Table of Contents Table of Contents
Previous Page  193 / 432 Next Page
Information
Show Menu
Previous Page 193 / 432 Next Page
Page Background

EDA

chos hombres o animales, anarpaatha cco–

churpaatha, ayuirpaatha.

(El citado autor

P'resenta más ,de 67 acepciones ) .

Ar. úthuventun/ Echar a mala parte, huera–

duamtun/ A un lado, yaventun / La culpa

a otro·, pullun,

ade~ran,

punchuln, pilel–

pran, cagetun, adelchepran/ Echar mano

de algo, tunman / De algún lugar, thúpun–

tun / E·.::har a emp ellones, ralthontun / De

ver, chañapen, gúne,can / Echar un trago,

quiñentun/ De menos, cúhuellun / Echar

agua, utucolnj Echarse al suelo, huyladn /

Echar de ver, chañalen, pinalen / Echar a

P'erder, allvún/ Echarse en

la

cama, ca–

dun / Echarse, la gallina, llúpañn / A p e–

cho, púdamtun.

G .

Echar a buena p,arte, aymfindá catú

he~biapó. Ruíz d e Montoya presenta 55 a-cep–

ciones. Ortíz Mayans, solo ·dos: amombó o

aitl, para echar y jhechagaú, igual a echar

de menos/ Echar de ahí (Ruíz de Mo·nto_

ya), aytieí, amo mboreí/ E·char ti erra a

lo que

se

dice, ayatl cha yabiquíb'ime,

eham

bobilm~ .

L .

T.

Echarse,

ele~eleié /

Estar echado,

ele~,

eleé,

colo~,

coloó /

Echar cosa

líquida,

stosc, stopsy / Echar mano,met<;, yacanácc,

yacanáquy / Echarse boca abajo, lac<;,

lá–

quy,

EDAD.

Q.

Huiñay.

Ay. Mara .

Ar. Thipantu.

G.

Caquaá.

EDIFICAR.

Q.

Perccani.

Ay. Uta pircatha.

Ar. Rucutun.

G. Ayeog boña, ayeog a·pÓ.

L . T.

Siyati~,

uyatyy.

EJECUTAR.

Q.

Muchuchini .

Ay. Huaynascaña / Ajusticiar o cumplir or–

den de

-castigar,

ahusutha /

Ejecutar o

cumplir una obligación, phucusutha / Aca–

bar, aprontar, niachaña.

Ar. Gúdaln.

G. Aipapa ymoboio 'iabo, igual a ejecutar o

ajusta1· cuentas.

L. T . Ejecutar, efe·duar, tictúns, tictúny.

EJEMPLAR.

Q.

Cauzasccanin.

Ay. Ullirpaaña.

AI . Chaghentu.

Q.

Mboyoyahá,

EMB

EJEMPLO,

comparación.

Q.

Cauzasccan, runapcasccan .

A

H'

·

ca

Iuraña /

Comparación,

y.

Isqui,

yanc

haccastaa aro·.

Ar. Glam elun.

G.

Aye ecó catú árucá .

EJERCITAR,

Q.

Ymallapipas yachacusccam cam.

Ay . Yatiquipa yatirurutha, cutiquipa cutiru-

rutha.

Ar. Múln, mequen.

G.

Ayapó chemboe haguera.

EJÉRCITO.

Q.

Huc suyu auccac suyu .

Ay. Auca suu, tama.

Ar. Lineo, epunamun.

G.

Marandb~ua

nda eteí .

EL.

Q.

PAY.

Ay.

H~pahua.

Ar.

Teye,

G.

Jha-é .

L .

T.

Mimá. v. Pronombres.

ELEGANTE.

Q.

Simicta kcazcachic, simi kcazcachicuc.

Ar. Aro kaska / Lenguaje elegante, kaska

aro .

Ar. Ritho dugton.

G.

Elegante lengua, abá ñee yeracatú/ Ñeén–

gatu pirlbae.

ELEGIR.

Q. Acllani.

Ay. Hakhllatha.

Ar. Dullin.

G. Aiporabog, ayporabóg-ca/ Dic-ción y gra-

fía modernas, poravó.

L. T.

Alap~,

alápy.

ELLA,

v.

EL.

EMBARAZAR.

Q.

Kquichkquichipuni, hunttachipuni .

Ay. Apatatatha.

Ar. Cathitun.

G. Oquabaí mbae checotÍpe.

EMBARCACION.

Q.

Huampu.

Ay. Huampu.

Ar. Huampu.

G. Cherirú.

EMBARRAR.

Q.

Tturucta hayhuamuni .

Ar. Ñekenchacha.

Ar. Huylan.

G. Ayapeteg-ca/ Dicción y grafía modernas,

mbotuyú.