Previous Page  117 / 582 Next Page
Information
Show Menu
Previous Page 117 / 582 Next Page
Page Background

~a=íl:.

I

1

l.

§lgid

Jit

pra{ficum

&

praxú,

f.5

in quo

ejfentia,

&c.

75

operatinum , vbi nota, totaliter operatiuum, id elt

ada:quace,i n gra:ca autem linera loco agendi,& ope–

randí eíl: vox praxis indicans verc eífe praél:icam

>

quod manifeíl:e declarauic Ariíl:ot.6.lib.echic.leél:.1

1.

,,b¡ fic ait, fimul enim prude'nti:E vni exil1:enci,omnes

inerum , manifeíl:um aurem; quamnis

fi

non eífet

prall:iq1, quoniam iodigere c vtiqne ipfa propcer par–

tícula: virrucem

e{fe,

&

quoniarn non erit eleébo re.

él:a fine pmdentia, neque fine virrute, ha:c enim qui–

dem

linero,

hxc aucem, qua:

ad

finem facit operari;

vbi ape rcéait Ariíl:oreles, prudentiam eífe praél:i cam,

cuiu s fin is eq: opus, opus enim praxis elt, quod fic ait

Ariíl:oreles lib.6. echic.cap.1.prudenria enim quidem

prxcepriua eíl:, qnid enim oponer agere, vel non

fi–

ni-s

ei1 opus , gra:ce praxis.

68

Apen e eriam Scorns\ait, prndentiam effe praéti-

carn

q+

prologi.

§.

confirmarnr. Icem fcientia mo–

ralis

eíl:

praética

in

eius [encentia,vt patet ex his ver...

bis in illo

§.

noper

cicaro ,

pra:terea li fcientiam eífe

praél:icam,

&

ordinari ad praxim, vt ad finem con–

uerrn11rur: ergo fcienria -moralis non eíl: praél:ica:

confequens eft conrra Philofophum

1.

&

10.ethic.lic

Scotus, vbi aperce docer, eífe contra A.:iíl:orelem, di–

cere fcientiam moralem non eífe praél:icam : ergo

obieél:um horum habicuum eíl: praxis ad:EquatC:.

69

Qgod autem prudencia ver[ecur circa aél:us inteld

leél:us,fic prnbarur,quia prudencia verfarnr-circa con–

filium;

fed

conlilium eíl: aétus

incell~él:us,quia

efl: iu–

dicium de hoc faciendo pocius, quam aliud diél:ans

volumari, hoc e{fe prreferendum alreri,

&

hoc me–

r1ium rali cempore,

&

tali

occalione operi mandan·

dum : ergo verfatur circa aél:us i'ncelleé\:us.

70

Probo maiorem ex Ariíl:or.6.erhic.cap.6. §.proptcr

quod Anaxagoram, vbi

{i~

ait, prndentia amem cir–

ca humana, vel de quibus eíl: conliliari, confiliarnr

aucem nullus de impoílibilibus alicer habere, neque

de quibufcumque, non finis aliquis eft,

&

hoc ope·

r.abile bonnm, fimplicicer autem bonus conlil,iaror,

eíl: optimi boni operabilis conieétariuus fecundum

rarionem,íic Arifl:oe,. fecundum leél:ionem antiquam,

leébo aurem Argiropili clarius hoc explicar,, íic di- ·

- cens, prudencia enim hoc maxime opus dicemus e(fe,·

bene,inquam,confulere, confo!tat aurero de his, qure ·

alire

[e

fe habere non polTum,

&

quorum non

eíl:

ali–

quis fin is,

~rque

is bonum agendum: is aurem

ad be–

n

e confulendum eíl: íimpliciter apms ,qui conieél:ura,

quod eíl: hoc opdmum eornm,

qu~

cadune

in

altioné

cogirnndo mente capere

por~(t,

vbi clariffimc Ariíl:o–

teles air obieél:um, aél:úmque con Gli

j,

ipfomque con–

íilium elJe obieél:um

prudenti~,quia

prudens non

fo ...

1um

reél:um conGlium cribnit circa res agendas

~

fed

'rt

eciam regulas tribuir ad reétum produccndurn coníi–

líum,

reél:ificandúmque ipfum confilium , prudenris

enim munus efl non folum docere,

&

gubernare re–

lte

agibilia, fed eriam gnbernare,

&

docere, quomo- –

do

reél:e faciendum fic coníilium,dirigendóque ipfum

qadendóque regulas, ve conlilium cum reél:irndine

procedat, inducendo reél:icudiné

in

ipfum conlilium.,

71

Qgod

'flocuie Ariíloceles in eodem loco , vbi ait)

prudenciam circa conlilium verfari,dando reéh11n con

.íilium, fubdir, prudencia enim bene confüiari,

&

ve

intelligamus eriam

qnod

non folum prudécia reél:um

conlilium tribuat , fed etiam canquam proprinm mu–

nus habeat gubernare,

&

dirigere confilium, dando

regulas ad illud, affignac ad hoc regulas prudencia:

in

coto illo loco ab illis verbis confüíacur, ve! coo–

folrnt, vCque ad rationem , vel menre capere poteít,

quibus regulis prudentia dirigit confiliú ipfum:ergo.,

72

Dices cum Smiglefio, ideo uufüm cognitionem

poífe eífe praxim, licec diriga.cur , vel fiae, quia iam

confonderenrur fines [ciencire fpeculatiu:e,

&

praéH–

Ca!,

quia finis fpeculatiua:: Ccienri re non eíl: veritas

in '

Jldeph. de Peña.fiel' ...

f

hilof.'Tom. I.

abíl:raéto, fed veríras,

vt

fiar ab intelleétu,

&.

ipfa ef–

feétio veriraris, fpe culatim1s enim hoc incendie, ve

veritatem in

fe

producat, imo in hoc proprie incum–

bít, vr condufio inferamr ex prremi ílis ; ar inferre

eft facere, inferri fieri : ergo concluGo eti

am

ve

fir,

&

refpeél:u efficiencis,

&

ipfa vcriras forrn, lis, vt íic

non poteíl: dici opus •

&

praxis.

Sed contra , nam duplicirer poteíl: cóncipi éogni-

73

río adhuc vr

fir,

&

producirnr

a

f.:ienria. Primo ira ve

fl.uar,

&

proJucarur ab illa

vt

fcientia media tali co–

gnirione

a

fo

produél:a formaliter' cognofcat pro–

prium obiell:um , percipiácque iliud

~cut

eíl: in fe,

conformando,fe cum illQ formalicer ex vi cognicio-

nis

a

fe

produél:re,in quo conliíl:it veritas forr11alis ra-

lis cognirion i5 ,

&

hoc mo do produéta cognitio re–

fpeél:u illius fcientia!, neque eíl: \'erum opus, nec prá–

xis, fed forma!iter verir as forma lis, cognitio,

feu fpe–

culatio

&

íic efl finis proprius ípeculati ua:: fcienriz,

&

ira diíl-inguirnr

a

{cien

tia praél:íca fub vltima redu–

plicatione

pr~lti cre ,

non agendó

de

fcie ntifico

illius,

quia in illo fpecu lac iu a eft.

Alío modo

rendir [ciencia prall:ica

in

cognitibnem

74

eandem, in quam tendfr fpeculatiua, habendo illam

pro obiell:o,

&

rnaceria circa quam, ind ucen do reéH–

rudinem in illarn , producendóque illam fecundum

regulas

artis,

in quo

non

diíl:.inguicur c<ilis cognitio,

quce pro materi a habernr illius habims ab auro,

vel

argento refpeél:u arc_is

argentarí~

, nam licue

h~c

in–

ducir reél:imdinern in aurum, ica hic -habirus praél:i–

cus reél:irndinen'l

&

formam arcificiofam in cogni–

rionem, vr fupra diximus,

&

Ge

ralis cognitío

non

inreodicur,

nec

producicur, vt formalis veritas.

Hoc exemplo cocum negorium decl ararnr, Meta·

75

phylica rendi-t, ve producat hanc cognirionem;omne

poffibile poteíl: producí

a

Deo, fed: homo efr poffibi-

lis : ergo porefr produci a Deo , facit enim hanc co–

gnirionem Meraphy6ca, non vt producat reéticudi–

nem arcificiOfam in ipfa cognitione,

&

fiítat in pro..

ducenda illa teél:imdine,fed potius producir illam co..

gnitionem,vr cognofcat

euidencer,An g~lmn

e(fe pro'"

ducibilem

a

Deo,

&

íic

tendit in talero cognirionem

formalirer vt cognirio eíl:,&

fic

ab ipfa,vr veriras for–

mal

is eíl:, exercendo illam refpeél:u fui obieél:i.

ftu-

- iofitas aurem, vel prudencia,

&

Logica tendunr in

illam cognicionem Meraphyficam

,n.on

vt illa cogno·

fcant obieél:um ealis cognitionis, hoc enim folius

eíl:

Meraphylicre, prrecipue cnm ftudiofüas non

íic

habi–

cus cogofcicÍLllls,

[ed

pocius quando rendir in illam

cognitionem

cíl:

materialiter cognitio,

&

fic tendune

forrnal irer

1

in verum opus,quia tendunt ad hoc Logi'–

ca, vr formam, figurarn,

&

modum fylLogiíl:ícum in

illam inducar, prudencia dirigendo,vc ralibus circun–

fianriis, tali rempore,

&

quomodo, quibus

de

rebus,

&c.

Gr

fpeculanduru, íl:udioíiras , vt qua temperan ti a,

vel

mediocrirate

Gr

conrempl andum, in quo illa co–

gnitio refpeél:u prudenci xl

&

íl:udio.Gtatis non

fe

ha–

ber ve cognitio formalicer,fed potius ve opus forma–

licer, & materialirer vt cognitio, cl arius in Logica,

' quod incendie

in

illa cognicione

~eraphyfica

propo–

fita;non eíl: cognofcere íllud obieél:um Angelum

eí'fe

. producibil em, qui:i non efr munus illius, fed Mera–

phyíicz,alias

Logic.a

~edia

illa cognirione cognof–

ceret obieél:um illud, confonderentur aétus Ícienria·

rum,

&

habicus. Vnde folum" quo,d intendir'Logica

eíl: inducere in illam cognitionem ve in maceriarn

re–

ceptiuam reétitudinem form:;e,

&

figurre

fyllogiílic a:,

fo

quo cognitio refpeél:u Logica: íiíl:it in racione ope·

is, paffiue came11

[e

habendo~

&

non tránfeundo, ve

·ca

dicam ad cognoícendum obieél:um, quia cognof–

cere

non

babet illa cogitio refpeél:n Logicre , fed re-

f

peél:u Metaphyficee, ve diél:um

eft, &

in hoc procedít

Logica

praéticc,inducenclo

reél:icudinem

in

illam rna·

- G

i.

teriarn,