EDA
chos hombres o animales, anarpaatha cco–
churpaatha, ayuirpaatha.
(El citado autor
P'resenta más ,de 67 acepciones ) .
Ar. úthuventun/ Echar a mala parte, huera–
duamtun/ A un lado, yaventun / La culpa
a otro·, pullun,
ade~ran,
punchuln, pilel–
pran, cagetun, adelchepran/ Echar mano
de algo, tunman / De algún lugar, thúpun–
tun / E·.::har a emp ellones, ralthontun / De
ver, chañapen, gúne,can / Echar un trago,
quiñentun/ De menos, cúhuellun / Echar
agua, utucolnj Echarse al suelo, huyladn /
Echar de ver, chañalen, pinalen / Echar a
P'erder, allvún/ Echarse en
la
cama, ca–
dun / Echarse, la gallina, llúpañn / A p e–
cho, púdamtun.
G .
Echar a buena p,arte, aymfindá catú
he~biapó. Ruíz d e Montoya presenta 55 a-cep–
ciones. Ortíz Mayans, solo ·dos: amombó o
aitl, para echar y jhechagaú, igual a echar
de menos/ Echar de ahí (Ruíz de Mo·nto_
ya), aytieí, amo mboreí/ E·char ti erra a
lo que
se
dice, ayatl cha yabiquíb'ime,
eham
bobilm~ .
L .
T.
Echarse,
ele~eleié /
Estar echado,
ele~,
eleé,
colo~,
coloó /
Echar cosa
líquida,
stosc, stopsy / Echar mano,met<;, yacanácc,
yacanáquy / Echarse boca abajo, lac<;,
lá–
quy,
EDAD.
Q.
Huiñay.
Ay. Mara .
Ar. Thipantu.
G.
Caquaá.
EDIFICAR.
Q.
Perccani.
Ay. Uta pircatha.
Ar. Rucutun.
G. Ayeog boña, ayeog a·pÓ.
L . T.
Siyati~,
uyatyy.
EJECUTAR.
Q.
Muchuchini .
Ay. Huaynascaña / Ajusticiar o cumplir or–
den de
-castigar,
ahusutha /
Ejecutar o
cumplir una obligación, phucusutha / Aca–
bar, aprontar, niachaña.
Ar. Gúdaln.
G. Aipapa ymoboio 'iabo, igual a ejecutar o
ajusta1· cuentas.
L. T . Ejecutar, efe·duar, tictúns, tictúny.
EJEMPLAR.
Q.
Cauzasccanin.
Ay. Ullirpaaña.
AI . Chaghentu.
Q.
Mboyoyahá,
EMB
EJEMPLO,
comparación.
Q.
Cauzasccan, runapcasccan .
A
H'
·
ca
Iuraña /
Comparación,
y.
Isqui,
yanc
haccastaa aro·.
Ar. Glam elun.
G.
Aye ecó catú árucá .
EJERCITAR,
Q.
Ymallapipas yachacusccam cam.
Ay . Yatiquipa yatirurutha, cutiquipa cutiru-
rutha.
Ar. Múln, mequen.
G.
Ayapó chemboe haguera.
EJÉRCITO.
Q.
Huc suyu auccac suyu .
Ay. Auca suu, tama.
Ar. Lineo, epunamun.
G.
Marandb~ua
nda eteí .
EL.
Q.
PAY.
Ay.
H~pahua.
Ar.
Teye,
G.
Jha-é .
L .
T.
Mimá. v. Pronombres.
ELEGANTE.
Q.
Simicta kcazcachic, simi kcazcachicuc.
Ar. Aro kaska / Lenguaje elegante, kaska
aro .
Ar. Ritho dugton.
G.
Elegante lengua, abá ñee yeracatú/ Ñeén–
gatu pirlbae.
ELEGIR.
Q. Acllani.
Ay. Hakhllatha.
Ar. Dullin.
G. Aiporabog, ayporabóg-ca/ Dic-ción y gra-
fía modernas, poravó.
L. T.
Alap~,
alápy.
ELLA,
v.
EL.
EMBARAZAR.
Q.
Kquichkquichipuni, hunttachipuni .
Ay. Apatatatha.
Ar. Cathitun.
G. Oquabaí mbae checotÍpe.
EMBARCACION.
Q.
Huampu.
Ay. Huampu.
Ar. Huampu.
G. Cherirú.
EMBARRAR.
Q.
Tturucta hayhuamuni .
Ar. Ñekenchacha.
Ar. Huylan.
G. Ayapeteg-ca/ Dicción y grafía modernas,
mbotuyú.