t
~xft.
I V.
Vtrum Logica
fic fcientia
ptall~út,
rvelJPeculatiua ..
lcnrire,& perfeétionis,quod paret in omni caufarequi–
uoca : ergo habitus acquiGcus ,
qui eíl:
infirumenrnm
aétus praétici , non poceíl: continere
íllum, ve
praéti–
cúm, vel racionero praéticam reperram in illo emi–
nenter.
Et
G
dicas,non continere emineiner Logicam pra·
él:icum rcpercum aétn,
fed
potiús prall:ícum repertum
in ali is fcientiis, ad quas comparandas neceffaria eíl:
Logica.
.
Sed
concra,hoc enim falfum eíl:,quod fic probatur.
omne id,quod in entitate propria conriner perfeél:io–
nes diuerfarum rerum, eíl: vnaqua:que illarum fecun–
dum entitatern perfeaius
,&
nobilius; fed Logica fe–
cundum entitatem propri::tm non eíl: perfellior,
&
riobilior Philofophia,& Me(aphyGca,imo efi illis im–
pefeébor,cum
lit
illarum pediífequa,ancilla,& mini–
frra : ergo Dialeética non continer eminenrer perfe.,.
· él:iones praéticas aliarum fcienriarum,
vr
medicinre,
&
fcientia: moralis ,
cm~
medicina.
fit
perfeél:ior Lo–
gica,'nec poteíl: cominere fpecul-ari uum Metaphylicoe,
&
Philofophia! eminenrer, cum Philofophia,
&
Me–
raphyl'ica excedant in perfeétione Logicam. maior
iic probacur, nam illud perfell:ius Ca!Ceris eft iudican–
dum quod plures habuei"it perfeél:iones; fed quod
daudit eminencer fingulorum perfettiones, plures
perfeél:iones haber,quam fingula,vt notum
eíl: in foa
encitare: ergo quod claudit emincmrer íingulorum
perfeél:iones eíl: illis in fua entitate perfeél:iús:li ergo
Dialeética praéticum, & fpeculariuum , qua: Cune in
Ca!teris
Cciemiis:v.gr.MecaphyGca,Phi.Jofophia natu–
rali,
&
morali, Machematica
~
&
medicina
1
continet
eminenter, vr.ait
P
.R~bius,
neceífario dicendum eíl
Logicafo eífe perfeé\:iorem
c~reris
rciemiis, quod eíl:
falíiffimum, vnde commentiria eíl: iíl:a concinenria
eminencialis, quod etiam exemplis probatur, quibus
fuam fententiam corroborar Rubius, quia animara–
tionalis perfeébor ca:teris formis vegetatiuis,& fon–
ficiuis eíl:,
quia
earum raciones continec eminencer.
Sol enim fecundúm fuam enritatem eíl: perfeé\:ior
igne, cuius calorem cominee eminence.r, cominentia.
enirn eminendalis
eíl:
continencia virtualis in en
ti
tate
nobiliori,quo paél:o o'eus con
ti
1er perfeél:iones crea–
t urarum,quod latiWmc docec
P.
Suarez
2.
tom.
meta.
difp.3
o.
feét.
J.
Secundo
p~ob amr
illa maior, nam res, quoe aliam
continet,
vel ell
requalis rei contenta!, ve! inferior,
vel
fuperior (ecundurn enritarem refpeél:u illius,a:qua,
lis not1 eminenter,(ed formalirer,& virrnalitcr
folum
concinet effeél:um a::qualem,e
1
p
modo,quo homo con–
tinec hominem. inferior vero vel fuperíornm perfe–
él:iones non continet , vel íi concinec ad infl:ar dum–
caxat iníl:rumenti conciner,cuius conrinenría non eíl:
eminencialis, fed imperfell:iílima,
&.
miniíl:erialis:
ergo, vt continentia eminencialis
ÍJr,
deber
etfe
con–
tinen.tia fecundum enritatem nobiliorem ,
&
perfe–
étiorem.
Refpondet
P.
Rubius, Logicam poífe continere
perfell:iones aliarum fcientiarnrn,quia Logicu eíl: vni–
uerfalior omnibus,cum
fü
neceífaria ad ornnes
ex
eo
q~od ~uppecit
illis iníl:rumenta fine quibus omne.s
fc1ent1a:: non polfunt perfeél:e acquirí.
i 6
Sed contra primo, quia
G
proprer illam rationem
Logica continerec eminenter perfeél:iones crererarum
fcienciarum, ars
ferraría
cominerecemmenter perfe–
él:íones omnium
an ium,
vnde
~ífet
perfeél:ior omni-.
bus artibus;quocl amem conti erer tic probacur,nam
in
arce ferraria atur eadé rano continencia: refpeél:u
-omnium ardmT1,ac darm:
in
Logica refpeél:u o
nnium
fciendarum;nam ratio forma
is
Logic~
eíl: vniuerfa–
licas , ex eo quod tri
bate in
íl:rumenra omnibns fcien–
tiis ; fed etiam ars ferraría facit omnia pene inftru–
menta
artium,v.g.
malleum,feltet:u,
&
alia
huiufrno.. ·
di refpeél:u anis
argentaria::,aet~ rn
ad farcienda vul ne–
ra refpeél:u chirurgire,etiam acum,
&
alia infhamen–
ta arris acu pingendi quam Hifpane dicirnus,
arte de
bordar,
&
Ge
difcmrendo per omnes artes,
ve
milaire
enfem,lanceam, &c. qure omni;;i iníl:rurr.enca abarte
ferraría confoéta adeo
Cunt
neceifaria artibus, vt
fine
illis non poffim acquirere Cuos fines , quis enim dicat
fine ferra polfe operari fabrum lignarium , aut agri
culrnram poffe operari íine vomere ,
&
ararro, qure
funt iníl:rumenta faél:a ab arte ferraria:ergo datur ea–
dem ratio formalis vniuerfalitatis refpeétu arrium in
arre ferraria ,ac datur in Logica refpeétu fcientiarum i
ergo datur idem effeél:us fonn.alis in...ft!a , ac in hac,
cont inencia nimirum eminentialis refpeél:u
om1~ 1um
arrium, quod
eít
fiébtium,
&
chima:ricum; nam ars
ferraría ínfima pene omnium artium eíl: , vnde non
poteíl: dici, quod cum eminenria continet perfeétio-
ncs czcerarum
artium~
27
Secundo, quia iíl:a foperioriras,
vel
vniuerfaliras
Logica!, cui innicicur Rubius,potius deprimir, quam
cxrollit endtatem Logicre
!
ergo male ponicur- emi–
nencialis cominentia praébci ,
&
fpeculatiui rationé
iíl:ius vniuerfaliratis. Antecedens fic patet. Iíl:a vni–
uerfalitas Dialell:icre
in
eo
folum
coníiftir,quod
com~
munia iníl:rumenta fcientiis imperricur, ficur coquus
infhurnenta viuendi Regí,
&
Principi, & Sutor cal–
ceamenta,
&
fanor \'eíl:imenta Principi, fine quibus
omnibns nec effe nec gnbemare honeíl:e,
&
limplici–
ter poífer;Ced ob hanc rationem Logica, quali ca=tee.
rarum fciemiarum famula,ancillasminiíl:ra,
&
pedi( ..
fequa iudicatur: ergo iíl:a
vniu~rfalitas
potius depri·
mir,quam extollat perfeél:ionem Dialeltic.e:im¡mffi–
bile ergo eft quod racione huius vniuerfalicaris
emi–
nenter cominear pralt:icum,
&
fpeculatiuum cretera–
rarum fcientiarum.
Dices, Logicam conti'nere
~minenrer
rationem
praétici,& fpeculariui, non aliarum fcientiarum;quia
hoc eíl: impoffibile, fe·d quam ia fe habet forrnalirer.
Sed contra, quia hoc falfum ert, nam cominentia
28
eminencial is eíl: folum continencia vinualis ad pro–
ducendurn in entitate.nobiliori;quo paél:o
Deus
cone
tinet eminenter petfelHones omnium creacurarurn
&
lux calorem; continere aurem formalirer ea con·
ºnere in
Ce
forrnalitatem alicuius rei exprefse,
&
in
fe
fecundúm fuum concepturn,
vel
continere in emi–
ta ce eiufdern effemria:, & perfeétionis cum re con.–
ten ta ; fed impoílibile
efl: ,
quod idem
íit
perfea
étius re contenta,
&
fic
eiufdem perfell:ionis cum
il–
la:ergo
impoffibile eíl:
quod
fecundo modo comineo..
do formaliter
aliud,
ipfum contineat erninenter. De–
inde,quia non poteíl: aliquod fobieél:urn,quod conri..
nec aliquam petfeél:ionem in!fe ipfa,& fecundum
proa.
prium concepmm, eandem perfelhori modo,
quain
ell in fe continer.e,vt ex terminis ipíis patet:ergo non
poteíl: id, quod primo modo continet formaliter ali•
quod prreqicatum continere ipfurn eminenter; fea
Logica continet rationem práél:ici fonnalicer, 9-uam
_habet in
fe
primo modo : ergo non poteíl: concmere
ill am eminenrer firnul.
Secundo lic argumentor
prin~ipalirer, ~uia pr~-
29
él'icum ,
&
fpeculat iuum formalaer
funt
d1fforenmc
effcntiales ada!quatc diuidenres habicum feclm–
dum fenrentiam aduerfariorum ; fed in omni
fpc–
cie debet reperiri aliqua ex differentiis formalicer
adrequatc diuidentibus ipfum geñus:ergo Logica dc–
bet effe formalircr praél:ica,
vel
forrnaliter
fpecula~
tiua,vel forrnaliter vrrurnque, quod verius efr.
Confirmarur,quia .níhil aliud
eíl:
habirum effe
for..
maliter praé\:icum, quam formaliter inclinare ad co..
gnitionem~
qure
Gt
formaliter praél:ica, &
ad
oh·
ieél:um qllod
Gt
f
rtnalicer praxis ; fed Logica habec
vrrumque
pr~ priiílime
>
v
t
probatum>
&
demonftra·
iUnl