0000747692

/,.,

Logica

Dif

V l

X V

De numero prJ?;cogniúont1m,&c.

Vera igicur

fenr~ntiaer:ic

Ariíl:otelem intelligen-

dum non

eífe

Vniuerfafüer in omni dcmoníl:ratione

tam

priori

qnam

polteriori' fed in ea fola in qua

de fobieéto fcienti<E demoníl:rantur paffiones ,

ar–

cributa

priori,

quando inquiremus qualis

fir

res?

rnnc inquir

fupp~>nendum

effc: rem

illam

e(fe verum

ens

reale,v~l

exifiemia:,quo paéto enim fi ignoremus

lic

poffibilis fupernamralis fubfiancia, an inquam,

foducat rationem elfenriz realis porerimus inquire–

qualis Í!.t illa fubfiancia,

hxc eíl: vera,

per

manifeíl:a

~riíl:otelis

doél:rina, con

naque dolhince

rradir~

cicaco loco,!

ib.1.

pofi.

Sed obiicies

f!d

cognitionem quale efr

obieétu~?

nen

modo de ipfo eíl: prxcognofcendum an

fic,

fed

quid

fic?

ex cognitione enirn elTemice colligimus

co–

gnicionem proprieraris, quin potius nullum eíl: aliud

mediurn ad id

priori cognofcenclurn:crgo non bene

excgir Aritloceles hanc pra:cognicionem curn ea in–

fofficiens

fic,fed

aliam immcdiatam,

magis per

conueniencem fcilicer cognitionem dfenria: affigna–

re debui!fet vt

priori cognofceremus quale

fit

fub–

ieétum.

Confirmatur obieéHo; ad hoc vt cognofcamus de

aliquo fobieéto

quid

íir

prrecognofci debet an

fic?

ergo non folum fupponenda efr cognirio an

efi in

qnzíl:ione

c~rca

obieél:i qualicatem , fed eriam

quid

efi: ergo

inrerpret~tio

noíl:ra non eft confona menci

Ariílocelis.

Refpondeo obieél:ionem probare ad qn:?tlionem

de qualiratibus

proprietatibu~

fupponi prrecogni–

tionem effentire habitam in pra:miffis,cum enim pri–

ma demonílratio verferur circa propriam paffionem

clfentia: irnmediaram' per illa

priori dernonílrari

nece{fario deber,vnde formanda eíl:.in prrerniffis pro–

pria definirio fobiell:i, quod

Arifiorele non fuir

pedrnm: tum

quia loquebarur de pra:cognitioaibus

ame cornpleram demonílrationem:

quia cum

ali a via paffio dell?oníl:rari ngn poffic,non eft cur Ari–

fioteles , id pra:cognofcendum elfe non adrnonerer,

quod ncceífariom erar, ve pra:cognofceremus:frufüa

enim admoneren ur facerc id quod neceffoi"ium efi,

vr faciamus: przcognitio vero

:rn

lit

res~

cum

fic

ha–

benda extra coram demon{hationem digna fui

admonerecur.

Sed obiicies hui

r€fpólioni.Aíl:rologi

priori de-

moníl:rant luna: defrlh1s:ig11orant ramen quid

lit

lu–

na:

ergo ad cognitionem qualiraris fubidh neccffa–

riumnon efi pra=cognofcere elfemiam eius.

Refpondeo aílrologos demoníl:rare lunre defeél:u_s

per caufas excrin[ecas,ipíi enim nouerunc lnnam

eCTe

corpus quoddam lucís

capax ab

aliquo luminofo lu–

men recipie11s, id quod fufficiens eíl: 9d

eorurn

de–

monílraciones:Ariftoceles vero loquurns foit de prz.

cipua

demonlhacione

qua::

lit

per caufam incrinfe–

cam,

hoc eíl:

per elfe'nci am.

Ad confirmationem: rcfpondeo ideo,

medro

Ariíl:orelem non docui

íle

debere pra:fupponi cogni–

tionem an

lit

ad qua:fiionem quid Gr,quia cum ceaen–

tia

rei nullam caufam babear intrinfecam,acque adeo

fciri

non_poffit per dcmonftrationem per.feé'tam

priori de qua

prrefenci prrecipue agit> fed per defi–

nitionem extrinfecam,

quali defcriptiuam, foper–

uacaneum,

extra rem elfet dicere in hoc' libro

qua:ílione quid

eft

fupponendam effe cognitionem

an eíl::

folum icaque

demonílrationem,qure per

eíl:

propdnm inlhumentum ad proprietates rei co–

gnoí~endas

deber pra:fupponi cognita fobieél:i

exi–

íl:entia

~1t

aél:ualis, aut poffibºlis, quod vniuerfalirer

l~quendo

defen_di poteíl:,fi de dcmonfiratione

prio-

1"1

loquamur,

patee ex <4iétis, quia illa per fe lo–

quendo eíl proprium

iníl:rumenrnm ad

pailionem

e!fel.)tia

demonftrand,am.

Aurhores vero piures non ira Ariíl:otelem intel..

ligenres fufius,& confulius rern hanc traétantes bre,.

uiracis gracia omicco,

quia exifümo fatis

dil\is

rem füanere perfipicuam.

•

.u.

De pra:dicaco vero quod eft alcerum

prreco-

gnofcendis: Ariíl:oteles doce

prrecognofcendum ceffe

quid nomen íignificec , quod per

manifeftum

eít,

quo pall:o lenim quífquam demoníhare poteft ani–

marn

horninis effe imrnorcalem , fi prorfus ignoret,

quid quid fignificet

eífe

immorcalem, nec

folum

neceffarium eíl: de pra:dicaro fed etiam de fubielto,&

de omnibus cerrninis propoGcionis, quod non nega–

ui't Ariíloteles quan do docuir id ira fpecialiter ne–

ceff ..uium eífe in

pra:dicaco~id

enirn dixic,vr fignifica–

rnr in fubieél:o aliud pra::cer nominis fignifitationcm

pr<rcognofcendum elfo, nempe an eíl:.

Obiicics, fi quis vid eac hominem ridemem,

pro-

priumque rifus conceprnm formet, poterit demon–

íl:rare falrem

pofieriori hominem

e{fe

rifibilem

eciam fi ignore

quo paél:o rifus appellerur: vel quod

nomen ad eum Ggnificandum fuerit impoGrum.

Refpondeo probare argumemum non eífe necef-

fari am pra:cognitionem íignificacionis nominis ex

n~cura

reí, fed folum regularicer,

vt in plurimurn,

quia nullus ignaros id1omacis

fol~c

res norninibus

.lignificaras agnofcere : ex quo

fic

nominis íignifica–

rio~em

non elfe propcer

cognofcendam , fcd pro-

cer reí ipfius aliqualeJP faltem confufam noticiam,

arque adeo Ariíloteles eo ipfo,quod neceífariam cffe

ligníficationem nominis

pra:dicato dQ<:uit etiam

rei ipfius notitiam neceffari<lrn effe, quia

nom~nis·

íignificati0 non poteíl: fciri ignorara prorfus re per

nomen tignificarn.

Sed conrrouerfum eíl:

eri ~rn

de pra:dicato prreco-

gnofcendurn ne ílt\ an

íic? vel

quid íic?ante cotam de–

monílrationem:& rutio dubicandi haber in Ariíl:ore-

le fundamencum, qu.¡ duro de fubieél:o docuit prz..

cognofcendum elfe an

fic,

de prredicaro vero tacuit,

nominis tígnificacionis cognitione concentus, ali·

quam iníinua(fe viderur diuerliracem.

Verurn quidem efi quod quando fdre volumus,

quare prredicarum inÍic fubieél:o fopponi cognicio–

nem illius,quoad an íic?interrogatio enim illa inepta

dfec inrerroganci

iníir. Irem verum eíl: poffe ali–

qucm inquircre an fobiell:lim habeac aliquam pro–

prieratem, c11m fci at illam effe ens rea le, de qua da..

birac an fir in fobieél:o

aliud enim

eíl:

inquirere an

ri libilicas íic ens reale,aliud

conueniat huic,

vel

illi

fubieél:o.

Conringíc enim,

fape (cire aliquam propriera–

cem eífe ens reale

fe,ignorare vero,num hui

fub.

ieéto comperar,num illi.

Nihilominus etiam verurn cenfeo ditferentiam

elfo abfolute loquendo

eo quod de fobieél:o pra=:–

coanofcendnm

e!l,&

in eo quod de pt\dicaro eíl:

pr~cognofcendum,nam cum cocum elfe reale proprieca-

tis

lic,

lic

ordo

fubieél:um cuius eíl proprietas,

non pordl: cognofd

propriecas

lic

ens real

quin

fimul coanofcar eam necelfario inhrerere alicui fub:..

ieél:o, atqlle adeo in rigore loquendo cognofcere

paffiorie elfe in aliquo fubieél:o,

cognofcere eam

etfe ens reale:de fubiell;o vero prius (cimus illud elfe

verum ens reale,quam fciamus

um habcat paffio •

nes

accribnra,

qua: nam illa lint:licec itaque

fia–

re poffic fcientia alicuius proprietatis quoad an eft

cnm

ignorantia, num proprieras illa, quam

real~m

elfe

noueramus,

fit

huius, vel Hlius fubieéti propne·

cas:id icae íl:! quia quando illam eífe ens reale cogno–

uimus

limul eciam coanouimus effe alicuius fubie-

él:i

aff~él:ionem,

quod rreceffarium non eíl: ad cogm-

tionem an

eíl:

fobiell:um, ideoque Ariíl:oteles 11on

ex igit,

i'n omni demoníl:ratione de paiiione prre-

cognofce