~reít
l
I.
.0!:j,d
flt
JPeculari.
)
68
Tercio
tic
probatur: quia quicunque all:us incelle-
él:us debet erre vel praél:ícus , vel fpeculatiuus:
ícd
danrur mnlti aél:us , qui lícec probabiles ,
&
ob(curi
fine )
&
line cerritudine,
&
euidenda,
ve
all:us opi–
nionis, fidei
human~,
&
fofpicionis ex
eó
quod di–
íl:ant in cognitione , non poífunr eífe
prnél:ici ,
ergo
funr
fpeculatiui: minor quoad vltimam parcem fic
probarur: quia ad hoc
vt
aliquid
Gr
prall:icum , deber
habere pro obieél:o praxim:
fed
aél:us qui íiíl:it in co·
gnitione veritatis non poteíl: habere
pro
obieél:o pra:–
:¡(Ím:
ergo.
S
E
e
T 1
o
II.
c...Aliqua certa notantur.
69
ADuenendum eft, varíe hoc nomen (peculatió,
fuam erhymologiá habere apud DO.ali
j
ab fpe–
culo, alij ab fpecula aíferunt,originem ducere,eorum
ponam primum fcmentiam.o qui
ab
fpeculo deriuari:
pollea eo(um,qui non ab fpeculo, fed ab fpecula pro–
ficifci
fatenrnr, ve ex
ipforum
omnium fentenria. da-
rius effemia fpeculationis elucefcat. D.Th.i..2.q.
180.
arc.3. ad fccundum fic air , dícendum, quod
fpecula~
do , vr gloífa
&
Auguíl:inus dicit ibídem; dicimr ab
fpeculo : videre autem aliquid per fpecnlum ,
eíl:
vi-
dere caufam per effeél:um, in quo eius fimilicudo re.
lucet, lumen Ecclefia:: Auguíl:inus lib.
Is.
Je
Trinir.
cap,8. idem his verbis confirmar, in corporalem
fub~
ftanciam fcio
e{fe
fapientiam ,
&
lumen eífe, in quo
videncur, qua! oculis carnalibu.s non videbanrur,
&
tamen vix tancus, tamque fpiritualis,videmus nunc>
inqnir, per fpeculum in a::nigmare, tune aurem
facie
ad faciem , qnale
lit ,
&
quid
fo
hoc fpcculum ,
li
quzramus, profelto Hlud occurric, quod in fpeculo
niG imago non ccrnicur, hoc ergo facere conati
fo.
mus, vr per imaginero hanc, quod nos fumus, vide–
remus' vr cumque ,
a
quo fall:i fumus tanquarn per
fpecuJum, hoc Ggniticat eriam
illud,
quod aít idem
Apof!:olus, nos amem reuelata facie gloriam Dorni–
ni fpeculantes in eandem imaginem transformamur
de gloria in gloriam , tanquam
a
Domini fpiritu:
fpeculames, dixit per fpeculum videntes, non de (pe–
cula profpicientes, quod in gra::ca lingua non eíl: am–
biguum ; vnde in latinam lingoam •tranílara:: funt
Apofrolícre litcera:: ibi, quippe fpeculmn , vbi appa–
renc imagines rerurn'
a
f
pecula, de cuius alticudine
longius aliquid intuen,lur, eríam fono verbi diíl:at
omnino, fatifque apparet, Apoftolum
a
fpeculo,non
r
a
ípecula dixílfe gloriarn Dornini f¡>eculances; quod
vero ait, in eandem imaginero transformamur, vti-
-
ue
imaginero Dei vult incelligi eandem,dicens iíl:am
_.r
...
~~\lllifl~~-
ipfam,
fcilicet id eíl:, qnam fpeculamur, quia eadem
imago ell,
&
glotia Dei:
ficut
alibi dixit , vir qui–
dem non debet velare caput fuum , cum
lit
imago)
&
.gloria Dei : ídem videt ur afferere
P
.Francifcus Suar,
rom.2. de relig. lib.2. cap. Io. nnrn.
9.
vbi a<ldncit di·
ll:um D. Thorn. Cupra adduéturn in confirmationem
fure Cementire. De hac fpeculatione loquens Sanél:u·s
Bon~uent.
de proceffu religionis in feptimo cap.16.
~e
a1t :
&
per imelligentire radium ,
qu~
in
illa
con–
unemur , difcernunt : ídem aíferit Gerfon. traél:. de
myíl:ica Theologia, conlideratione.3. tom+
P.
Sua–
rez
ibídem fnpra citarus afferit, poífe fpeculationem
dici ipfam intultionem caufre , quatenus ad eam in–
quilitio iam iatn pernenir , licet per effeél:us compa–
rata fuerir ,
&
ita
erit idem fpecubtio , quod con–
templado
ex
effeél:ibns : vbi nora q.uod omnes
iíl:i
Doétores afferum fpeculacionem eífe vifionem , feu
intuicionem caufre per effeél:ns, id eít per creaturam,
qnre eíl: irnago Dei ; nam ficut per fpeculum videmus
darc imaginero, ita per creaturam euidemer cognof. ·
cimus creatoretn:
quod
iodicant verba illa Bonauen•
cur~
,
&
per
intelligentid?-
radium)
&c. licet non cam
clare, vt in vilione intuiriua; & ita loqu.cns de hac
Apoíl:olus, aic per fpeculum in arnigrnare: nam licec
aliqui linr,qui per illud .enigma imelligant cognitio–
nern per fidem indicad ad
A
pofrolo, nihilominus
D.
Auguíl:inus eodern
lib.
i
5.
de Trinir. explicat
de
co–
gnicione abíl:raétiua ,
&
confofa crearoris mcdiancé
creatura,
qua:
licet euidens cognitío Dei
lit,
nihilo–
minus cum habeatur per medium crearum , qnod
in–
finir_e diíl:at
a
creatore ' i_deo qnali
~bfcura'
&
a::nig..
mauca comparata cum v1Gone beatifica dicitur.
Ha:é
omnia Auguíl:inus proferr his verbis. cap.9. quid
di–
xerit Ap0íl:olus, nunc in renigmare nos vídere, ve..
rurn eciam qui fciunt: , tamen quid
fit
illud amigma,
vbi nunc videmus, noífe deúderanc , ex vtroque in ...
ucníenda vna eíl: femen tia,
&
ex illo fcilicer , quod
ait, vide.mus nunc per fpeculum,
&
ex ifio, quod
ad–
didit' in a:nigmate , vna
eíl:
cnírn , cum tora fic dici–
rur, videmus nunc per fpecnlum in renigmace, pro–
inde quanrurn mihi vidernr, ficut nomine fpeculi
imaginero voluít , intelligi , ica nomine a:nigmacis
quamuis fimilirndinem tamen obfcuram,
&
ad per–
fpiciendum difficilem,cum igirur fpeculi,
&
a:nigma.;.
tis nomine
qn~cungne
limilitpdines ab Apoíl:olo
li–
gnificatre inrelligi potfenc , qure accommodacre
font
ad imelligendum, Deum
ee
modo, quo potdl:, nihil
ramen
~íl:
accommodatius , quam id , quod imago
eius ,
crea~ura
nirnirum inrelleétualis non fruíl:ra di–
cirnr :
nerno itaque miretur , etiarn
Íh
iíl:o modo vi•
dendi , qui conceífus
eíl:
huic vita: : per fpeculum
fe¡..
licet in amigmate laborare
nos
ve quomodocunque
videamus, nomen quippe hic non fonaret a:nigma–
tis,
fi
elfer facilitas vitionís,
&
hoc dl: grandins
::e–
nigma, vt non videarnus quod non videre non polfu–
mus: quis enim videt cogitationem fuam
?
&
quis
vi.o
det cogitationem fuam , non oculís carnalibus, dico>
fed
&
ipfo
inreriori conceptu , quis non eam videt
?
&
quis
eam videc, quandoquidern cogiratio vilio
efl:
anirni quredam, fine adíint
ea , qna!
oculis carpo..;
ralibus quoque videantur,
1
vel crereris fentiancur fen–
fibus, fiue non adlinc eorun1 fimilimdines, cogita–
ciones cernantur , fiue nihil eorum, fed ea cogican–
tur, qua: nec corporalia
funt,
neque corporalium
fi-
milicudi nes ; ficut virrures,
&
vicia, ficut ipfa deni-
~
que cogitatio cogitatur fiue illa,
qu~
per difciplinas
"91"
traduntur, liberalefque doél:rinas, Gue ifrorum om-
nium cauÍ<l! fuperiores, atque rationes in natura
im-
rnucabili cogírencur:
fed
nunc de bis
loquamur,qu~
nota cogitamus,
&
habemus in notitia, eriam
fi
non
cogirernus, íiue ad contempléitiuam fcienciam perri-
neam, quam proprie fapientiam dicirnus ,.
fiue_
ad
aétiuam,quam proprie fcienciam nuncupandam effe
differuimus: íimul enim vtrurnque mentis eft vnius
&
imago Dei vna;nunc ergo firnul de vniuerfa fcien-
tia homínis loquimur, in qua nobis noca
funt
qure-
cunque
funt
nota,
qua:
vcique vera funr, alioquin
no..
ta non effent: vbi clariffime D. Augufünus illarn co–
gnitionem per fpeculum in a!gnigrnate minime
de
cognitione per fidem, fed de cognitione abíl:raétiua
in
hac
-vita,
qure euidens eíl:,
ve
patee ex
illi~
verbis:
nerno itaque mirecur;& iam in illo
mo~o
videndi
&c.
loquirnr.
Eandem fententiarn tener
P.
Suarez
t.
¡¡arr.
lib.1.
70
de
attributis negatiuis cap.7. nurn.5. vbi h:Ec habet:
nam Paulus
1.
ad Corinth.
13.
opponit hanc vifioni
a:nigmatic::e,
&
per fpeculum
&
cognitioni ex parte:
omnis aurem viíio
Dei
per crearnram eíl: a::nigmati·
ca,
&
ex parte: Ge Suarez,
P.
Malina qurefr.
1
?..art.
I.
idem confirmat his verbis'
al
cero vero per effemiarnj)
ranquarn per obieél:um primadum,
&
rem imrnedfa-
te ,
atqlle
iu fe
ipfa
vifam,
itaut non per fpeculum
E
4
~reat~