Lógica Difp. VII
l.
&
X VII.
0!jd
é1
qu¡¿ fint principia,
&c.
OE:inra
verL~as
ad hoe principium reducicur: ni-
6
mirum
omnis relatio diílinguitur
a
fuo fundamento:
reduél:io
Ge
fit :
omne quod feparatur ah alío non eft
ídem
cum illo:
fed
relatio prredicamentalis", vt patee
ex
fupradiél:is, feparatur
a
fuo
fundamento
a
parce
rei : erao non efl ídem cum fuo fund amento,
fed
per
vos no:::>n diíl:inguirnr,
&
quod non diíl:inguitur eft
idem,ergo relatio eft idern,& non ídem cum foo fun-
folum concluúones,fed etiam principia demoníl:ran–
tur, quia cum ingenium humanum non
íl:~tim
com–
prehe·ndac cretera principia prima .provt
111
fe
fun.r,
mnltum inuatur
>
&
confortatUr
111
eorum acrenfo
deducendo ad impoilibile, quod in crereris
fieri po–
teíl: per illud primum, ipfo.rn
aute~n
nullo.
mo~o
oíl:endi poteft,etiam dedultione ad 11npoffib1le:qma
nullum aliud impoílibilius inferri poteíl quam
fit
illud
quod in eo pronunciatur:quod efi lignum illud
eífe maxime notum, & prirnum
&
maxime vniuer–
fale: ex quo ornnia principia
&
irnpoilibilia virn ha–
bent adeo, vt quandiu ad hoc non accedirur, non
fa–
tis íit demoníl:rata impoffibilitas, poíl:quam vero ad
hoc deduél:um efr ibi fill:icnr tanquam in vltímo ter–
mino refolntionis,& nociffimo prindpio.
i
Hoc principium,íic breuirer,& legitime ah omni–
bus explicarur:impoilibile eíl: idem íimul etfe,& non
elfe,id eíl: impoilibile eíl: quod aliqua potentia poífü
coniungi in vno fubieél:o vt habeat entitatem,
&
eareat illa, v.g. vt
ali
quid
íit
horno,
&
non
fit
horno,
&
in vno fubie lt...> dentur forma,
&
priuatio eiuf–
dem formre Gmul:vnde hoc \dem eíl: ac illud Logicce
principium: impoilibile eíl: quod du::: contradilto–
rire v-enficentur Gmul de eode!l1:
&
ídem eíl: quod
il–
lud aliud, impoilib ile Gmul eft aflitmare,
&
negare
ídem de eodem : ad hoc íic explicamm principium
orones hre concluGones Logicre reducuntur. Prima
quod obieél:um Logicre non
frt
ens rationis, qure ve•
ritas hoc modo reducitur
ad
hoc principium: quod
eíl: caufa entis realis eíl: ens
r~ale,
fed omne obie·
él:um fcientire realis eíl: caufa entis realis :.ergo orn–
ne obieél:um fcientire real is eft ens reale, fed obie–
él:um Logicre eíl: aliquod obieél:um fciencire realis:er–
go eíl: ens reale, fed pcr vos obieétum Logicre eíl: ens
rarionis: ergo idem obieél:um eíl: limul ens reale,
&
ens
racionis, fed quod eít ens rationis non eíl: ens
reale,quia ens rarionis eíl: fiéh1m:ergo obieél:um Lo–
gicre fimul ell cns reale, & non eít ens reale: arqui
írnpoffibile efl: idem limul erre>
&
non e(fe:
ergo
irnpoilibile eíl: quod· obielh1m Logica!
lit
ens ra–
tionis.
Secunda veritas 'reducicur
qu:E
dt
conclulio illius
quad1ionis, nimirum quod Deus cognofcat ens
ra–
rionís,li Deus non cognofceret ens rarionis, ecrer in–
finice cognofciciuus,
&
non infinite cognofciciuus,
vnde idem ílmul ecrec,& non elfec; quod aurem etfec
infinice cognofcitiuus fide pacer : quod aurem non
effet infinice cognofcitiuus fic probarm: quia infini–
re cognofcitiuum cum comprehendat omnia crea–
ra
deber perfeél:e cognofcere , qni dquid depender
ah
ence ereaco,vt probatum maner, rraél:aru de enre
ra–
cionis,qureíl:.vcrnm Deus cognofcar,&c. fed Deus nó
cognofcic ens rarionis, li cet dependeac ab inct!leél:u
creato ecrentialicer:
erao
Deus non eíl: infinire
co–
gnofciciuus: ergo
ide~
eíl:,
&
non eíl:.
T~rtia
veriras,qua: eíl: concluGo nofl:ra illius qure–
fiionis an derur vniuerfale
a
parre reí' fic reducitur:
omne quod eíl:
a
parte rei eíl: decerminacum vt iam
probatum
manet , fed vniuerfa!e per
VGS
efi:
a
parte
rei;ergo
eíl:
determinatum : Tune íic;eílencia vniuer ..
falis deber e(fo indifferen s ,
&
non determinata, vt
pa.tet
ex
d'efinit ione Ariíl:otelis, ergo idem
eíl:
deter–
m111atum ,
&
non determinatum.
S
~arta
veritas, qure reducirur eíl: illa. Linea,
&
fu~er.ficies
non funt fpeáes completa: quanritacis,
quia
1!lu_d quod ordinarnr ad complendum aliquid
e~€nttaltter
eíl: incomplecum, fod linea,
&
fuperfi–
cie_s
~ot~folum
ve indiui 1biles, fed Vt diuiGbifes
Vt
tb1
Demoníl:ramm manet, ordinantui: ad compo–
nen.dum
corp~s:
ergo
non funt:
complet~
,
&
e'x alío
captce
fuppom~
effe fpecies cornplecas:ergo
ídem eft
· complecum,& mcompletum.
damento.
.
Sexta verítas
huic
principio innitimr, nimirum
7
quo-d
ft
repugnet mulciplicicas indiuiduorum non
detur fpeci es vniuerfalis : quia
illa
natura effet
ens
reale,
&
non ens i-eale , vt poteíl: videri proprio
loco.
,
S·ep cima illa conclulio, quod relationes non
mu-
8
tua:: non cerminenmr ad refpelbuurn: quia eadem
relacio eífet mutua)
&
non mutua 'cum mutua rem
fpiciat ,reípeél:iuum in vera fencentia,& ex alio capi–
te non nrntua non refpiciat illam.
I tem huic principio innicicur quod Logica
fit
~
fciencia, quia
{i
non eílet , effet euidens,
&
non
eui dens.
Huic: principio
innituntur illa:: regulre ; prima
10
quod non dencur duce contrarire fimul vera: : quia
ex
duabus conrrnriis Gmul veris,dcmoníl:ranrnr dua=
contradíél:orlre Gmul vera:,
Secunda eíl: quod non denrur dure
contradiél:ori~
11
ftmul vera:::fed ha:c non eíl: rednél:io de vno in aliud,
fed de
fe
ipfo magis confofo ad
fe
ipfum
magis
ex~
preffum.
Hoe principiurn etiam eíl: fundamentum
totius
1
.z.
forma: fyllogiílica::: quia cota ratio illius tam in per–
feél:is fyllogifmis, quam in imperfeél:is per reduél:io–
nem ad impoffibile ad hoc principium reducirur:
imo
ha!c reduél:io vocatur per impoilibile, quia eíl:
reduél:io ad hoc principium, quod incipit impoffi–
bile eíl:, &c.
Syllogifmi perfeél:i reducunrnr hoc modo , licet
1
3
reclarnec
P.
Hurtado afferens fyllogifmos perfeétos
non po(fe reduci quia funr prima principia Logifa=:
prima
amem
indemonO:rabilia
funt,
fed contra hoc
Ge
argumentar:
quia
de aél:u ad potentiam euidens
eíl: argumentum,
fi
d fyllogifi11i perfefü non folum
re<lucuntur de falto , (vt in re<luélione
a
nobis infra
afferenda patee) imo faciliu!; rcducuncur: ergo pof.,,
font reduci:
&
ratio eíl: euidens quia licer fint prin–
cipia non carnen prima Logica::, curo
alia
Gnt priora
v.g. dici
de
omni,
&
dici de nullo:
qu~
funt
eadem
vnicenio: quibus toca vis horum innitimr,vt foo lo-
co
demoníl:rabitur, fed efio
fint
prima, iam diél:um
eíl: omnia etiarn particularia principia reduci ad hoc
omnium principiorum principiurn,
&
dignirarem:
vndc prima principia particularia non
font
ornnino
indemoníl:rabilia.
lteru
falluntur omnes fumrnuliíl:re acrerentes fyl-
14
logifmos perfeél:os reduci per irnperfeétos; reduél:io
enim
cognicio
eíl
alicuius,
&
manifeíl:acio illius ve–
ritacis rnediance illo lumine,
fed
infam1m
dl:
dicere
maius lumen pocre manifeíl:ari minori lnrnine, quis
enim folem parua c'andela rnanifcíl:abit,
&
diem lu–
~erna
ignis.
Itaque perfeétus fyllogifmus in Darij v.g.fic redu-
1
f
citur iuxta dupli cem modum efficiendi talem
fyllo~
gilÍ11L1m;nam vel ell ex vniuerfali,
&
duabus
parti~u- '
·laribus;exemplum primi eíl:.omnis horno eíl: animal,,
fed aliquis
horno
efl:
horno, erao aliquis homo
eíl:
.
1
b
anima ; qui fic reducüur: quia íi
ju
hoc fyllogifmo
· negarur
tan quam
faifa
illa confrquencia, aliquis
ho–
rno
eíl: animal, debet concedí fna fobcomraria ran–
quam
vera:v.g.aliquishorno non
eft
animal,
ne der1-
tur
dua::
contradiél:ori:E
6mul
fal[re vt in confe{fo
eft
'1pud
omnes,
fed
illa,aliquis
horno non efi animal eíl:
vera