INC
huachi
(.encender el fuego, hacerlo lla–
mear)
1
Uyacani,
sacár fuego.
Ay.
Nina ira catatha/
El fuego cuando ar–
de ,
nina/
Hecho brasa,
nina sansa/
Incen–
dio, ho-guera,
purkaia.
Ar.
Cuthaltun/
El fuego,
cúthal/
Hac er, pe–
gar fuego,
cúthaltun/
En guerra,
púcho-
can.
G. Quemar, abrasar,
aha-p'i/
Los campos,
añü mondí, añuhap'i, acusú
mond~/
Dic–
ción y grafía modernas,
jhap'i/
Hacer fue–
go·
apatap'i amboyepotá tatá/
Sacar fue–
go,
añohé tatá.
INCESTO.
Q.
Tincuni, huyhuacun, chayoc.
Ay.
Cacha hocha
o
ccarcha hocha/
Incestuo–
so•,
ccacha.
Ar.
Moñmahuepen.
G.
Angaipá tubichá.
INCIERTA COSA.
Q.
Tunquistillan rini/ Tunquicuy·pi, tunquis-
palla.
Ay.
CCAT AMANA aro.
Ar.
Muge·nolu.
G.
Herobia ripi rey.
INCLINACION.
Q.
Sonccoyacuy.
Ay.
Luraña chuyma.
Ar.
Duam.
G.
Potá, ñemombotá.
L. T. Inclinación,
atapés~,
ataysésy.
INCOMPRENSIBLE.
Q.
Manachayay.
Ay.
Hani uca cama hamurpaaña.
Ar.
Pouduamvalgenolu.
G.
Mbahemba bey.
INCORDIO, tumor, ganglio, divieso.
Q.
CCHUPU.
Ay.
Tturu ussu, CCHUPU.
Ar.
Co<díñ.
G.
Tacó rurú, teñü.
INCREMENTO, aumento.
Q.
Mirachi.
Ay. Im:remento o moción,
SARA/
Incremen–
to, aumento,
ayuitatatha.
Ar..
Aldúl.
G . Tuichabé.
INCREPAR, reprender.
Q.
Añascan, arusipuni.
Ay. Im::repar, reprender,
archuquiña.
Ar.
Lucan.
G. Amombo'i.
INCULCAR, imprimir.
Q.
Unanchascca.
Ay.
Arusipuniña .
Ar.
Duamtúcun.
G. B'i.
INDECENTE.
Q.
Mappa runa.
Ay.
lna yaanaca, llamu puruma.
Ar.
·cumenolu.
INF
G.
Abá zand'ahé/
En palabras,
ñe ezandahé
rerequara.
INDICIO.
Q.
Chaquin, yupin, zarusccan.
Ay.
Yatiña, inakha lurachisa.
Ar. Tener indi·eio·s,
hueundugu.
G.
'ibi catú, bLnu .
INDIO.
Q.
Runa.
Ay.
Haque/
M,ujer natura-l de los yungas,
mala.
(Bertonio cree que tienen esta de–
nominación por que son de color pálido·).
Ar.
Re: che, mapu che/
Indio mestizo , espa–
ñoli~ado,
cullme .huinca/
Ladino, lengua–
ráz,
YANA CONA.
G. Varón,
abá/
Mujer,
cuña.
L. T. Varón o mujer,
PELÉ.
Toba.
Nolajuijk.
INDUSTRI'A, labor, trabajo.
Q.
Hamuttapucay.
Ay.
Chuymani, chuymakhtara/
Industria o
labor,
airuta/
Industrioso,
kiku ari chuy–
mani.
Ar.
Gúnen.
G.
Caracatu.
INDUSTRIAR.
Q.
Unanchapucay.
Ay. Trabajar con diligenda,
kichisitha/
In–
dustrioso, vividor,
kutu haque.
Ar.
Guneln.
G.
Aiurú mboe, amboé.
INFAMAR.
Q.
Ppenccaytucuchini.
Ay.
Luntata aro huaatha.
Ar.
Únviln.
G. Amo eraquánda'i.
L. T.
Uép~,
uepy.
INFANTERIA, ( conjunto de hombres
de tropa, a pié ) .
Q.Ttakattaka, umyacruna/
Acercarse en tro–
pel,
ttaka ttaka umyamun/
Guerrear,
auc–
canacuni.
Ay.
Aatha, aucaayuitha/
En número sola–
mente,
hacca, haya, sauca .
248-