0000747692

Logica

Difp.

De natura DialeBic".

prxcise proprer

dirigibilira~ern rantu~.~robatur

mi–

nor; quia

aétus vGlu11cac1s effet: pra'lCtS propcer

r;i–

tionem volidonis , id

elt,

quia formalirer,

eífen–

tialicer volicio eíl:, non eífet praxis alius aétus qni

non elfer volitio, Gcut quia horno eíl: riíibilis, quia

eíl: rarionalis formaliter,

m~llum

almd , quod non

íit

racional~

eíl: riGbile;?X quia al bum efl tale forma–

lirer, quia eíl: diígregatiuum vifus,

quod

non

eíl:

difgregatiuum vifus, non efl al bum formaliter; fed

aétus alius, qui non

efl:

volirio eíl: praxis formalirer:

ergo aélus voluntatis non eíl: praxis ex eo quod voli–

tio

eíl

formaliter. Minar pacer ex Scoro clariffimc

afferente quadt.4. prologi,

§.

dico igitur. Vbi fic ait,

his duabus conditionibus (equicur corollarium

quod praxis

ad quam exrendirur habirus praél:icus

non

eíl:

niG aéhts voluncaris elicims vel imperacus,

cxplicans aurero, quid Gr aétus el,icirus, fic ait.

Om–

nis aucem praxis , vel efr volitio, vel fequens voli–

tionem ex corollario pra:cedenre.

Sic

ille , vbi per

volirionem indicar aéHonem elidtam

voluntate,

dum dicit, poíl:erior, vel fequens volunratem, in–

dicar aétum irnperatum

voluncace.

Nam dnplex aél:ns darur, primns, qui elicitur

hac potenria,

haiufmodi

fum

omnes voliciones,

feu

noliciones ,

qn~

profequutiones,

fuga: folenc

vocari. Alius aétus eíl:, qui imperatur

volunrate,

ideo imperarns vocatm,

huiufinodi

funr

aétus

p0renciarum inferiorum, qua: regunrur ab ipfa vo–

lunrate,

fubdunmr ipíius imperio,

producunc

fuos aétus, quia imperar, feu iyuat ipfa voluntas, vo–

lendo,

producanrnr: v.g. aétus produétus

arre

mulica, &

porenria mociua remanente in manibus

dum pulfarur cythara,

ab arce gramrnatica,

fa–

brili >qui ornnes aétus producunfor

potentiis fub–

dicis volunrati, quando volunras imperar huiufmodi

aétus prodnci, qui omnes font verc praxis, ve confbc

ex clariillm1s verbis Scoti , qua!fi. illa

prologi, re–

foíurione vndecima

COJltra

Henricum

vbi Ge air,

aliqua cnim ell inrc:lleél:io praél:ica refpeét1,1 praxis

potencia: inferioris, pura apperirus fenfitiui ,

po–

temia: motiua:;

in refolmione

ficut aétus appe–

tirus fenfitiui eíl: vera praxis, quando fequitur Ciiétum

inrell eél:us.

~od

etiam pacer ex definitione praxis ipfius Seo

ti; elt all:us alccrius potencia: ab intclleétu;

fed

aétus

potencia: mufica:, falrandi, cytharizandi, &c.& aéh1s

arris

gr~mmacica:

func

aétus rell:i .aliarum

porenr~a-¡

rum ab rnrelleétu: ergo font praxis,

non vol ina–

nes: ergo ratio praxis vt Ge non deber fomi in voli–

tione

racione volitíonis.

obatur bree confequen–

tia,

ratio volirionis non eíl: communis his omnibus

aébbus ,

ratio praxis

cíl:

cornmunis , ergo ratio

praxis non deber

fumi

volitione

fed ab alía racio–

ne, qua:communis

aél:ibus volunratis,

aliarum

potenti:uum >quia e.tfeél:us communis deber fumi

cauía communi.

l.2

Verbigracia, ideo ratio animalis in homjne non

Contra,ideo non fl!rrt,itur

volitione ratio praxis

fcodim , quia ratio praxis efr denominatio commu–

nis mulris qure non funt volitio,

communc

effe–

étum non fumitur niíi

communi forma;

fed

to..

"rnrn

illud coniunél:um,volicio dirigibilis,vel direlta,

non eíl: ratio communis illís altibus, qui non Cun::

aétus voluntatis: ergo non poreíl: forni

ab illo

con–

iunéto , ficut ratio animalis non fumirnr

racio–

nalitatc,qnia efl: ratio particularis,nec fumitur

roto

coniunél:o,

v.g.

ab animali racionali íimul , cum ra–

tio animalis

íit

communis equo,

leoni,

rario–

nale, vel

rornm

coniunétum fir particulare ,

non

fit

commune equo, homini ,

leoni.

Clarius; Cubfiíl:enria ve

i¡:i Angelo non fequi-

rur

rationern fpirims formalircr,qnia fubfiflentia eíl:

ratio communis reípeél:u leonis,

lapidis, &c.

qui

non

funr

fpirirns, nec fequicur

cocum

coni unfrum,

id eíl:, fpiritum complecum coníl:ans ex completo,

fpiriru , quia etiam in lapide ,

in arbore nequa–

qllam reperirnr ratio completa fpirirus, vbi

eíl:

vera.

realis íub1iílenria, commune enirn

communi ra–

cione formali proficifci deber.

Confirmarur, duo aél:ns inrelleaus, vnus , qui

2.6

cognofcic íiílendo in conrempl.ttione veritatis , re–

duce11do obieétum vfque ad

fua

prima principia;

alius, qui

íit

direétiuus , regulatiuus,

derermina–

tiuus reéticudinis, vt Scoti rerminis loquar, polfunc

tcndere ad duos aétus voluntatis ; fed vnus eíl: pra–

él:icus,

alius pure fpeculariuus: ergo ratio praxis

in volumatis aél:u non fumirnr

rationc volirionis,

quia vrerque aél:us non eíl: praxis,& vterque,eíl voli–

tío, quia

eífer vrcrque praxis, vrerque fpeciticarer

aétum pralbcum, quia praéticum

eíl:

obieétum for–

male praél:id,

vcerque volunracis non fpecificat

aél:um praél:icum inrelleél:us, fed vnus praéticurn,

alius (peculariuum : ergo vnus

eíl:

praxis,

alius

non : fed nihilominus ambo conueniunt in racione

volirionis: ergo ratio praxis non fumirnr

rationc

volitionis.

Vrgetur hoc, nam ratio conueniendi in ter duo

n~n

efr rario difFerendi il)ter illa, qnemadmodum

animal , quia eíl:: ratio conueniendi hominis cunt

cquo, non cíl: ratio di.tferendi inter illos ;

fcd

vnus

ac1us, qui volunratis efi,

ípecificar praél:icum,

cfl praxis, diffect in ipfa racione praxis

alio aél:ll

voluntatis, qui non eíl:: praxis: ergo illa ratio pra-

xis non eíl: ratio volitionis, nec íumirnr ab iUa, quia

ratio volirionis eíl:: ratio conucniendi,

ratio

praxis

eíl:

ratio

ifÍerendi ; fed rat1o di.tferendi non fumitur

racione conuenien,di: ergo ratio praxis qure eíl: ra-

tio differendi non fumitur

racione volicionis: ergo

debet fomi al1a racione qna:

lit

in vno aél:u,

non

in alio;Ccd fola ratio dirigibilitaris efr huiuíinodi:

ergo fola illa facit formalirer praxim. Tune fic, in

\aétu intelleétus datur formalirer direétio,

dirigi-

1:biliras, ve frequenrer aíferitur ab Scoto, qureíl:ione

fomitur

ratiohalitate, quce eft propria hominis,

fed

fumitur ab aliquo pr::edicaro cornmuní cum eqno,

leone, quia efr ratio commnnis: ergo denominatio

P.raxis in volitione, cum

non

fit

propria,

peculia–

volitionis, Íed communis altibus voluntatis ,

a~iarum

porenci:uum, potencia- produétiua: ,

mo–

tiua::;

defumi

deber ab aliqua racione communi for–

mal.i. refpeél:u ipforum; fed ratio yolirion!s in ipfa

volmone non eíl: communis,

eíl: communis ratio

dirigibiliraris , cum omnes illi ·aélus conueniant in

racione dirigibiliratis,

vel

direéti

~ergo

volitio no

e~ ~r.axis

ex ·eo quod vol ido

6c,

fed

ex eo quod diri

g1bil1s efi,

dire~b.

illa

quarra prologi, fyllogifmus enim in forma,

;

figura eíl: altas direél:us:ergo etiam aétus inrelleétus,

in quo eíl: illa direél:io, rcél:icudo,

dirigibilitas

propriiffime erit praxis formalirer, qua:

illis con–

füruerur in eífe praxis ,,vnde ficut ars fabrilis,

ars

poefis func principia praética, non quiá cendunt in

aél:us voluntatis dirigendos,

fed

quia rendunt in

d!–

rigibile, quomodocumque

Ge,

in aétum direétum,

quia formalicer talís efi ad.equare

pr~cise

proprer

hanc folam racionem,

non quia tendunt in aétus

voluntatis: ita fimiliter inrelleél:us,

habirus

inrellcétionem dirigibilem, arrificioséque direél:am,

erunt praética principia formalirer, ipsáque inrelle-

.2..3

íidicas, non fumi neque

ratione volicfonis,

neq;

ratione dirigibilis feodirn ,fed

toro coniúéto.

ltio direéta, praxis forrnaliter.

'¡

Dices, ideo illa principia

eífe

praébca, non qma

dirigunc,

fed

quia

tendunr in aétus aliarum

~oren/

narum