0000747692

~xíl:.V.

Vtrum

pr"miffe ftnt caufa conclujionú.

obieél:um proprium eíl: extra latitudinem obielti, feu

veritaris, quam cogno[cic affenfus principiorum, er–

go licue nullus aétus incelleétus habet influxum in

aétum voluntatis: ita nullus aél:us pra:miífarum, feu

principiorum influir in concluíionem.

Conficmatur : prrerniffa:

funt

ratio forrnalis moti-

ua propter quam concluíionis , Ced ratio forrnali5

motiua propcer quam non caufac effeél:iuc phylice:

ergo pr:rmiffz non concurrunc phyficc: minar pro–

bacur,quia aél:us intelleél:us exprirnens obieél:um prct–

cisc ve verbum mentís , nullam haber efficaciam cir·

éa alios.aétus

:·v.g.

licet iudicium pendeac

Gmplici

apprehenfione : quia ramen Grnplex apprehenGo eft:

.expreffiua, exprimicque vt verbum mentís obieél:um,

mouendoquc vt ratio forrnalis , &c. ideo non influir

phyGce in iudicium, cum verbum memis non

fic

all:i–

uum , fed folum expreffiuum ;

reproefemaciuum,

fed pra!miífa:: concurrunt ve verbum mentis,

fp~cies expreffa ad concluíionem : ergo.

Vrgetur hoc quia

pr~miffa:

tendunt in obieétum

formaliter inclinando,

determinando intelleél:um

in genere caufre moralis per obieéti repra:fencacio–

nem : ergo non in genere caufre etlicientis

phyíica:~

cum tota illarum caufalicas in primo genere feruecur)

licec concluGo,

íit

aliquomodo fimilis pra:miffis,

non arguit hoc illarnm efficiendi modum,

Ced

quia

habenc ídem obieltum ac conclufto, ideo imicacur

illas condufio ali'luo modo.

. J

Tertio,

fa:pe

accidic, quod quando formatur con-

ch1fio, maior non durec, nec exiíl:ac·: ergo pra:miífz

non concurrunt

phyfice.ad

illam: antecede ns Ítc pro·

batur, quia cota eífentia all:us cuiufcumque confiíl:ic

in aél:uali attemione,

influ:xu anima: , fed quando

producitur conclufto 'non attendit animus ad maio–

rem, ergo non exifüc maior : confequentia fic patee;

quia res. non exiíl:ens non poteíl: operari phy fice, vt

demoníl:rabirur in phyíicis, nec pqteíl: dici folam mi·

norem concurrere.

Primo •

quia contingic etiam

rninorem non <Jurare , quando concluGo fciemifi–

ca infercur.

ltem Cdencifica conclufio non conci–

nernr in virtute folins minoris

quia media con–

nexione medij cum extrem\tatibus maiori ,

mi–

nori fcimus extrema imer fe connexa : ergo in

fo.

mi~ri

non continecur vircualiter conclufio. an–

cecedens experientia coníl:ac , fa:

enim incelleétus

propter limicacam virtutem illius alfenticc Gmul non

poceíl: pluribus principiis

quibus conc1uíio depen·

der, vt quando vlcirna paffio infercur : Ía:pe etiam id

accidit in conclufi onibus Machematicis, qua: ex tam

rnultiplici linearum ,

figurarurn coniuné\:ione,

tranfmuratione pender, vt impoffibile

lit

humano in–

telleétui ad cam dme.rfa principiaattendere;

C0nfirmacur :

incel !f~é.l:us

poceíl: conferuare aífen.

fum conclufionis;

illum repecete non confematis

pra:rniffis : ergo conclufio non produdcur etfetl:iae

ab illis : antccedens omne! fupponum,

experiencia

oíl:endic : nos autem abfque aauali cognitione,

re–

cordatione pr:rmilfarum not1tiam conclufionis de–

dnétam eomemplamur,

eius cenicudinem,

eui–

dentiam. Imo habicus fciencificus ponic·ur in intel–

leél:u, ve illuminet ad habendum notitiam Ícientifi–

cam abíque repeticione pra:miífarurn: confequentia

paree lic; caufa efficiens, qure fe fola poteft coníer–

uare,

repecerc aliquern effeél:urn , poreíl: etiam fe

Cola illum producere , fed •pocefl imelleél:us abfque

pra:rniffis confernare aífenfum concluíionis : ergo

~bíque

illis poreíl: producere illum.

timo ,

q nia nec pra:mi

íf

a: formales , nec obie-

él:iuz concurrunt ad conclufionem : non obieétiuz,

quia obieél:um pra:miffan1m cft idein re cum obieél:o

conclulionis, quia

qu~

func eadem vnitertio, &c. ob–

jeé;tum aucem concluíionis. hoc eíl: maiua,

~nus

Jldeph.

d1 Pena.fiel> Phitef.

Tom.1.

extremurn , cuius identicas ex prremiffis colligicur

Cune eadem vni tertio,ncmpc media ex quo,& ex ipíis

excrernis debite diíhibutis coníl:anc pra:rniífa: obie–

ltiua:: fed ídem non poceíl:

cife

caufa

fui

ip-lins effi–

cien11: ergo neque pra:miffa: obieltiua: poífunc-eífe

caufa obiet\:i conclufion is.

•

Secunda conclufio.

Pr~miífa:

non funt caufz exetn-

plares conclulionis; ha:c conclufio efr cerca.

Probatur.

Primo:

cau

r.xernplaris ex eius defini-

tione, nihil aliud eíl: quam forma, quamdfeltus imi•

tacu~

ex intentione a.gentis,qui determinar fibi finem¡

in qua definitione duo requiruntur , Vt aliquid

fü:

exemplar. Primum vt

lit

forma, fecundum '{ t imiee–

eur ,illam effeétus ex incentione agencis , id eíl: quám

intendit imitad agens in foa operatione. Secundum

quod incelligi poreíl: illud Exodi

in fpecie,

fdc

ftcundum exemplar, quod tibi

mon~e

demonflratum

efi:

ex quo Catis clare pacet exemplar, feu ideam de·

bere effe repra:fencacionem formalem rei

éfficiend.at

per illam, vt eíl: imago externa , quam libi proponit

piétor, ve ad cam

diligemer proponens aliam

illi

limillimam operetur; alias quomodo poífec agens

imicari ad faoiendum aliquid fecundüm exemptar;

ipfom eífet alcerius rationis ac res faeienda •, aut

non explicite ,

& .

formalirer reprce fencarer rem

fa.-.

ciend am ad fui imicationem? Qg_od ciare his verbis

afferic D.Thorn.q.2.. de veritate, n am durn arcifex in..

telligic formam domus in materia; dicitur intelligerc

domum; dum autem intelli git forma tn dotnns vt

fpeculacarn , ex eo qnod imelligic fe intelligere earn,

inielligit ideam, vel rationern domus. vbi clare aic

D.Thomas anHicem, dum imelligit formam,

ra ..

tionem domUS Vt

fe Ípeculatam, intelligere ideam,

.feu exemplar:

dum ipfum tafionem,& forrnam da–

mos fpeculatur , formare idcam : ve ratnen per illam

opererur;

ad imitationem eius domum efficiat, re–

fle.étere fupra rationem domus ve

fpeeula:am ,

ica cognofcerc ida:am

per cam cogn!tioi1e!10· quafl

applicare exemplar, ve per illum caofec:

~até

fine

dubio dicendum eíl: e:xernplar eífe formalern repra:–

fencatiqnem rci efficiendre, qnod amplius demonílra

in phyGcis traétatu de caufis: fed pra:miifa: nullomo..

do fom reprC"efencationes formales conclufionis effi–

cienda;:; ergo non fonc cauGe exc:rnplares conclulio•

ni5; minor, primo, fic probacur: quia pra:miffre non

func cogniciones reflexa: , fed direéta: , atqui

effent

formales

repr~[encation'es

conclufionis elfenc retle•

xa: cognitionis: hoc patee quia rdlexio eíl: cognid<J'J

feu tepra:fencatio intelleétualis alcerius cognítionis

acqui conclulio eíl: cognitio: ergo

przmiífce; qua:

etia~

Lunt cogniriones effent repra:fentaciones con•

clulienis, effent cogniciones cognitionis,

repra:–

fencaciones intellell:uales cognirionis : ergo effent re•

flexre cogniciones, fed hoc eft fal(um, ergo. Secundo

probatur ; quia illud repra:fencanc pra:mi!fz,quod eíl

obiell:um eornm , fed concluGo non eíl: obieltum

pra:miffarum fed principia obieétiua ; ergo

prctmiíf~

non repra:fentaot formaliter conclufionem. Tertio,

quia alterius rationis eíl: concluíio, ac Cune

pra:mif.c

fa: :

ergo pra:miffre non repra:fencanc formalicer con–

duíionem: ante_cedens fic pacer, nam hrec eíl:

pne..

miffa, omnis homo eft animal rationale; concluí¡a

autem ha:c, ergo Peerus efr animal utionale, vbi

a–

re apparer, reprzfencaturque condufionem eífe di–

uerfre rationis:ergo prremiífz non potfunt eífe form-a::

ad cuius imitationem agens operetur conclufioncm;

ergo non íunt pra:miífre cauf.i=

exéplar~ufionis.

Declaracur, quia· _

e eft ve irnago vnius

lic

t>'

exemplar alteriu • nec quod imago diuerfce rationis

fic

idea

il · ·

producc:nd:t : fed pra:miffa font ima·

gines dinerfa: rationis ac concluíio, ergo pra:mitfa

non

font

ida:a

~u ~xemplar ~

minor illa fic probarun

ide'1