142 / 298
1
26
L ogic<2 majoris.
Qurestio Pra:ambula.
g inii;
&.?
quicumque habitut tpecula ·
Q uarto dern um. finís
Logíc~_est
diri–
t ivi
ni
rjunnodi op1u ordin:mtur,
di-
gere men tem , ut re :te specul tur: er–
cutttur
pe.r
similitu8inem a" fcJ.
E t
2.
g
es
sp cu la tivus. Unde dicitur,
2.
q. 5
1.
a rt.
2 .
l n
.rp eculahi!ibur'
a!i(J
IVlodtH
uiendi,
c uju.s proinde fini est
rationalis rcientia est D ialeElica
,
8
scire,
&
fu ga re ignora ntiam .
Ex
Aris–
alia demon trativa.. D .
ugustin us 8.
t tele autem
1.
Metaph. c p.
1.
Scien–
de Civ itate D ei , cap. 4. annumerat
tia illa proprie di citur speculativa,
L ogicam inter speculativas scientias.
cujus fin is est, scire,
&
fugare ig-
Pr ob~tur
conclusio ratio ne : Facu l - . nora ntiam.
tas s"pecula ndi est
tota speculativa ;
Adde su mmam affinitatem Logi•
sed L ogica est Facultas spec.ulandi:
ca: cum Metaphysica , qua: est per–
e rgo est tota specula t iva. Major patet
feél:issi rne speculatíva : Nam vulgó,
ex terrninis; quid enim eri t specula-
etia m ab adversa ríis , magna
·pars
t tvnm , si faculms speculandi non sit
eorum,
qu~
pertinent ad Logicam,
speculativa? Minor non
st mínus · traél:atur in Metaphysica;
&
qu~
ad
evide ns ; n:im apprehendere, j udica-
istam pertinent ,
in Logica : ergo
re, dis-c urrere , est >pecuhri; Scientia:
·u traque agit de re bus pu re specuJa..
e ni
, in ca ntum objeél:a sua specu -
tivis.
la ntur , in qu antum h c faciunt; sed
Responde nt adversarii ; operatio·
L ogica e t fa cultas reél:e apprehende n-
nes mentís, ut su nt deffinire, di vide··
di, judicamli , di cur rendi , u_t patet
re, discurrere, posse duobus modis
omnes ejus partes ,
&
regulas rntuen-
speél:ari: Primo , ut pra:cise contero-
-
ti :
ergo est fa cultas specula ndi.
plantur objeél:a ;
&
hoc modo sunt
Confirmat ur; objeétum , principia, me rre speculaüones: Secund o , ut ar–
modus procede ndi , 6nis demum Lo -
tificio se fi u nt ex prrecepti Logic<e;
&
g ica: su nt spe·culativa: ergo est ex om-
hoc modo induunt rationem operis
ni parte speculativa. D eclaratur
a~
-
p raél:ici. Porro , L ogica eas
respicit
tecedens quoad singulas partes : Pr1-· hoc secundo modo : unde est de re
m<'i;
objeétum Logic<e materiale sunt
praética, proindeque praél:ica.
H~c
res omnes cogni tz; Form:ile vero est
responsio est unicu m adversarire sen–
dispositio rerum in modum deffini-
te ntire fond amentum.
t ionis ,
syllogismi
, &c. atq ui res
Sed_ facile dissolvitur : Speculatio
c.ognir<e sunt aliquid specu latívum ;
veritatis non exui t rationem specu–
dispositío vero illa est
ens ration is,
lationis , nec
induit
ra tionem ope–
q.uod totu m consistit in cogñitione,
ris praélici , ex eo quod reél:iu
,
&
jd
eit, -:;peculatione: ergo objeél:um
certius t.endat ad veritatem ; atqui
Logica: est totum speculativum. Se-
L ogica dirigit operat iones mentís , ut
cu ndÓ: principia Logicre sunt prin ci-
reél:ius , ac certius tendac ·ad verita–
pía , quib}ls . nitit ur omnis r_eél:a spe-
tem: ergo , ut ?iriguntur
ª.
L ogica,
culatio: ergo suat speculattva. Ter-
noa exuunt rat1one_m opens specu–
tio-: modus proceqeadi Logicre non
latí i , nec
indu unt
rat ione m ope–
descendit ad circunstantias, sed res-
ris praélic i. Minor nega ri n0n po–
picit syllogismos ,
&
def6 nitiones ab
test; hic ením est proprius fihis Lo–
iJlis abstraél:as: _ergo ese sp.eculativus.
gic.a=. Major. ve1ó est evidens ex.
ter-
mi•