0000747692

~reft.

0!:jd

fit

principium in

communi

quotuplex

principium proprium Philofophire, natura cíl: prin–

cipinm motus, & quietis,

in Logica concluíio

fe–

quitur debiliorem partem,

in medicina contraria

conrrariis curanmr.

Tercio diui<lirnr principium complexum in

di–

gnitatem, & poíitionem; dignitas vero eíl propo–

füio inderoonfhabilis, quam necelfe eíl noffe euro,

qui vult aliquid add ifcere, qnales Cune

ill<e

propo–

íitiones.

~odlibet

eíl:, vel non efl, de quolibet

efl veruin affirmare ,

negare:

qnam

propoíirio~

nem fi c definiuit Ariíl:oceles lib.

Poíl:eriorum

text.77.

ignitas eíl:

id,

quod eíl: nece(farium fecun..

dum Ceipfom , eo quod nece!fom eíl: vi<leri propter

feJpfom: Dicunrnr aucem dign itaces,

pronuncia–

ra per

neceífaria,

euidenriam faciemi a, eo quod

neceffe efl vicleri proprer feipía, id eíl:_, qnia habent

in íeipíis caufam Cure ·nece ffi tatis , eárnque euiden–

tem ex Ce, íicur enim

Sol

haber in

Ce,

lucem,

qua fe manifeíl:at,

íimilirer dignitates, proprium

enim efl earum, ve ram quoad fe , quam quoad nos

fine

indemon{lrabiles , neque vilo egenr excraneo

lumine, ve illius veriras intelleél:ui pa refiac eu iden·

ter, quia

íi

poífet digniras per al iud probari, iam

non e!fet pcr

necetfaria,

Ced

per illud per quod

probamr: clarius

'Ge

definitur dign irns)

eíl:

propofi–

t io immediara. atque inderooníl:rabilis , ade o Vni–

ue rfalis in euidentia,

eius ve riras omni bus

pat~ fia t, vt eíl: illud quodlibet eíl:, &c. Cicero d1gni..

tates effata appellat, &m.profata , & proloqui a no..

minat: item vocanmr axioroata, maxime pronun..

ciara, &c. Vocancu1·

iíl:re

propofitiones dignitates,

quia tanram perfpicuicatem obtinent, vt dignx lint

quipus fides adhibeacur,

~ue

ve ait Themiíl:ius, qua!

inter ea in quibus poll ea innt principem locum ob–

tinent: vocantur ab Ariíl:ocele communes animi no–

ciones, quia font communes

i anu~ ,

vire ad omne

fcienriarum genus , vnde Ariflot.eles lib.z.. Mera–

phyC

cap.1. text.

eis accommodac.illud veceri

pro–

uerbio cricum, equis

oflio aberret.

Diíl:inguitm: dignitl S

poíicione in

quod di ..

gnitas

tam

doél:is, qu am iníipientibus nota fit:

ratio eíl:

quiacon~ac

ex rerminis quibufclam commu-·

nibus ve effe, non e{fe, affirmare,

negare, rotum,

pars,

quocl

0011

h1bet poíitio: Item digniras eft

primum caput, feu prim t1s fons eic quo omnis eui ·

dentia dimanat, poíitio aurero non

ítem.

PoGtio e!l propofitio indemoníhabilis , quam

non eíl: neceffe noffe eum, qni vulc aliquid addifce–

re,

vel

cft propofitio per fe nota indemonfrrabilis,

cuius veritas non omnibus nota eíl:, vt, v.g. in Ma–

thematica ifüe propoíitiones :

quouls punll:o

qnoduis punétum duci poreíl: reél:a linea, orones an-.

guli rell:i

fum

a!quales,

in Metaphyf.creatio efF eic

nullo prrefuppoíico fubicél:o,

in Logica, quidquid

dicitur effcndaliter de Cuperiori debet dici de in–

feriori.

Poíitio diuiditurin foppofitionem,&definicio-

nem. Suppofitio lle definicur ab Ariíl:orele, eíl: pro–

polirio demoníl:rabilis non demoníl.rara , & acceptá

tanquam vera : vocamr fuppoíitio, quia

initio

fcientia:: non deroon(hatur,

fed

fupponirnr,

vel

quia

• 4emonftraca iam fu it in [ciencia fuperiori, ve :¡ccidit

fcientiis fubalrern atis refpeétu fobalternantiuro:

quid fit definitio iam facis coníl:at ex Summulis,

fed.

nota qnod non qu cec umqne definido eíl: principium

etiam med iarum,

Ced

Co!um illa, qu.e euidenri de–

moníl:radone

poíl:eriori 'vel per reduél:ionem

ropoffibile coníl:at.

Tria di[crimina tra.fie Arifloteles inter Cuppoíi-

cionem,

defin 1tionem. Prim nm, quia omnis

fup–

poíitioeíl: affirmatio vel

neg:a.tio

, definí ti.o vero mi–

aimc.Deinde

qn.ia

definid o percinet ad pri rnam ope-

Jldep

h. de P

ena.fiel, P

hilo[.

om.l .

rationem inrelleél:us,

fine definito, & obieétiue

fu~namr;fuppotirio

aurem abfolure,& omni ex parce, .

Vtl

propofirio eíl: pertine:: ad fecundam operatio–

nem. Tercium quod omnis fuppofüio eíl: Vniuerfa–

lis, aut parcicularis, nulla vero definitio.

His duobus principiis particularibus aliud

ali..

quibus additur, quod poíl:ulatio, fiue peri tio dici·

tur ; petido nihil aliud

eft ,

quam propofüio

de–

moníl:rabilis, fed non detTioníl:rata indifferens

di –

centi, vel etiam contraria illius opinioni ,

qucr

con.

cedicur

refpondente, quia petimr ab argueme, fed

h:rc impropriiffima ratio principij eíl:.Hctc tria

prin–

cip·1a vltima alia tria refpicium. Primo docentem.

Sernndo difcipulum. Tertio res ipfas;

refpiciunt

r~s

ipfas qua! declaramur Cunt definiciones, fi

r~fpi

c1unt doccntem,& non difcipuluip cui contrari a font

vocantur petitiones : fi denique refpiciunt dilcipu–

lum tanquam illi iam probat a , dicuntur fupp_olitio-

ncs, quia vt demoníl:rata fupponuntur.

Ali

a diuifio

qucr

cum fuperioribus coincidir

ell

propolicionem , feu principiuro per fe notum quo–

adfe,

quootd nos, fed hoc p:incipium eíl: dignitas;

aliud principium eft norum quoad

[e,

non quoad

nos, quia Colum Capientibus cognirnm,

hoc

prin–

cipium

c:íl:

politio,

Irem díuiditur in principium ptimum,

fecun~

dum. Principium primum dicirur quando ante illud

aliquid aliud cognofci non deber,

(e u

non etl necef-

ad illius cognitionem,

alfenfom: priroum

<mim_

in vnoquoque genere

illud

eíl:, quod ante

aliud

non haber,

cum

di[ciplin~

cuiufque principia ne–

ceffitatem aliquam in ordine ad difciplinam dic:rnr;

ncceffaria,

infallibilis difciplina etl;

fit

vt effe

prima, vel fecunda prinópia non

politum in do·

cenris, aut dicentis arbitEio , fed quod fuppolito

modo procedendi difciplinre; füum,

frarurum

íir

qll<E

fint prima,

qucr

fecunda principia. Secundum

principium eíl: illud quod ante

aliud fupponic, vt;

v.g. poíitio efpeétn.digniraris.'

Nora omne principiúm vt tale furoptum

abfo-

lutc effe indemoníl:rabile

priori, ira

p!{~ri

non

derur

medin~

per quod demoníl:retur illud princi"'

piurn qna rale eíl: , licct poffic demon{l:"rari pcr re.

duélionem ad impoffibile,

in hoc feníuloquurus

foir Ariíl:dteles, dum dixit omuia principia e{fe

in–

demoníl:rabilia, nimirum

priori; quéidam tamen

func

principia indemoníl:rabili a , qure fcilicet ne·

que demoníln.ncur, neque po(funt demoníl:rari

vllo

modo,v.g.illud principium;impoffibile

eít

idem effe,

non

effe. ~~dam

vero ralia funt, vt ex natura fria

poffint demonflrari, quia tamen font principia non

derooníl:ranmr,fed vt cerra

omnibus accipiuntur:

Ge fnnc poíitiones ,

fuppo!itiones,

~~STIO

II.

Vfrum

principia exerceant

memUJ

obieóll

formd,/is

motiui

propter

quod

habent

totum fuum

ejfe

ejfentialiter

fcienti~?

SECTIO

Smtenti11i

ad11erfariorum proponitat.

Rima

opini~

air

~~ieétum for~al~ r~otmum

pro-

pter quod Cc1ent1re non effe prmc1p1a,

Ced

abíl:ra–

é\:ionem

materia,

ita

communiter Thornifla! nu–

perrime, Albelda

part. quzfb. art.8. quéeíl:+

probarur.

Primo

obieétum

fcientire

deber eífe necef-

fa riurn,