0000747692

Logica Difp.

Ve natura

DialeEficJ;.

Confirmatur. quia aliqua debet affignari regula,

uxta quam iudicetur de modo íciendi, & per quam

regulernur in ferendo iudicio ;

íed

hrec regula eíl: co–

gnicio Dialeél:ica : ergo cognido Dialeél:íca iuxra

modllm fciendi eíl: praética.maior

probarnr

>qllia fél'pc

circa modum fciendi oricur conrrouerlia>vrrum

íic

di–

reél:us,vel non?Ergo

dari

dcbet

re~ula,q~a

regulecur.

purc fpeculatiuum eíl:,

tantu~modo con~ernplatu_r,

mini

producendo

í~um ob1eth11~,

_v~dere

eíl:

fciencia vilionis, qure ideo fpeculatlUa dicnur, qma

purc fpecularnr fnu.m

obie~u~ ni~il p~od~ce~do,

operando in

illo .'

quo

d1,íl:tngu1tu~

fc1e?t1~ ~rn

plicis

inrellígenCJ~,

qu:e curn

lit

ec1am prrnc1pmm

operandi obiep:um direél:iue efl: principium,

[cien–

cia praa:ica, &

contra Meraphyíica,& Philofophia

hac de caufa

funt

pure ípeculatince fciencire,quia non

operantur obieél:a propria.

I 2

Probacur rninor pra!cipui íyllogiíini : obieél:um

Logicre eíl: aél:us incelleél:us dirigibilis;fed Logica eíl:

operaciua aél:us imelleétus

Cub

hac racione formali

dirigibilicaris, vel

eíl.

decerminaciua intelleél:us ad

hoc, vc producat aétus proprios íub racione direél:io–

nis, ve Philoíophia moralis,ars R.hetorica,fou poeti–

ca:ergo Logica eíl: operatiua fui obieél:i.probacur mi–

nor,illud .ell principimn operatiuum alicuius, quod

eíl: principium

efficie~di

illud ,

vel

dirigendo ipCum,

vel concurrendo effeél:iuc ad illud,

vel

prrefcribendo

regulas ad eius effeél:ionem;íed Logica eíl: huiufmo–

di : erg(). quod autem Logica

íic

per fe operaciua

foi

obieeb,probatur fic,quia Logica dar regulas ad

pro–

ducendum modum íciendi-, ve! aétus imelleélus, ve

dirigibil~s

Íunt ,

prnducir illos quacenus continec

ipíos

in propria vircute produél:iua illorum;fed Logi–

ca non concinet per accidens, nili per

produél:iue

illos aétus incelle6tus,

vel

dirigendo,

vel

efficiendo:

ergo Logica cíl: produél:iua fui obieéti per

fe,

& non

per acidens.

~od

aucern contineat per fe in vireuce,

&c. Sic probamr, quia continentia illorum aétuum

cíl:

imriníeca encitas, & eífentia Logica; fed quando

continencia alicuius

eíl

~triníeca

encitas habitus,res

contenta in ipfa virrute non poteíl: contineri per ac–

cidens,nili per

re,

quia eo modo cominetur res, quo

cominentia conuenit contil'lenti,

ita

ve li conrinen–

tia per accidens conuenerit, per accidens conueniec

continere;&

per fe, per fe concinebit: ergo. Maior

lic

probatur,quia enticas feu eífenti.a intrinfeca habi–

tus eft: virtus produél:iua illius, quod producir, cum

habirus

lit

qualicas eífentialirer operatiua; fed vircus

produétíua eíl: continencia: ergo continentia conue–

nir habicui per fe,& eífentialiter,quia

de intrinfe–

ca racione illius:ergo conrinere,

producere in ha–

~iru

non eít per accidens, niíi per fe;fed Logica con- '

t1nec,

producir aétum intelleél:us

íub

ratione diri–

gibilis,

eíl: obicélum illius quatenus eft habirus

conrenriuus illius : ergo producir per

fe,

quidem

produél:io eíl: exercitium continencire,

vinutis.

· 1 ;

Confirmatur, quia all:us, vt dirigibiles

funr

per

operabiles;fcd non ooerantur fub illa racione ab ali–

quo habicu: ergo op;rantur

Logica per

fe.

minor

h~c fi~

probacur,quia ideo eíl: Logica vtilis ad omnes

fc1enr1as, quia [ribuic modum dirigendi aétus, qui

rnaxime conducum ad fcientias, nam

alia !ciencia,

ve!

ar~

tribuir modl1ttl per

fe,

& normam dirigen di

aétus Intelleél:us, illa elfet, qua: vt vtilis rcquireretur

ad {ciencias,& non Logica,

qua:

per accidens dirige–

ret, ve! produceretJlél:us intelleél:ns fub racione

<liri–

~ibilis;

fed non efr alía Ícientía vcilis ad

dirige~dos

lllo~, q~i

per

dirigibiles func: ergo Logica eít per

d1relbua,

operaciua aétuum intelleél:us.

. Confirmarnr.Logica verfacur circa aétus intelleél:us

illos contemplando ;

fed

illos non contemplarur

fe-

cunl~m ~roprinm

naruram eornm,quia

pertinent

ciennam naruralem,id eíl: ad fcientiam de anima:

firgo Íolut1:

~o.memplatur

illos, quarenus dirigi poí-

unc;fed

~1r1 g1

hoc, velillo modo

eíl:

praéticc traéta-

re·ergo

Lo~ica

eíl:

lº

orma tter praél:1ca , nam 1de0 ar-

chaeél:ura eíl: praé\:ica

i· '

>quia 1cet ver1emr ctrca ap1-

es, & ig?a,

~u~

funt

res naturales , tamen quia tra.

~antur

direébuc ab

arn:,dicitur ars praética.

~~~-~~

;~ -;~ -, ··~~~

J~:{.J')'"~;;/f::.;,i\"

.. '\

í.'}.~

ti:·~

\:~~

·-;<I":..,....!;.

.,~...

_:-rr

-·.

•

')"~"\ ~ -:,~ ~~(J'

•'

f~{

·-~~:~;.;::

:·-

:.:~;~-~/

Dices, licct verum

lit,

quod D1aleét1ca procedat

modo praético, quia tamen hunc modnm

pro~ed~ndi'

ordinar ad Ípeculationem, ideo non cífe fc1enc1am

prall:icam.

Sed contra primo,quia Logica: v.g.quando habet

pro

obieél:o aél:mn MetaphyGcre,

imendir

illlllYI,

illam direétionem non urdinac ranquam ad finem

fpeculandum medio

Hlo

aél:u. Logica enim aél:n

Me–

taphyGco non ípeculacm, ve longiffirne qureflione

pr:.ecedenri probarnrn manet. Vnde

dirigir fp ecula–

tionem ill:am cum non rranfeat ad

fpecul~ndum

me–

illa,

refpelh1

Logic~

ille aélus non efr fpeculacio

formaliter, fed eíl: verum opus, vt

fupra

probauimus

latillimc: Vnde Logica dum dirigir illum aéh1rn,_{i íl:it

vlcimarc canquarn in proprio vltimo fine

dirigen..

do, & in vero opere.

dicas, licct non

proprills finis

Logic~,

fed

Metaphylicre fpeculari per illum aétum, n1hil0minus

cum

ipfa Logica conficiat reél:itudinem 1llarn in aél:u

Metaphylic:e,qui ad Ípeculandum eíl:,non pocerit ve–

rc,

proprie praél:ica dici.

Sed contra, quia ratio eífentialis [cientire,vel artis

non fumitur

fine alieno, fed

proprio;íed fin is pro-

prius

Logic~

non eíl: ípeculari medio illo aél:u, per

quem fpeculatur Metaphyíica, vt dixi, foli'tm enim

h;ibec prd fine proprio dirigere illum 2élum & vernm

opus conficere, ex illa cognidone, feu fpeculatione

Metaphyfica,

direél:ione

fe produéta in

rali

fpe–

culationc, quz materialicer refpetl:u Logicre & non

formaliter ef.t fpeculatio : ergo ab illo opere, quod

formalicer praxis eíl: refpeél:u Logicre tanquam

fine

proprio illius fumenda potius eíl: ratio eífentialis

prall.ica in Logica, quam ratio fpeculatina ab fpecu–

lando, quod efi finis remotos. maior e!l cerciilima:1

nam ars argentaría v.g.eíl praél:ica,& rninime efl fpe–

cnlatiua, & nihilominus conficic aliqua infhumenra,

quibus Mathematicus fpeculatur longirudiuern>& la·

ticudinem locorum, motus crelorum acceífus,

re–

ce!fos aíl:rorum, afpeétus planetarum,&c.& ratio

elh

quia fpeculari perilla iníl:rumenta non pertincc ad

arcem argentariam, fed

maxirn~

remoce, proprium

enirn in rali inflrumento refpeétu arcis argentariz

non eíl: fpeculari mocus aíl:rorum, cum hoc perrineai:

íl:ronornum potius,quam ad argentarium,& cum

alio capite quod perdner ad ipfam arcem in cali

in lhumento

verum opus,& praxis,(cilicet tale in–

rumenrum eíl'e direétum,

regulacum, ideo ab hoc

otius opere fumitur ratio praélica in tali arte, quam

atio Ípeculatiua ab fpeculando per illud infhumen–

turn, quia fpeculari per

illud

eíl: alicnus finis,

ope–

rari eíl: proprius. Icem,mulicus eminens concinit,vel

cantat fornma dulcedine,

harmonía, regulando

canrum,

dirigendo illum fecundum regulas

arcis

canendi,tali

~utem

canto prrebec anfam, vt mens

ele–

uerur ad fpeculandam, & conternplandam dulcedi–

nem cantuum ccdeíl:ium; quis enim in hoc cafu po–

cerit dicere,talem canendi arcem eífe fpeculatinam,&

non

praétü:~m

cene nullus;& hoc non

aliam ra–

ticrnem, niG quia aliquomodo conducic remotc

fpeculandum,

proxi

operandum t:anquam ad

finem propritim: ergo limiljter

finis proprius Lo-.

gictt

in cafu fuprapolito efi dirigere calem fpe:ulati.o·

nem,& non fpeculari per ipfom,qnia fpeculan

lam pertinet ad

MetaphyGcum,

dicenda

ell

praétlca,

non

fpecnlatiua.

Secundo