Table of Contents Table of Contents
Previous Page  280 / 432 Next Page
Information
Show Menu
Previous Page 280 / 432 Next Page
Page Background

MED.

MEDIO.

Q. CHAU, CHAUPI/ Medio• dormido , chau

puñuptin, chaupunuclla ..

Ay. Taypi, chica.

Ar. Ragi, Ilagh/ Entre los ranqueles, raniñ,

anka.

G..

Mbltéra.

L. T.

Tamp/

MEDIR.

Q.

TUPUNI.

-

Mediodía , ynitantaquy.

Ay.Tuputha, lu·puratha, camatha, camarata .

Ar. Thoquin/ Medir a p almos, rulatun / En-

tre los ranqueles, mod erna, "medio".

G.

Ah~Hi,

nga.

L .

T.

Ne:ué~,

neueé..

MEDITAR,

pensar.

Q. Pensar, yuyani.

Ay. .Pensar , delib erar en t re sí : amula ama–

noca tha, kayuisiquiakay uisiruru tha .

Ar. Duamtuhuelan.

G.

Yepla mongetá hára.

MEDRAR.

Q. Me dr a r o crecer , HUCHA/ Mana allicay–

cuna anchayan, hatunyacun, hatun tucun,

miraricun.

Ay. ApTovechar, haccuth a / Crecer, hitatha .

Ar. Huechun.

G.

Medrar en l a haci enda, añemombaé mbaé.

MEDULA,

tuétano.

Q. Chilma

1

ñokcco.

Ay. Parpa.

A r . Viluluquen.

G.

apitúü, CARACú.

MEJILLA.

Q.

Kcaclla.

Ay. Naura.

Ar. Thavuún.

G.

Tatlpl/ Chera tipl.

l\1EJOR,

mejorar.

Q . M:ejor, allinnin, ashuan allin / Me jorar de

la e nfermed a d , alliyan i .

Ay. Me jor, maampi, sappa, hukampi hisqui.

Ar. Yod cúmetun .

G. Mboporabe / Mejor, catu·pi rl begue.

L. T.

Ecilón.

MELANCOLIA.

Q.

Hua.ccanayac onccoy .

Ay . Llaquisiña ussu .

Ar. Avquedluamn, lladlcún , cuthann .

G.

Ñemomblá, pichibl.

MELOSA,

meloso.

Q. Mizqquillan .

Ay. Mo.khsa, kisanchata, cauinchatha aroni.

A r . Vroquiñ, madivillcun.

G.

Hee .

MELLARSE.

Q. Mellarse lo s dientes, ccasaquiru .

Ay. Uilkiptatha.

Ar. Huylevcún .

1 ..

MEN

G. El cuchillo, oñe ambiquícá qulcé / Moder-

na, jhaingá.

MELLIZOS.

Q.

El

va rón, TTURA o YLLA / La muj er ,

HUISPA o HAHUALLA/ Ambos, ysccay

huachascca .

Ay. PACHA HUAHUA.

Ar. Cúñe.

G. Oyo 1 rupi pla .

MEMORIAo

Q. Yuyana, HUMA.

Ay . Memoria o potencia del a lma, CHUY–

MA / Memoria , mente o e jercido m ental ,

HAMU / La memoria, amtasiña, ma hamu–

si.ña

/ P en sar, refl exi onar : amtaña.

Ar. Duam / L os ran qu el es, küme lonkonen.

G.

Maenduahá / Ñémo maénduá hába .

L .

T.

Lé uhone uecén .

MENGUANTE,

menguar, mermar.

Q. Yauyarini, yauyacuni / Men gua!', la luna:

quilla purarin.

Ay . MeTm a1·, huayhuaatha, hithintaatha.

Ar . Yodl pichi gentun / Menguar el m a r o

ríe·, arcún / La luna, ma:ghyccumen, tho·

ryecumen, chumyecumen.

G. Ayarog, ayatl ya ra / Luna: menguante,

ya~í

angaibo,

ya~í

lpl

tum~a

bai.

L. T.

Men guar,

apó~,

apeó / La luna, ayome·

ticát.

MENOR.

Q. Sullkca, huchhuynin.

Ay. Sullca.

A.r. Yod pichi.

G. Myryngue, tlbl.

MENOíS.

Q. Pisinnin.

Ay. Pisi, kata.

Ar.

No, genochi, rume.

G.

Ayarog/ Amo mbucá, disminuir, mermar .

L .

1'.

Memuyé.

MENSAJERO.

Q. CACHA / Mensaj ero que se va, CA–

CHARPAYANI/ Despedida dolorosa a ntes

de sep ararse, CACHARPAYA/

Despa·~har

el m en saj ero o al que envían, CACHARI–

PAYANI o CACHARPAYANI/ Convite

nocturno de despediqa que se da al que

vi aja, CACHARPARI

o

CACHARPARIY,

como escrib e Middendorf .

.1