0000747692

Logica

Di!p.

De natura

Dialec1ic~.

eíl: fugiendum, eíl: praél:icus : ergo

vniuerfalis ille,

omne malum eíl: fugiendum , praél:icus erit. Ante–

cedens fuadecur, quia calis habet

pro

obieél:o ratio–

nem operabilem, modóque operabili circa

illam

ver–

farur, cum proponarur facienda, & aél:us ipíe

fofli–

ciens

fir,

ad rnouendum voluntacem,

ad hoc

dirigarur confequentia; fuadernr fic, quia eadern eft

racio de aél:u vniuerfali, & de parciculari. hinc ergo

formatur argurnenturn. aétus hic; omne malurn eíl:

fugiendurn , praéticus eíl, no:i pender autem ex vo–

luntate opetantis : ergo, &c.

Tandem, aél:us co nfcientire dill:us murmurado in-

telleél:us de aél:u malo,

quo fequirur remorfos

voluntace, ille inquam aétus praéticus eíl:,vtpote

fyn–

drerelis, mouetque volunracem, & tamen prreuenir

omnem apperirnm, quia nobis edam nolenribus in–

tra nos

excic~cur,

vt prima infpiratio a Deo proue–

niens totarn nollram Jibertacem ancecedir:ergo aél:us,

feu principium praaicum, non eíl: ille, qui

volunra–

pro¿edic, fed qui de fe eíl: fnfficiens ad mouendum

appeciturn , dill:ans , quid

lit

faciendum , ordinando

ex fe,

natura

fua in praxim.

Vltimo Ge argurnenror cum Pater Molina

part.

quia eíl:o Deus ageret de necefficate natura:• quod

~ulti

alfomant Arifloc. exiíl:imaífe, adhuc agerec per

intelleétum,& voluntatem,inrellell:u ofiendente mo–

dum operandi :

voluntace exequente iuxta regu–

las anís diuinre, namqne ageret" propter finem ex di–

reélione prima: caufre, vt Ariíl:ot. 2.Phyf. affirmauir,

ipsúmque opus naturre e!fet opus imelligencire :ergo

adhuc opera Dei ad excra haberenc racionero praxis

comparacione artis Diuinre,& ars Diuina haberet r:.i–

tionem

nociti~

pr2éticre comparatione earum,eciam-

non eífec libera.

Prrererea, quia iudicium quo beati iudicanr,Deum,

quem ciare confpiciunr,eífe coris viribus diligendum,

efi noticia praél:ica, ve Alenfis, Aureolus,

Sotus af–

fümanc in 4.diíl.49. q. r. arr+c.5. eíl: enim direél:ina

aétns dileétíonis; [ed huiufmodi dileél:io, qure com–

paratione calis notidre haber rationern praxis,non eft

libera in beatis, (ed natura.lis: ergo ad rationem pra–

xis non opus eíl: , ve fit aétus liber.

SECTIO

L T 1 M A.

t..Argumenta aduerfariorum dijfo!ttuntur.

AD locum illum ah aduerfarii

s add

uél:um refpon·

cdi ,

ª.drequate extra proprios limites egrediarur,

&rendar

altus alrerius porentire.

Sed contra,

quia ad

hoc

aliquid exrendarur non

cíl:

neceífe, vt extra proprios limites egrediacur: nam

íicur localirer intra proprimn locum ad'tquarum con–

crahirur aliquid,

experienria confrac , coarl'tando

ad minorem locum, quam propria perfoébo petc–

?ar, lic poteíl: inc_ra adrequacum proprium locnm

1lla comraél:ione, & ab illo minori loco, ad quem

concraxerat, ad maiorem,

libí adal'qnatum

cx–

cendere, vr parefit in cera condenfata,

rarefaél:a :

íic

fi~nilirer

intclleél:us

excédit

vno,aél:u proprio

ª.d

alrn.m aétum

.in

era fpha:rarn,

capacicarem inrd–

ligend1,

na1p

amequarn produxiffer duQs aél:us,vnum

d1rigentem,

alterum direétum , quafi comraél:us

erat intra capaciracem propriam, liquidem non fe ex–

tenclerat propria aél:iuiras incra propriam

phc.eram,

quia nihil produxerac, producendo autem aél:um di–

rigenrem,

direétum, cum producir nunc, quod an–

tea produxerac, nunc fe excendic inrra capacitarem .

fuam , cum ah illa comraétione,

limitatione pro–

grediacur, in quo conliíl:ic excenfio pocencicr produ–

étiure, nam duplex ·perfeél:io darur in pocencia alía

intenfiua, quando ab imperfell:iori ad perfrél:ius pro–

cedir, producendo nunc aliquid perfeébus, quam an–

tea: alía

excenli.ua,

de qua non loquirnur , quando

amplius, & arnplius producir extendendo

ad id"'·

quod potefl, imo ambre perfeltiones excenliones vo-

cancur, quia

minus ad magis excendicur, progre–

diendo. Pote!l etiam dici intelleétum , cum dirigic

operariones, qua: in eo habcnt rationem praxis, ex–

tendere

quodammodo ad aaurn volunracis, quare–

úus proponendc voluntati rnodum, quo debent fieri,

per imperium volunratis eafdem dirigir.

.Ad argmnenrunfdeduélUl'n ex D.Thoma, re(pon-

deo ibi Angelicurn Doétorem folum loquurum foifle

de prall:ico faél:iuo, non vero de aél:iuo: quid autem

aél:iuum, & falbuum, iam in norabili diétum efi.

Ad vlcimurn argmnencum conceifa maiori, nega-

100

rur minor, ve iam Íupra probauirnus.

detur non inueniri calero in 3.de anima necalibi

apud P.rifiocelem , nam licue in materia de prredefii–

narione impucatur diél:um illud b.Auguíl:ino

(

quod

minime in iplius operibus reperirur

G non es prre–

deítinatus, fac vr przdeíl:ineris,

fimilicer hoc pro–

mrnciarum impurarur Arifioceli, quod minim e apud

ipfum reperies.

Sed dernus, raleen locarn effe A.riflorelis, quo fop-

Ad confirmacionem illius argurnenci concelfo an–

teceden ti negatur confequenria,quia non fqlum illius

pocenrire ell praxis, cui primo c0nuenit operari,

fed

cciam omni illi,cui conuenir per

operari, Gue con–

ueniat primo vel fecundo; vnde cum inrelleél:us per

operemr,

inrelleétio, vr iarn lar e demonfiraui–

rnus fopra, direlta,

regulara

verurn opns, inde

eíl: quod intellell:ui conueniat vera praxis. Deinde re–

fpondeo , inrelleél:um prius opcrari,

quam

volunra–

tem, nam nihil volirnm, quin prrecognirum ; vnde

cognirio pra:fupponirur ad aél:urn voluncatis,&

fi~

hac parce conuenit eciarn incelleétui habere prax1m,

quía conuenit primó operari, cum prius operetur,

quam voluntas, Gquidem nunquam operarnr volun–

ras nili prius mora fueric ah all:ione incelleél:us.

Ad probationem aucem alfumpcionis

concedir~r

101

poGco refpondeo, exten lionem nihil aliud elTe,quam·

p rogreffionem ex vna raríone in aliam; ficut locali–

ter 01liquid extendí dicltur,quod

vno loco ad alium

progredirur: cum aucern incelteéh1s dupliciter pro–

gredi poffi.t, duplicirer poceíl: exren.di, ac per confe–

quens duplicirer poreíl: eífe p+aéticus. Primo modo

poreít excendi progrediendo extra fe ad aétus volun–

tatis, & :aliarnm porentiarum, diétando rcgulas,qui–

bus dirigi poílint cales aétus. Secundo modo excendi

poreíl: progrediendo ex vno aétu ad alium aél:um pro–

priurn, diél:ando videlicer per vnum aéturn quomodo

poflir dirigi alius,

regulando ipfum, vnde cum

hrec

íic

vera progreffio eíl: vera extenlio , ac proind

verc

fit

intclleétus

tali

excenfione '

progreffion

praéticus.

Dices, propriam extenfionem eífe ita extra fe pro-

maior, negatur minor quoad omnes potencias, qma

pocius primo intelleél:us mouec volunrarem, quam

volúras mouear incellettum, licer primo mouear om–

ne~lias

porendas inferiores inrelleél:u & voluntate.

Ad primum argumentú fecundre.fencencire

refpo~-

102.

derur di llinguendC) ancecedens : ea, qt1re font praél:1-

ca accidencaliter,& in aélu exercito,concedo : ea

quz

funr praél:ica in aétu fignato,

elfentialicer, nego:

illa enim

funt

in aél:u exercico,

pcr accidens pra–

él:ica, qure ramen func rnlia ex appetitione alicuius

tinis incenti. v.g. MeraphyGca,

q~re

per

_effen–

tialiter efi fpeculatiua, potefi elfe in aélu exerc1ro,

per accidens praél:ica ,

aliquis adquirerec

~anc

fcienciam,

medium ad comparandas opes

m~-

. nem gloriam ,

hoc vocamus .per .accidens _,

· aéht exerciro praél:icum. Praél:1cum aurem

111,aétu

·1

íignato

)