0000747692

43z.

Logica Difp.

k-&

De natura

Demonflrationü,

cundas reípeél:u fecun<lre concluGonis: quia autem

omnes prremiíf<E priores Cune effencialirer conclufio–

rle priori cace

narurx,

femper Íuntrn agis i mrnedia–

tre perfelborémque cognitionem

aífenfum ex–

pofcunr.

Confirmatm:maior virrus requiricur in inrelleél:tt

ad pra:bendurn affenfum in

pr~miffis

fimul, & con–

clulioni, quarn pra:niiffis folum, vt ipG farenrnr ad–

uerfarij, quamnis enim cóclufio in pra:miffis vinure

con:inearur, ipfe ramen form alis conclulionis af–

fen{us ell altus diíl:.inél:us, acqne 01.deo aliquam ma–

iorem virru cern requirir ineelleéhls ad

illum

produ–

cendnm quam

prodncendum

folum

prremilfarum

atfenfum : ergo cum inrelleél:us n0íl:er

limitar.e

virrLJtis , non po teíl:

ram

perfeél:1m cerrirndinem,

eui denri ar operari, curn ad plura virrncem di(per–

gir , ac quanJ0--

foh'nu

ad p:rnc1ora : ergo perfeétio–

rem certitud! 1em

euidenriam oper::ibreur in

affe~1-

prcemi!farum,

qua

n in affenfu onclu

1is.

Dices , perfe[bus eífe operarnrum , q iando prre-

rniífée

folum proponuntur ' qu ::i ndo vero (imul

cum conclufione, reque perfeéte in ipía, ac in con–

clu.Gonem influere.

Sed contra : quia intelleétus ordine naturre in

affenfu Cuo incipit

prxm'iífarum alfenfo ,

ídqu~

vult Aritl:oteles in propoíira clem0níl:raci0nis

d.di–

nirione, cum dixir, ex prioribus aliud fequi,

primis, id eíl:, pra:miffis, quibus fecundum nacurre

prioritarem cribuirur atfenfus: quod explicando

fe.

rnndum dcmoníl:rationem

impoffibili deíum–

ptarfi

Arillorele , qua probabac, magis cogno–

fci

principia,

quaru

conclufionem , ve iam Íupra

dixim~us,

·his ver bis proferc Diuus Thomas,

pro–

bar

Ídem per rat ionern ducentem ad impoffibile,

quz

ral is

eft , principia

pr~cognoícunrur

conclu-

. íione,

vt fop ra probatum eíl:,

Jic quando principia

cognoícunrur, nondum conclulio eíl: cognira, &c.

Tune ergo ílquidem intelleétus non ell aliis impe–

dirus, per fe él:iílimum producit alfenfurn , poíl:ea

vero cum accedir ad conclulionem, non poreric

reque

perfeéte operari , guia vircus eius efl:

qua íi

vircus di !p er ía ,

;icumen, feu

acies, qu aíi ob rn ía

ad a-que euidcprer ,

perfeéte conclulioni aílcn–

tiendum: nam qnemadmodum virtus curfiua poíl:–

quam pertran tir pri ores curfos parres ell

~qu e

pro–

xima pofl:crioribus ac anrea fuerat prioribus,

& ca–

men non poreft tam reque velocirer polleriores pro–

ducere morns,

fpatij panes perrranfire, quia iam

efi

prioribus

def~rigaca,

ira incelleétus , &c. Imo ira

. fe

res haber in omnibus fer c porendís.

Vrgerur maior; cerrirndo ,

cuiden tia quan–

tum ad fubíl:antiam aétus defomitnr ab eo quod

propoG rio cui deber prreíl:ari alTenfos vcl Gt imme–

di:ica, hoc ell, omni medio care:lt ,

feipfa prre–

uia folum rerminorum appreheníione manifeíl:crnr

menci; vcl falrem eíl:o medi:tta

lit,

a paucioribus

dependeac ad

fo¡

cerram ,

claram cognirionem,

fed omnis prremiffa reípeétu concluGonis

habec

~no

vd altero modo, ve de

Íe

patet, ergo.

Tandem declar:rmr, c.¡uia aéh1s fumit fuum eífe

ab obieél:o, fed pril).Cipia qua!

fonc

9bieéta pra::–

mi(farnm

font

clariora., euidemiora, ac cerciora,

fic oppolirnm principij cercius falfom eíl: quam opw

poGmm concluGonis; vt his verbis ait ArifCoteles

lib.

Poíler.

cap.2.in

fine, non foll1m oportet

prin–

{:¡pia rnagis cognoícere , & m agis iplis credere,

quam

demoníl:racur, fed neque aliud ipfo

credibilius -:Oeque

-:.

oppoGtis principiis

qmbus cric Cyllogifmus con

·"" deceptionis: qnce

verba íic exponit Angelicus Doét

· · endir quod•

110~1

folum magis aporree cognofcere

rincipia,

quam

condufionem '1emoníl:rariuam ,

fed

eciam

nihil debet effe certius , quam quod oppolica prin..

dpiis lint falfa. Sic ille. Ergo

íi

certius eíl: effe

fai–

oppofüa principiis ,

quam

oppoíita concluíio–

nis

~ve

pacet , certius enim lumine naturali , quia

euidens eíl:, hominem non effe animal rationale,

fed

brurum

effe falfum,

quarn qnod

lndus

non

lit

ani–

mal rationale;

ideo orta fuit dubitado ínter HiC.

panos, qui primo

Indam deuenere Peruanam,

de rationalitate ,

libertare Indornm, ratione cu–

ius extat decrerum

1li

V. decernens Indos effe ho–

mines, capacéfque dorninij ob liberrarem qua de–

coranrnr: ergo principia

funt

enidentiora,

cer–

tióra, (quia perfeébo vnius oppoíiti eolligirur ex:

imperfeétione aherius, licue colligicur excellenria

amoris Dei ex imperfeétione odij) qure maior eui–

denria principiorum colligirnr, ex eo quod fola,

fupra

diximus , apprehenfione rerminorum , qui–

bus prmcipia conll:anr,

explicatione illorurn co–

g6oícancur principia,

fo am manifeíl:em verira–

cem; cenirudo aute11:1 concluGonis indiget princi–

piorum lumine ve manifeíl:ecur, íicur Sol clarior eft

Luna,

fublunari quocumque pp:aco illuminaro,

quia Sol non indigct alceriús lumine , Luna aurem

indiger luce Solis : ergo

prremiíl~

qure accipinnc

fuam

cercirndinem'

euidenriam a principiis

ob–

ieél:iuis euidentiores erunt concluíione , cum prin–

ci?ia obieé\:iua íint euidentiora,

cerciora ob ieél:o

conclufionis.

SEC'l'IO

1'.

Arg11ment11

ª'Ü1erfaria

dijfofuuntur.

primum concedo antecedens,

nego con-

í.Cquenti am, naa1 quia affentimur concluíioni

pro prer prc;milTas,potius aUencirnllr pra!miffis quam

concluíioni ,

quia concluíio depender in fua cer–

tirudine a prxmiílis 'przrniffre font-cerriores con–

clufione: ad probationem concedo principium

il–

lud

effe euidens. Irernm nego fecundarn confequen–

riam; ad probarionem illius nego

id,

quod dicirur

in ea, narn circa iden\ obieétum poffunr dari du:e

propofttioncs, qu arum vna

lic

clarior q9am alia,

íi

ralcs propofiriones íinr per diíl:inél:a

moou~&

me–

dia, vcrbi

gr~nia,

bearus per principia

MetaphyG.ca

haber hanc cognirionem Oeus eíl:, qure vr

lic

eíl:

euidens abíl:raéti ue

ex vi vilionis beatificz ha–

ber eandem clariori,

pi;rfeél:iori modo ,

quia

fic eíl: fopernaruralis intuiciua, irem eadem poteíl:

haberi in via ex vi fidei diuinre,

v t

lic eíl: obfcu–

ra,

non euidens :

fimilirer

fyllogifmo

da·n-

tur eres propofitiones circ;¡ idem obiell:um ,

dure

prremi (fa nirnirum

vna conclulio , circa quod

prremi!fre funt clariores,

cerciores quam conclu–

lio , quia obieél:a eorum clariora , euiJemiora,

cerciora

fom,

quam obieél:um. conclulionis , & fic

licet circa eandem enci tatem obieéti ve1 Centur, ni–

hilominus pocefr dari

•1

vna

maior cercicudo, quam

in alía: & ratio eíl: quia poceíl: ídem obicél:um ma–

nifeíl:us effe circa vnam rationem, quam circa aliam,

etiamfi idenrificenrur ínter

fo:

vcrbi gracia., ele for..

mica

cognofcirur euidenccr ratio generica,

diffe–

rentia e!fentialis , licct identi 6(:etur cmn genere no

cognofcitur, & in Deo cognofcicur quod

fub–

fianria & infinitudo, &c. euidenter mecaphyíice,

nihilominus nullo modo cognofcicur Trinicas

perfonarnm, niíi ob[cure,

per .fidem, licet Tri–

nicas perfonarum

lit

idem qnod fubíl.anria

infiw

rudo~

Dei,

&c.

Sic limilirer liccr pr.emiffz,

co1.1clulio in eodem íyllogifmo tend.ant c_irca

ídem

ob1ell:um po!func

e!fe

cerciores,

eu1denewres con–

duíione. Vnde in

eod~m fyllogif~10

po!furnus de

eodcm