, ,
~<Efr.
I
l.
QJ:id
Jit
/}eculari.
59
rerit effe differentia fpeculationi' íiftere, vt eíl: for–
malirer negado:
v.g.
immaterialitas in Angelo,
ir-
rarionalitas in eguo.
.
Sed contra, & demus per impoffibile,
qu<?d
pur::i.
negado poffir
effe
differenciaalicuius enm,nihilomi–
nus non potefl: effe differemia fpeculationis,qn ia fpe–
culatio
ex vi
differendre euehirnr ad
1
perfeél:iffimum
gradum cffendi incra rationem cognicionis
vr in
pri–
mo argumento probatum manet, fpecularionem ni–
mirum
elfe
perfeél:iorem cognitionem ornn ibus,
qo-<e
fpecu lationes non font, fed non potcíl: hoc fieri, niíi
ex:
vi perfoél:io nis,vtin,vltirno arguméto probabirnr,
&
negatio, vt negatio,non
efl
perfeél:io, ve nuper
di–
ltú
efr,ergo negatio,vt negátio,licec poílit
eífe
aliorú
differentia, non poccric effe differentia fpeculacionis.
Deinde
falfum
eíl: dicere,immaceriale,& irraciona–
l
e,
ve
ftint
pur~ ne~dones,
qua: hoc ID()do explican–
rn r,non materiale, non rationale cffe differemias,
ve
iarn
dix im~s,
hre autem
funr
differencire, ve poficiure
entit ~r es,qure
explicannn per negationem fequutam
ad
ip tas ,
& rati o euidens eíl:,quia diíferencia
vt
cal is,
eíl dcrerminata rat iG perfeéhua generis,
&
diíl:inél:i–
ua illius,cuius efr differentia,a quolibet alío; fed irra–
tionale
fumprnm vt
pura
ncgatio
&
vr.
folet dicí infi.
nitanrer fuínpca,id ell: non rationale,
non
rnateriale,
non
fonr
decerminatre raciones talis fpeciei,nec perfe–
ltiua: ratiónes generís: ergo.quod non
fit
decermina–
t_a,fic probarnr,quia non
folú
eíl: non rationale quod–
cumque aliud .animal difiinaum ab homine fumpca
irracionalitate,vc pura negatio eft,[ed étiam lapis
di–
citur non rationalis,& Deus eciam
dl:
non rationahs,
cum caream
ratio~alicate,
&
difcurfu. Vnde negatio,
feu carencia racionalftatis fic fumpta,id
eft
non ratio–
nalitas,infinita
dí~io,feu
prttdicarám efr,quod
de om–
nibos poteíl: verificad: ve v.g.
non homo.
quod autem
non
lit
pecfeél:iua generis,fic probatur;quod non par–
ticipar radonem e_ntis, non eíl: perfeél:io:fed negatio,
vt
negacio non parcicipat racionero entis: ergo nega–
tio, vt negati0 nullam dicit perfeétionem : ergo non
poceíl: perficere, quia perficere eíl: effeétus formalís
perfeél:ionis : probarur
maio~,
quia perfeél:io,
ve
per–
fe<frio tantum abeíl:,
ve
non includar'rationem entis,
quin
potius neceffario includec excellenciam in racio–
ne entis:quod Ge vrgerur,quia perfeél:io di.cit effenciá
cornpletam,
&
integrai:p, cum excellencia in ctfe per–
feél:ionis : fed quod non includit rarionem entis, non
poceíl: habere rationem eífentire, quia eífemia,& ens
font
ídem; quanto minus
complemen~um,
integrita–
tem
&
excelleritiam inrra racionero effenci:r: ergo.
probatur confequentia primi arguméti;quia differen-
tia perfeétiffimi entis debet efTe in
fe
perfeél:iffima,
__ruia eo modo eP.: coníl:irutiuum formaliter, quo eíl:
..
~~:l!IM'!r.coníl:itumm
formale: Ced fiíl:ere non eft perfe&iffirna.
elifferentia,cum
6c
formalicer negatio:ergo Gíl:ere nó
coníl:icuit fpeculationem, qua: eíl: perfeél:iffima in ra–
tione cognitio.nis; minor, & confequenda patent ex
fuperioribus probationibus.maior íic probarur.ditfe–
re'?tia conflimtiua alicui-us emis dat eífe enti illi,quod
co.nfrituicur
ah
illa;fed differentia,qu:E non
e.O:
perfe–
éhffima,non
po~eíl:
dare eífe perfeétiffimum enti:er–
go. maior clara eíl:, cum ideñ1
fir,
coníl:ituere, ac dáre
e~e.
minar íic probatur: quia illud , quod non haber
aliquod eífe , non poteíl: dare
illud ,
cum nem-.:> dec
quod non habecJed differemiá non perfeél:iffima. non
habec eífe perfeél:iffimum:ergo non poteíl: dare illud.
110
Vltimo
principalicer probacur,quia fiíl:ere in cogni–
tione rei, non
eíl:
genus,nec differentia fpeculadonis :
ergo non pocell: coníl:ituere illam eífentialiter:cqnfe–
quentia euidens eíl:,amecedés probo primo,quod non
fic
genus fpeculationis , debet eCfe ratio conueniendi
cum cognitione praél:ica , quia cognitio praél:ica,
&
fpeculatiua conuenitmt
in vna
racione communi
ge- '
nerica
cognitionis: fed
fifi:ere
in cognitione non po–
teft eífe rario conueniend1 praébca:,
&
fpe_\_ll lationisj)
curn ratio
íiíl:endi non
reperiarnr in praél:icó,alias
íi–
íl:erer,& non fiíl:erer,quod
ipfis
euidencem vim inferr:
quod
anrem nonGc differemia,fic probarur;quia
illud,
quod eíl: ratio differentia:: eíl: ratio concrahendi geñus_,
& perficiendi illud :
fed
Gíl:ere non poteíl: cffe ratio
perficiendi,nec contr,ahendi:ergo. maior clara éíl:,mi–
nor quoad rationem perficiendi
fic
probacur.quia
il–
lud, quod non eíl: perfeétio, non pocefr perficere : fed
fiíl:ere,quia negatio eít,
non
poteíl: cffc perfeél:io; ve
fupra proba
mili
manet:ergo nó p-oceíl: perficere.Qg_
0 ..
ad
rationern conrrahendi fic probamr,quia ratio con–
trahens,& contrahibilis dcbenc habere conuenienciá
abfolutarn in gradu enris,fed negatio non habet cc>n"'
nenienriam ii1 illo gradu cum pofitiua racione cogni–
tionis, quam deber conrrahere : ergo non poteft effe
ratio concrahens foperiorem rationem cognitionis
poliriuam. rnaiot: clara eíl:,quia ea,qua: ordinanrur acl
cornpofi cionem, debenr habere conuenientiam in ea
ratione,
qn a
cornponunr per fe,
ve
materia prima,
&
forma in
e(fe
fubíhntire:
fed ratio comrahens, & ra..
tia
concrahlbilis ordinanrnr
ad
componendurn: ergo
debent habere
conuenie~riam
abfolutam in tali gra..
du effendi.
minor
Ge
probarnr , qúia ea-qua: conuc..
niunt in gradu eneis partícipanc eandem
ration~
coma
munem iplius grados,&
func
fub
eadem racione
vni...
uerfaliffirna fed negaciDllró,& poliriuurn non partid;;.
pant eádem racioneñ1 fupremam enris:ergo non con- '
· ueniunt in grado emis. probatur minor, quia
illud, .
quod non efr ens, non participat racionem cntis : fed.
.gegatio vr negatio non eíl: ens, alias effer ens,
&
non
ens: loqnor enim de ente policiao: deinde calis nega.;.
rio,vt negacio eíl: participar rationern foperiorcm
ca..
· rentia: enris, vt fic,
&
tale pofüicmm partícipac ratio..
nem entis fopcríorem' cuius carencia participatur
a
tali negatÍone: ergo non fu11t fob eadem ratione nec
illam pa:nicipanc,
imo
funt
fub
conrradiétoriis
ratio~
nibus,
n<'lm
carencia
entis
ve
Ge,
&
ens
vt
íic
func
contradiétoria.
Confirmacur rorurn hoc,quia negatio;
qti<E
reperi..
tur in aliquo confiicuco pofüiuo fc;mper fqpponit ens
ad hoc
vt
conferuerm,
&
quodcumque munus poffit
exercere , 'luod non racione fui , fed racione fui
poli·
~
ui
exetcec, fed 'liíl:ere vr tale
efr
negado? ergo hoil
oreíl: per
fe
ipfurn cífe differentia, quia diff-erentia
11
e differenda nullum eífe fupponit in ratione confü..
endi:
[d
per
fe ipCam
concrahendo genus
primum,
per fe componic
f
peciem' vt videre eít in rationa–
li,
& in omnibus.
Dices, Gftere
in
cognitione non eífe ·negationetn
rét
puram,
fed
eífe pofüiuú explicacum per negationcm.
Contra,
&
interrogo quid
Ge
illud p.oGtiuum?
Refpondent aduerfarij dicentes ei'fe permanentiam
in cognitione.
Sed con
era,
quia velilla perma,nentia
cfi
in
cogni-
1ó1.
tione probabili opinadua,& incerra,
vel
in cognirio·
ne euidenri? Si primum non poteíl: dfe 'ratio coníl:i–
tutiua fpeculationis , quia cognicio probabilis quo ..
modocumqu.e
fit,
Gue fiíl:at, fiue non Gflac ,_ eíl:
irn·
perfeél:ior cognitione euidenci eciam praébca:
feci
omnis cognitio fpeculatiua in quantum
e
alis_
eít
, _de-
ber effe ornnibus
ali
is cognitionibus perfeébor: ergo
,CO<Jni
tio
ptoba6ilis liccr perrnaneat; non eíl: fpecu-
lacio , vnde permanencia non poteíl: con fütuere
co–
gnirionem probabilem opinatiuam,
&
incertam in
eífe counitionis: maior, licct iam fupra probata ma-
eat, fic nunc demoníl:ratur, quia illa cognitio
qu<t
íl: obnoxia falGtati,
&
errori
ell
imperfeétior
alía
qua=
incapQ:X falfüatis ,
&
errori-s
eft :
Ced cognitio
probabilis,
fü:et
permanear, obnoxia & capax. eíl:
fál -'
Útatis
~
cognitio aucem
eu~dens
dt
incapai
em~ris :
'*
erg<>