Table of Contents Table of Contents
Previous Page  381 / 432 Next Page
Information
Show Menu
Previous Page 381 / 432 Next Page
Page Background

VIE

Ay.

THAA/

Viento que corre de ordinario,

HUAYRA/ AAHUACASA

nombre de un

cerro o huaka que se concertó de sólo so–

plar el vi·ento cuatro días con sus noches,

contra TUNUUPA, según las fábulas de

los indios. (Bertonio. Op. cit.).

VIU

VIRGEN, incorrupto.

Q. Llumpac uku, PACHALLAN, manappa–

quiacca .

Ay.

Chakhllatpacha tutiña, KUU CANCA·

AA.

Ar. Ghúlcha.

Ar.

Cruv, picu/

Viento Este,

puelcrúv/

Vien ·

' G. Maraney.

to Norte, q-qe trae lluvia:

nahual crúv/

Entre los ranqueles ,

cürrüf.

VIRIL, virilmente.

Q.

Viril, fuerte:

MURUCCHU.

Ay.

MOROCHI /

Virilmente,

HAKHPACHA.

G.

lbitú/

Viento

·~on

lluvia,

lbitú amandere ·

có/

Viento Este

mbuyapé mo aguyno há-

b

Ar.

Yavu.

a.

L .

T.

Uó puú/

Vi ent o Este,

lecútá /

Viento

Sur,

vhú/

Poniente,

a.yculuyú/

Ner te ,

culu–

yú/

Sur, frío:

yepililicip /

Hacer viento,

uopu~,

uo·puú/

Ventear mucho

uhucalá,

culuyú calá.

VIENTRE, barriga,

~stómago.

q.

Huicza, wicaa/

Las

~ripas

y el vientre,

CHUNCHULLI /

Vientre pequeño ,

huata

huaro.

Ay·.

Puraca,

vientre, est ómago.

Ar.

Pue, Putha /

La boca del estómago,

QUE /

Moderna,

putra.

G.

Tie, tebe.

1

L. T.

Hé.

VIGA.

1

Q. Huazitauna, pallca, kurku.

Ay.

Cala tiquira.

Ar.

Onco.

G'

ltá, yzá.

VIGILANTE, centinela·.

Q. Sayapáyac.

Ay. Vigilante, inspe·ctor:

CAMAYU.

Ar.

Huampelen/

Entre los ranqueles,

pelo~

len.

G.

Oñangarecóba/

Vigilar,

ñangarecó mañá .

VIGORIZAR, animar, vigor.

Q.

Animar,

ca~zachani/

Vigor, fuerza, brío:

ñeque.

G. Re

piraguand!ápe, porata há·pe, hemym–

la planta:

alintaña.

Ar.

Yavuln;,

G.

Vigor,

mbarété, puacá/

Animar,

ayáng,

ayang beé.

VIL, villano, v. Ruin.

VIOLENTO, violentamente.

Q.

Callpacama,

callpaman.ta

.

Ay.

.Ccham!._ cama.

Ar.

Nebuentun.

G. Re

piraguiindápe, poratii bápe, hemym·

boazi

bápe.

G.

Mbareté.

VIRTUD.

Q. Allicay, allincay.

Ar.

Hisqui chuymaniña.

Ar.

Cúmegen.

G.

Marangatú.

VIRUELA.

Q. Muruonccoy.

Ay.

Choco uaau.

Ar.

Piru cuthan .

G. Mbiruá, piruá, curu /

Ten er viruela ,

che-

piruá, mbiruá aiporará .

L. T.

Za~amé.

Toba.

Piná.

VISCERA, v. (Corazón, Cabez1a, Tll't-

pas.

Q. Yanakayan.

Ay.

Yanaruna.

Ar.

Llecante .

G.

Cambuchí, myri.

VISIBLE, .v. Evidente.

L. T.

Yaip, eepe.

VISION, v. Fantasma, Es,panto.

VISITAR.

Q. Ricumuni.

Ay.

Ullintatha.

Ar.

Cuchaltun.

G.

Apohú, acoti hú/

Visitar a menudo,

aha·

pecó, apohu.

VISTA.

Q. Ricuna.

Ay.

Ulljaña.

Ar.

Uthinn/

Entre los ranqueles,

kintun.

G.

Pohu.

VISTOSO, v. Lujoso.

Ar.

Adquinnen.

VIUDA.

Q. Huarmi yema.

Ay .

HIKHMA, huakhlliri, CHACHA HIUIY–

RI.

Ar.

· Lanpe.

L. T. Lucué eayuyetip.

381-