~xft.
I.
De p.ricognitionibm extra.
complettt,m
DemonHrat.
&c.
50;
.Anim1,mque doceat quidquid extrll molitur,
Suil retrufom pojfidere ThefauriJ.
Dud1tm quod
4trd
texit errorü
nubu.
Lucebit ipfo perífticacim Phabo.
Non omne namqne rnente depúlit lumen;
Obiiuio.fam corplU inuehens moiem.
Hitret profeflofemen introrfum veri, .
~d
excitatur ventilante doflrina.
NPi.m cetr roganti¡ponte ref/:4 r>enfeti.t.
Ni merfm alto viueret fomu corde?
..e.Jtodji PLatonü mufaperfanllt verum,
..f:!.!!od qrtif:¡ue dicit immemor recordatur.
if
In
eadem femencia
fonc
q
uibus cnm Platone poritis
quam cum verirare dicere magis adlubefcic Thales,
Alcion. Porfi.
&
Iamblic.Tullius,atque Macrob. eo·
que progre!Pum eft nontmllorum ingenium vt Ari.·
ftotelem a.fferanr, &.autument in hac fententia
foif–
fe,qqod
fe
pncanit probaffe Becarion Cardinalis
do–
él:
Uimus.
5
Contra Platonem diípmat Sanél:us Thomas lib.
t.
contra gences
cap.SJ.
&
1.p.
q.84.
arr.3
.&
eleganrer
Fonfeca 1.Mer. cap.
1.
quxíl:+ feél:.4. Plaronis error
onhodoxre noílrre fidei comrarius ( vt paree ex Leo–
ue epiíl:.
1.
ad Thuribiurn Aíl:uricenfem Epifcopum)
ab Scholis penicus amandandus eíl:.Hac vnica racio–
ne
efficacirer refuratur : reminifci nihil aliud efi,
qúam ita ego aliquid nofcere, vt fciamus íimul nos
rem illam
~mcea
cognofcere,memores non folum rei,
fod noticia: aliquandó
habit~:
ac plura cogncfcimus
de quibus cerci Cumus nunquam in mentem noíl:ram
veniífe; ergo nofl:rum fcire non eíl: reminiki: ruinar
pra:terquarn quod eíl: experiencia manifeíla, patee:
nam
íi
puero incerrogerur an aliquando cognouerir.
~odlibet
elfe, vel non effe. Triangulum confiare
tribus angulis a:qualibu.5,duobus reltis,aut alía J.Drin–
cipia obicuriora, farebimr fanc
fe
nunquam ea co–
gnouiffe,ergo noíl:rum fcire non eíl: teminifci:nam
íi–
ille aut ha:c principia a\iquand'o audiffet, aut alia–
rum rerum fcientiam habuiffet, multo melius eius
merniniffer quam Armenius"eorum ,qua:
~pud
ínfe–
ros vidir,cum hrec condngemia
fon,
fcienrire autem.
nece ílaria-.
6
Deinde ve Diuus Thomas citato loco
1
J.
pag
argumenrarur,
figmen~um
eíl: dicere animum no–
ftrum obliuifci fcícntire nacuralirer indira: propcer
·aaum
informandi corpus, eum enim informare
fit
ma:xü1'e animo connarnrale , quare cllm informa–
rione , fciéritire rerbm limul
effe
non poterunc?
aut quam repugnamiam modus informacionis cu1n
fciemiis
in inrelleltu exiíl:entibus haberc potcíl:.
Hoc
igitnr
figmento,
&
errore cum
Cuh~lica
fide
pugnanre,vt inferius oíl:endemus, pra:term1ífo tuen–
dum
eíl: in nobis
e(fe
nouas fcientias acquifüas
vel propria inuentione, vel induíl:ria,
&
doétrina
Doéloris ad quarum confeq,utioncin neceífaria efr
demonfhatio.
7
In
fecunda aurero parce capitis Ariíl:oteles . docet
aliqua
ante
Demoníl:rationen~
pra:cognofci
deber~;
nec omniá eodem modo
e!Te
pra:cognofcenda,
10
' quQ difcuriendo óccurrit qua:rere,
quz
lint,
&:
q~ot
pra:cognitiones, ítem
qua: fine
~ ~
quot
prctcog
~1.ra:
non
loquimur vero de pré?cognms, ant pra:cog
mtto–
nibus anee conclufionem, qua: in Dernonfiratione
infertur , nam fecundum hoc eciam pra:miífa: effent
pra=cognica, cum anee concluGonem c<;>g?ofcanmr,
fed de his, qum extra rncam Demoníl:ranonem
co
4
gnofcunrnr, vt quando volurnus Dernoníl:rare ani–
mum hominis effe immorcalem , amequam De–
rnoníl:racionem formemus propoficionem Demon–
firandam proponimus per m?dum
qna!.íl:~onis
'.in–
quirendo , verbi gracia an antmus hornm1s
fit
un–
rnorcalis ,
iQ
qua propoíitione eíl:
fubieé\:um
ÍCll
darurn fcilicet animlls,
&
prredicarnm fcilicet im–
morralis , quod
a
Larinis paffio appellamr ex eo
quod communiter paffio
efl:
qua: de fubielto De–
mo~1íl:rarur
:
a
Grrecis yero appellarur qua!füum,
fe.u
tnterrogatum. Deinde funt quredam vniuerfalia
principia
qua:
etiam pra::cognofcenda funt, de
qui–
bus omnibus 'pra:cognitionibus in hoc tapice agen–
dum efi.
Et primum de fobieél:o·docet Ariíl:ote1es prreco-
S
gn?~ct ~ebere
, an
iir.
in
explicatione huius
pra~co·
gnmomsj& fententire Ariíl:otelis Authores
funt
val–
de <liuer
li,
vt
leg~re
poceritis apud Anronium
Ru–
b~um
1.
póíl.
quceft.
2.
res tarnen
ipfa
ni fallor ma–
mfeíl:a eíl: ,
íi
fupponatur ex eodem Arillotde lib.
1 •
poíl:er_iorum ca.pire
1.
quatuor eífe poífe <:le rebus
qureíhones,
&
tot fencencias
1.
an res íic? hoc eíl: an
~él:u,_
vel
aptitu~
ine exiíl:at? vt qllando
Me~aphyíici
mqmunt de Deo an
fit,
vel de aliqua creatura an
lit
poilibilis, vt eciam de Luna ( vt Ariíl:ocelis exem–
plo vcar) art deficiar. Hac [ciencia pra:habita, in–
quirimus, \& amplius progredimur quid
íir?
hoc eft:»
quam habeat namram,
&
effentiam hoc quod effe
poffibile coogn
oueramus.T~rtio
quale
íic?
quas ha–
beat affeétones ,
&
proprietares , facultatefque con–
naturales.
~ano
tandem propter quid
fit
?
hoc
eft,proprer quem finem,
&
a
qui
bus eauíis fuum
effe
receperit.
Ex primo qureCTco,
&
fcientia qu;é de re haberi
~
porefl: colligic ur erralfe plures ex doéloribus exifri–
manribus de quolibet fubiel\:o prius quam fciemia
habcatur, prreco gnoíceodom
dfe
an habeat réalem
e~iíl:enriam,
vel illam
lit
habiturum, velan íit poffi–
?ile,
íi enim
.bree
ipfa inueíl:igamus, vt per difcnrfum
rn
Demonílrarione co11dndamus alíquod fobie–
é1um
eífe
exiílens, vel excirurum , vel exiíl:ibile,
1
ve
ita
lQquar, non poífune hrec femper cífe prreco–
gnita
jad
cocam
Demdn~rationern:
imprimís enirri
de Deo Detnoníhamus ipfum effe.Deinde de cre:uu–
ris poffibilibus (ve de alio orbe quem Deus pote{\:
creare ) illas
effe
poffibiles Demoníl:tamus per po–
tenriam Dei tatnqaam per medium: ergo quando
Ariíl:oteles loqu.irur de fubieél:o prrecognofci debere
an
lic?
non loquitur
v
niuerfaliter de omni fcje11tifl;
quce haberi potefr de fubieél:o.
Ex fecundo vero quadiro,
&
fcienci.a qucr de aH-
10
qua
re
poteíl: haberi colligitur errare eos qui
di–
cunc
prrecognofci debere ante Demonf1:rationem
de
fubieél:o quid
íit,
hoc eíl:, quam habeat haturam>
1
&
eíl'entiam: hoc enim
fape
inquirimus ,
&
per
Dernonfüacionem
falte
m
a
poíl:erior.i acquirimus:
ergo n0n debet id prxco gnofci ante quamcumqué–
Demoníl:rationem. Adde nunquatn apud
Arifi~m
tdem
p~r
an res
lit
?
intelligi effemiam rei , fed ali.:
c;¡uid ad exifientiám perrinens: ergo falfum
cfi tibi
voluiífe Ariíl:otelem prrecognofcendam cffe ante
id,,.
tam Demoníl:rationom efftmriam rei.
Sed
obiicies : neceCfario debet femper
elfenti~
i
t
rei prrecognofci in prremiffis vbi ponitur defi–
nitio fubieeti de quo paffio Demoníl:racur : ergo
iam ante totam Demonfirati.onem per Definicio–
nein explicata,
&
cognita fupponirur narnra
fub–
ie&i.
Refpondeo , Primo Arifiocelem non loqtli de
his
1
i
pra:,ognicionibu~,
qua: in
ipfa
Demo11fharíone
an-
te concluíionem habentur >ita
eum
intelligit To–
lecus hk.
Refpo~deo
fecundo non femper pra:tniífas con·
1
j
fiare definitione fubivlti, fed folum quan o prima
paffio
a
priori Demoníl:r'atur per eífentiain fubieél:i.
Porro quando qurefüo eíl: de re an
frt
poffibilis non
polfurnus fopponere effentiarn rekognitam cum co–
gnitio
e[e1;1tia:
poftedo[
fü
~ogQirione
an eíl:.
Vera
\
.