis

ex neceífariis procederc; fic Diuus Thomas. Ex qui–

bus fic argume'ntor. Ariíl:oteles air, vt patee ex eius •

verbis fecundum explicacionem Diui Thomre con–

cl~lion~m

demoníhationis deduétam ex prü1cipiis

emdenc1bus cffe ex necefficacc,

ita

neceffar~am

ve .

alicer e(fe non poffit; dtlm dicit, aut igicur ica dici- .

t~r

, &c. quod afferit effe adeo euidens, vt

lit

prinei–

ptum: ex quo concludit; ergo principia debent cffe

neceffaria; ergo pofitis prremilfarum aílenfibus non

poteíl: non elicere conclulionem, qnam feme! elicuic

~ui~encern

; patee confequentia_, quia

effet politum

11ber.tace voluntatis poffe non elicere, poffet non

effe tahs conclufio, íed poffe non effe, efi alicer poffe

e~e

ac nunc eíl:; Gcut Petrus qui nunc viuic, poteíl:

alicer

habcre,ac nunc efr,quia poceíl: mori,quia po–

tefr mucari de elfe ad non elfe, quz eft omnium ma–

xima murado; ac quod mutatur alicer efr ·ac ancea;

ergo qui poceft non effe,

poceí~

alicer effe ac nnnc eíl:,

fed Arifroteles dicit conclutíonem dern0níl:racionis

ira neceffario oriri fuppoGco prremiífarum affenfo, ve

no_n poffic alirer fe habere; ergo ex mente Arifiotelis

cmdenter fequirnr fuppofico prremiífarum affenfu,

hoc enim fonar conclufio demoníl:rationis, qua: calis

non efl,nili pr.:efupponar prremiífas euidencer prodn–

lhs, non polfe concluGonem non oriri, nec poffe

voluntarern facere, vt fufpendat intelleétus affenfum

circa illam.

•

Secun~o,

íi poffec non elici conclufionem fuppofi–

tJs prrem1ffis, non vocarecur fimpliciter, & abfolute

neceífaria concluGo,

ex neceffitate orca, atqui vo–

carur ah Arifrorele,vc paree ex loco fuprapofico;& ex

definitione ah ipfo Philofopho rradica demonflrado–

nis,cap.2. hnius r.lib.Poíl:er.vbi

dicitur: Demon–

~racio

efr fyllogifmus in quo quibufdam policis, ve–

rrs, propriis,primis, & immediatis,&c. aliud neceffa–

rio fequicur; ergo lignum euidens eíl: non poffe vllo

modo non elicerc incelleél:um calem conclulionem.

Dices_, ideo neceífarium fequi, qnia incelleél:us ell

necefficac~s

quond fpeciem aél:us.

Contra primo, quia illa necefficas cll rnaxima

fe-

cundum quid,quia folum eíl: fub condicione, id ell,

íi

aliquid debet elicere, deber affenfum , & non diffen–

fum: acqui folum proprer neceffirarem condiciona–

tam,& fecundum quid,manenre libertare íimpHcirer,

& abfolute operandi,& aon operandi,non

pote.íl:

dici

ª?~oluce

necelfarium aliquid;v.g.non poteíl: abfolurc

c.hc1 , mercarorem decernere prQiicere merces ex eo

fol~m,~uod

fub condicione maximre cempeíbatis,

pencuh,

~creL1eric

roiicere. lcem non poteíl:

abfo.luce d1c1 faluandum e

l=-ichriíl:um ,

nec prre–

defü_natum effe abfoluce, quia De

olnncace ante–

cedente vult Antichrifium faluum fieri

volun–

~ace

co.nditionara;

per ipfom non ll;rerit, ,aut non

1mped1mentum ponatur ab illo. Et ratio eíl:, quia

quod conditionale eíl: fecundum quod dicicur,

d'.e

quo

loquamur non debemus fine addito,

abíolme lo–

qni; acqui Ariíl:otdes ait abfolutc,& Cimplicirer con–

clutíonem demonfiracionis

e{fe

neceífariam,& ex ne–

ceffitate; ergo non loquimr de neceffirate conditio,.

nali, ve tdl: necefficas quoad fpeciem,fed de neceffica–

te quoad exercitimn.

Secundo,quia aél:io qure

ftt

amoris circa beatitudi-

nem in communi non dicicur ncceífaria, fed libera,

qnia proficifcitur ex indifferentia operandi, & non

operandi illum amorem, qux fimplicicer, & abfoluce

libe,rcas efl:,litet qui operatur amorem non poífü ope–

rari 0dium circa illam; potius cnim dicendum eíl: ho–

minem

e(fe

necefficatum quoad fpeciem,quam aél:io–

nem iHam amoris effe neceffariam. Et ratio euidens

eft, quia vna fpecies aél:ionis non dicirur neceffaria

proprer prinaciouem neceffariam

fui

oppo Gti fpecifi–

ci; potius enim negatio odij dicjrnr neceffaria, quia

_neceffario voluntas deber ipfa affici, quam pofitiua

enriras amoris; quia priuacio vnius non denominat

liberam,vd neceffariam entitatem pofitiuam oppofi-

illius, cuius eíl:

p~iuatio;

pra:cipua enim ratio de–

nominandi liberam al\:ionerp eíl:

pocentia produ–

éliua illius; acqui pocenria eliciciua amoris circa bea–

timdinem in communi efi indifferens ad operandum,

& non operandurn qu:i: eíl: maxima libercas,

elicic illum amorern, ve poífet cune non eiicere; ergo

talis amor potius debec denominad abfoluce liber, ex

abfoluca libercace fuce

potcnti~,quam

neceffarius ab–

folute; & fecundum quid neccfficate illius;

vele~

ne–

cefficare priuacionis fui oppoíici odij nirnirum beaci·

cudinis; vnde

abfolute necelfaria dicitur conclafio

demonílrationis potius vocacur Ge, quia in fence-mia

Arifiotelis nulla <larnr libertas in intelleél:u ad fuf–

pendendum calem conclufionem;

v.g.q~ia

Deus non

poteíl: odio habere iuíl:um, pocerit dici amor, quem

erga illum haber neceffarius fimpliciter

abfit: ma–

xime enim libere amat Deus creacuras exiíl:entes ,

Chrifrus libere amabat Deum,& ideo fuo amore me–

ruic in fine. licet non pocerat odio habere Deurn;per–

feéh enim libercas eíl: pcrfeétio fimpliciter fimplex;

acqui pc.rfeltio limplicicer fimplcx non petit, vt cal is

fü,effe cum imperfeél:ione, ve eíl: potencia ad

p~ccan

dum ; ergo licec non decur potencia odio lfabendi

Deum, quz imperfeél:io,eft; poterit dari abfolme,li–

bertas; ergo aél:io qure oritur

potencia potenti ope–

rari, & non operari , non dicitur abfolucc neceffaria,

fed pocius abfoluce libera, licet potencia illa li e deter–

minara quoad fpeciem. Ariftoteles igitur quando vo–

cat concluftonem abfolute nccelfariam, non eíl: pto–

pter neceffitacem quqad fpeciem folum , fed porius

propeer omnimodam neceffitatem quoad exercitiurn,

vhi includicur

ct~am l'leceffi~as

quoad fpeciem.

SvBsEcT10

I l.

Authoritate

Dit'i

T'homttpro~atur

concluji.o.

luus aucem Thomas non folum h1c, fed mulds

eciam aliis in loc;is mecur hane featentiam ; íed

prrecipue

parce quzíl:.82.arc.z.. vbi lic ait in corpo–

rc; Cune aucem quredam intelligibilia qua: non ha–

bent neceífariam connexionem ad prima principia,

ficuc contingentes propofitiones, ad quarum remo–

tionem non fequetur rernotio prirnorum princípio–

rum;& talibus non ex nccefficate alfenric incelleétus;

qua:dam aurem propoGtiones funt necelfarire, qu;e

habent connexionem neceífariam cum primis prin–

cipiis , ficut conclufiones demoníl:rabiles,ad quarum

remocionem, fequicur rernocio prirnorum

~rincip~o

rum . Ec his inrelleél:us

neceffirace atfenm cogn1ta

conne~ione

nece.ffaria conclufionum ad principia per

dernon!lr~