0000747692

107 / 582

~~ft. I1l. ~idJit praélic. f..1 praxü, f5 in quo ejfentia,&c. 6;
& effcél:a illius, & per principia, & eífeél:a euidenter
cognofcendo, feu percipiendo rem, vt clariilirnc af–
fernir Diuus Bernardus. lib.1. de conlideratione.
cap.1.vbi fic air;co~remplatio dl: verus,cmúfque in·
tui tus animi de quacumque re, apprehenlióque ve–
ri non dubia; vbi nora verba illa, imuitum ccrtum) &
tJerum: in in tui tu denotatur enidentia, quia intuicus
c0ognitio euidens eíl:, & ideo fecundum omnes Do–
él:ores fcholafiicos, dum viatores fumus per fidem,
non inruemur Det1m, fed dum comprehenfores fu.
mus. Idem docet Dionylius Carrhuíianus in libro
de myíl:ica Theologia ,quad communicer receprnm
effe aie P. Suarez eom. t. de religio. lib. 1. cap. 9.
num.1. fed clarius, & euidendus D. Auguíl:inus re–
laruslib. de fpiricu, & anima cap.13. fauec huic V€·
ricaci: proprer hoc dicicur attenra & exaéb cogni–
tio, quia nihii aliud dl: exaél:c operari circa aliquam
rern, v.g. circa legem Diuinam, quam operari fecun–
dum regulas cercas, & infallibiles ipíius, ve conftar
ex D. Hieronymo fuper illud píalmi 14i. 1 o. doce me
facere volumarem tuam, vbi aic S. Dol\:or, 'luid pe–
tit Prophera, nifi perfeél:am adimplecionem , & ex–
aél:am operationem regulacam reébilima & infalli–
bili voluntate ergo nihil aliud eíl: exaéh co–
gnicio,quam cog,nitio fecundum infallibilia,cerca,&
euidenria principia.
149 Praébca autem cognitio nihil aliud eíl:, 'qnam
cognirio direél:iua, feu regulacina operis ,quos mo–
dos cognicionis lic dilucide D. Thomas 1. ethic. ex,
plicauit ; quod fpeculatiua proccdie modo refo–
lucorio, eraé\:at enim de nacuris rerum refoluendo
vfque ad fua principia, praé\:ica vero cognieio eíl:
modo compoíicorio , & docet inducen~ formas in
rnateriam, fic Cané\:us Doé\:or.
150 lnter hanc aurem & illam cognitionem pofuit
medium Ariíl:oteles. Tercio d~ anima, cap.10. rex–
tu _so. cortúderatiuum nimirum his verbis , inrel–
.leltus is inquam, qui alicuius gracia confiderat, ra–
ciocinando, & ab intelleél:u cc;ntcmplatiuo d1ffert,
& lib. r. met. cap. 10. textu f. fic aic, & fi praél:id
conlideranc, quo paé\:o res. fe habeant, non tamen
c<JtHemplantur , & fpeculantnr capfam ipfam pér
fefe, nefcimus porro verum fine caufa , qu'are il-
1JI lud eíl: veriffimum , cuius principia veriffima fem–
per fint necelfe eíl:, lib. 2. erhicor. cap. i. idem ait
his verbis , cum aucem prrefens traél:,uio non con•
remplarionis fir gracia, non enim vt fciamus , quid.
nam lit virtus, fed vr efficiamur boni, <.:onfideramus
de a..:tibus qnonam modo íim agendi coníidera–
re neceffe eíl:, fimilia dícit lib.6. cap.z.. & 1. ed1icor,
cap. 3. & z. .. metaphyf. cap. , . quibus fauern vide–
tur O. Thomas 1. part. qureft. z.9. •m.1 I. ecce quo.
~:iodo diffidiurn ponit , feu difcrimen Ariíl:oteles 1
tnrer fpeculationem , feu concemplacionem , &
conGderationem , vocátque fpecularionem fcien-
tiam , qt1ia a{ferir elfo ~ognitionem per principia
1J2. euidemia, confiderationem autem non effe calem,
qnod aucem infentenda Ariíl:ocelis Íp~culado eui- \
dens, ac fcicntifica cognirio Ge, patee ex hoc con·
t~xtu , vbi conuerde fpeculationem cum fcien–
tta , nam ait , contemplarricis enim finis veritas
dt, praé\:icre autem opus, nam & fi praél:ici conli–
dera'nt, &c. vbi ait elfe proprium concemplacionis
cognofcere rem per fua principia , quod eíl: pro–
prium fcie_ntire, & ideo ait, nefcimus porro verum
fine caufa, ac (j diceret; íicut fcientiam non polfu–
mus habere fine principiis, ita neque fpeculacio–
nem, quod ídem eíl:, ex quibus omnibus colligo
cuidencer non omnem aé\:um imelleé\:us effe pra·
éticnm, vel fpeculatiuum, cum dernr rnedium in-
I J 3 ter fpeculariuum ,& praéticum, confideraciuum ni:
mirum, hoc eíl: , quod non enidenti , fed probabili 1 '
Pcnefi.",· º'":..J :rQm. l.
-<.·
aut doél:rinali modo procedir,non innirendo princi–
piis euidentibus , fed regulis ab horninibus inuemis,
ratione cuius artes non fum fpeculatiuz, fed con–
íideratiuz.
Q_y.iESTIO Jll.
~idjit pra5licum,& praxi4,& in quo ej{en–
t1a rraxi4 conjifiat.
SECTIO t.
Sententi1111duerfariorum,1roponitúr.
PRima fencenria eft Scoti in prologo fementia–
rum, q+ §. dico igicur, quem feqnunrur orones 1
Scotiíl:re vnanimes & ex Thomiíl:is feqauntur S~o­
tum Iauellus.1.. p. q.1. MaGus in logica, fequuncur
~ttam illum Alfonfus de Toledo quadl:.9.procemiaBi
Durandus,qua:íl:.6.prologi. num. 5. icaque in fenren–
tia horum omnium Doé\:otum nihil aliud eíl: pra•
é'ticum, quam principiurb direél:iuum, operátiuum
aliaram potentiarum di ftiné\:arum ab imelleé\:Ll, hre&
fentencia argumentis Scoci, íic probatur. '
. P~imo ex Ariíl:otele 1. de anim. cap. i l, vbi íic 2;
aIC, ~urreUeé\:us excenlione fic praéticus; {ed exten•
fio hgnificac proceffmn alicuius htta fe, tune enirn,
temporis dicimus rem excendi, qure anrea erat con•
rraé\:a, quando proprios limites, & fines egredirur:
ergo Gíl:endo in aét:ionibus folius incelleltus non
poceíl: dari praxis fecunc!um effentiam, . .
Probatur eciarr~ ex D.Thom.1 .1.q.) ¿.are. i. ad pri- ~
mum vbi aic, praél:icum,vel operaciuumquod diuidi–
tur contra fpecnlaciumn fumLtur ab opere exteriori
ad quod notí habtt ordinertJ. habims fpeculaciuu-s,
ted folum ad inrerius opns imclleél:us, qllod eíl: Ípe–
culari verum, vbi b .Thom. cum de opere exceno·
rí loquirnr, non intdligit Colas aétiones cranle~n·
tes, fed omnes aéh1s alr~rins potentire ab incelleél:u:
ergo in fententia D. Tbomx incelleá:us fic praé\:i–
cus in ordine ad afüones ti.lterius pot~ntire ab m;,
tdleé\:u.
Vltimo, quia prall:icuh1 didcur In ordine ad pra.- 4
xitn, fed ~n imelleé\:u nulla datur praxis, qm~ om–
nis aél:us inteÍleélus eíl: fpeculati_o: ergo praé\:icum
non eíl: 111 ordine ad operationes incelleEtus¡ .
. Tora fenremia íic confü:mátur.. Praxis apud J
Gra:cos éfl:,quod apud Latmos aé'bo,vd opera–
tio: ergo illius pocentire eíl: praxis, cuius efi primo
Gperari:fed volunras eíl:. cui tribuicur primo op0rari;
ergo praxis eric aél:us voluntatis : propofitio a perra
eíl:, probatnr affumptio1 Illi potentire conucnie pri–
mo, & per fe operari, qlia! mouec alias potencias a~
operandum inferiores; fed volunras eíl huiufmodi~
quia obieétum ipfius efl: bonum in conimuni , ob·
ieltum ca:cerarum potentiarum bonum iii parcicu·
Íari, & ideo illa mouet has: ergo illi aébo primo,&;
per fe erit tribuerida. .
Secunda lenten'cia afferir, ad rationeni praél:ici, &
praxis duo requiri. Primo vt prcecedac intentio fi-~ S.
ni-s eiufo1odi voluntaria. Secundo,ve requirarur per–
feltum voluntarium, ideít libertas: fic Baífolis. q.8.
próremiali,Gregorius qure.fis.an.1.Minor.q.6. Mar,.
iilius,Toletanus,Nifus,& alij.
Primo p~obacur; prima regula reétirudinis,& ve.. 7
r!tatis praé\:icre fumirur in ordine ad appetirum re–
él:um,vt eradir philofophus \:i ure in–
quiens,& cogitatiuct veriras eíl:, qua! appetirni relto
confentanea eíl:. ergo praél:icmn,ve pra&icum eíl. vo•
litum avoluntate ' & intentum in ordine ad finem:
ergo fupponit inccmionem~& amorem finis.
F 3 Secun&Q