0000747692

Logica

Di(p.

De natura

Dialeéfic~.

t;ibiles in coniunétione prredicarorum effentialiurn

ad huc d1uinirns: ergo per quarncumque coniunébo–

n em non poreíl:

111urari

eifencia.'

~natura; ~ed

dua!

rarioues mareri ales

funr

effennalHer marenales, & .

diuerfa forrn alicer a formalibus:ergo per nullá con–

iunél:ionem in ter fe ipfas polfunc mucari de

~naterial\

effe ad

eífe

formale ; alias eífentia:: non eílenr a:ter–

na: , nece!farire,

irnrnutabiles, & fic aliquando

horno poffec eíle equus ; equus leo , leo

~ngelus.

Vnde-

ídem

effet,

non e!1et fimul, quod unpoffi–

bile

dl:;

tu1;c

íic

ratio dirigibilirntis,

racio alterius

potemice in aél:u funr raciones materiales refpeél:u

principij praltici : ergo

coniunétione illarum non

refultabit ratio formal is praxis

lLo modo.

Refponder

Smiglefiui ideo inrelleltionem non

dfe

praxim , quia incelleél:io non eíl: vernm opus,

quia fecnndum dol\:l'inam Ariíl:ocelis, veritas,

opus fonc

duo contradiíl:inél:a, ira

vnum non

lit

aUud, íiqu1dem ex iplis fomirur diíl:inltio cognitio–

nis fpeculatiua::, & praltica: apud Ariíl:orelem 2.&

mera. cum igicur onmis cognitio qua cognitio eíl:,

Lit

veritas , fequitur, nullam cognicionem poffe dici

verum opus cum mulris Scorifüs hoc refponden–

ti bus.

Sed contra, quia hoc nomen, opus, foium dupli-

rem íignificationern haber , tam in Scriptura(loquor

enim de propria íignificatione, reieltis impropriis,

figuratis) tam in gramrnatica, quam in

philofo–

phia; prima ert) quando fomirur pro vera, &reali

operatione in genere

cauf~

efficiencis, & ·pro effeél:u

ipfius caufa:, vt Genef.2..

CompleuÍtque Dem die .fe–

ptimo opm foum,

requieuit ab vniuerfo opere, quod

patrarat, quia in

ipfo

cejfauerat ab omni operefoo, quod

creauit Dem.

Super qua:

ait D. Auguíl:inus lib+

Gcnefi

ad lieteram eap.1 2.poteíl:, inquit, intelli–

Deum requieuiíTe

perfeé\:c condendis generibus

crcamra:, quia vlrra iam non condir aliqua genera

uoua. Deinceps aurero vfque nunc, & vltra opera–

rnr

eorumdem generum adminiíl:rationem,qua: umc

inílituta

func; non enim die feptirno potentia eius a

ca:li,

cerra:, omniúmque rerura quas condidera r

perfeél:a gubernatione celfauir , alioquin continuo

dilaberenmr,

&fo

hoc fenfo fumimr in Exodo

1.11.

dnm dicir,

prttpofoit itaque eis magis1ros operum,

Exodi

14.

qui

pr~erant

operibm filiorum lfrúl,

& in

hoc fenfu fumimr etiam 1.Par;;1.l.c.27.verf.z.6.

& c.18.

verf.1

.14.&c.& fic etiam Cumicur apud author. pro–

fanos,Yt apud Lucan.lib.1. 14.& apud Virgil+.tEnei..

{

dos

18.&

1 "·

.tEneid.157.

Ouid.6. rnecarnorph.49.

apud

Claudianum

rapcu Proferpin:e 49.dum

air,

c'onflituere opm,

6. Statius Thebai

34.

hoc

fcnfu

aic Cícero pro

Marcello.

opm autem

manufaflum, nihil efl, quod aliquando non conficiat,

confomat vetuflM,

& ad Attic.lib.9.

multoritrn dierum

op~,

magnum conamur propter aititudinem marú,

hoc

fenfu

dixit Ariíl:oteles lib+ Pbyflt:.

opera

natitrtt,

lib. de p arribus animalium;

lib. de

ge–

nerat1one ;

naturalijfimitm opm naturtt effel.enerareJibi

fimile,

tx,

lib.

anima, ait,

opmintelligentú.,

eft,

effecl: us,

feu

operacio illius.

/l,J io fen iu fumitur opus quando volumus lignifi–

care alit1uid perfedi: el..iboratum fecundum regulas

<trris ,

in hoc

fen1u

loquimr Virgilius, bucoli.

ecl oga

recr ia.

Pagina calaturn diuini opm Alcimedontú.

L~nta

quibm torno facili foperaddita vitú,

Diffufos hedera veflit paflente corymbos.

In medio duofigna, Conon,

quu fuit alter.?

De.fcripjit radio towm

qui

g entibm orbem,

T ernpora , qu(}(, mejfor, qittt curum arator haberet.

in hoc fenCu lot.1uirnr eriam Ouidius 6. meta–

moi:.3.

i..

arte

amandi

?6.

Ciccro de natura

Deorum

2..

108. dum ait

,diuinum opm,

artificio-

fwm,

& i..delegibus 102.vbi

aic,textorio~pereexor

nare[epulchrum,

Lucanus

16. 1

d~m

,fl~uél~raoperum.

Claudianus

auc~n?

figntficare~ a~1qu1d

faétum fecundum anem, licet malam,

ft.c

aIC

111

En-

tropium.

f¿,ua placemn

rati~ne

.fenex ;fic

ffl~UI

acutum.

Aggreditur lenonu opm, necfl:gnu adartem,

Menserat.

Sic etiam paffim loquirnr, Scri ptura multis

lo-

cis , ve fignificerur opus fecundum regulas arus

fa–

é1:um,

direél:um. Vr videre licer Regum

3.6.&

15.

dum

ait,

opere quadro ad regulam,

17.

miro

oper'econnex11,rum,

14.

19.

2.2.

28.& cap.40.

51.

11. &

17.

13.

2.1.

& 16.7. & fic

Lcuicico, Deurer. Exod. Paraliporn.

coco Pen–

tateuco fa:piffimc.

hoc eciam fenfu loquirur Ariíl:oreles

meram.

vbi ait;

praétic~

·vero opm;

nam ve bene

ib~

explicar

D.Thomas cum communi Doél:orum,praébc;e opus,

hoc ell operariui intendunt cognofcere vericacem

quomodo [e

haber

in aliquibus rebus, non

t~men

qurerunt eam canquam vlrimum finem,

fed

ordrnan-

do ad finen.1 operacionis fecundum normam

regu–

lam reéticudinis anís; vnde opus in eodem pronun–

ciato non eíl: inrelligendum ex.cendi ad folum quod

confeétum relinqnicur extra operationem (ve his

verbis ait Fonfeca lib.

i..

mecaph.) qui per fcienciam

agic, quemadmodum intelligitur primo echic. cap.

quo pall:o íl:atua ell opus íl:acuarij; fed. eíl:

~otelligc?dum id, qnod rerminatur intencio fc1enc1a:, fiue 1d

lit

rale opus, qu:ile diximus , Gue operario regulara

fecundum normam anis,

fcienria:, ex qua ope•

raciono nullum tale opus confeélmn refolrer, quo

palto altus vinucis elt opus virruris moralis,

re~a

nauigario nauta: , & concentus mufica:, func emm

duo genera fc:ienr iarum praél:icarum, qtwrum aliud

haber pro fine opus prio1i modo Cumpcum,aliud po–

fl:eriori , ve

ri ft:oteles docec loco proximc cita

ro.

v~i

fic ait,

vtrumquegenmftientiarumdicamr praéli–

cum

praxi

)

qtJia earum regultt operandi

font

direéliutJ?.

praxeos

hoc efl aélitum quibm res .fecundum normam

1irtúfium;1raque

in fenfu proprio,& fecundum men–

rem Ariíl:ote lis pr<lxis eíl: operario ,

effeétum ar–

tificiofum, vel rcél:um produltúmque fecundum re–

gulas arcis,

vel

virtutis, ve parer ex loco ipfius

cica.–

ca,

quod e tiam confirmar.

rneraphylic. cexc.z..6.7.

ltem

.rnec aphyf.

11.

mecaph.

echicor.

cap. 11.5.erhicor:leél:.6.12.

3.&

G.7.crhic.8.9.&

10.

& lib.3. vbi lariffime, & fecundum noO:ram conclu·

fionem hanc veritacem decernir.

qui bus omnibus fic argumentor. Nihil aliud

efl:

praxis per vos, nili verum,& proprium opus;

fed

inrelleého eíl: verum,

proprium opus : ergo intel-

. leél:io

dl:

vera,

propria praxis ; minor

lic

pater,

quia bifariam dicitur,ac fomitur verum,& proprium

opus. Primo

pro

vera,

realioperacione, aétione,

fc:u effeltu produéto in genere caufée efficiencis;

fed

intclleé1:io eíl: vera realis aél:io ,

[eu

operado, &

effe.,.

étus produétus in genere caufée efficientis; intelle..

él:us enim intelligendo verc

propric agit, &

pro–

ducir intelleétionem propriam in genere caufa= efli–

ciencis,

lace probo lib.

anima: ergo

in hoc

fenfo inrelleé1:io eíl:-verum opus.

Secu~do

verum opus nihil aliud

~íl:,

quam

opera-

tio , vel effeétus direltus

aliqua

arce;

& produ–

éh1s

fecundum regulas eiufdem; fed incelleél:io qua–

cenus eíl: fyllogifinus in forma

figura, definitio,&

diuilio eíl: operado,

effeél:us artificios

produaus

focundum regulas arris fyllogifl;lcée,

fecundum

norrn:un reél:arn iudicij dW:anris praél:ice,

decer–

. minantis reél:itudinem artifo;:1ofam. Item contem–

pl atio