Logica
Difp.V
I
I.. ·&.X
V
l.
De nmñér:r;·prúognttionum,&c.·
*?*?*~*?·~****~*~?~
nientem,& omnino concingentem, de qua verum eíl:
non poffe fimul
effe
cum (ciencia de
eod~m
o?ie0=o,
nam cum obieél:um non poffic effe materia fc1enure,
'flon
poteíl: de
illo
eífe (ciencia non modo limul cum
opinione; verum nec fola per fe.
.
.
a.6
Secundo refpondeo
negaíl'~
D. Thomam ,
&
An-
ftotelem polfe effe limul fcientiam ,
&
opinionem
cum fonnidine formali quod indicat inconueniens;
quod ipli deducunt
videlice~
idem alicer fe habere
poffe,
&
ñol'l polfe, quod inconueniens -folum ori–
rur ex vi
exiílentí~
fcientiz íimul & opinionis cum
formidíne formali in eo<letp incellell:u per vtrumque
aél:um, tam fciencificum quam opinaciuum iudicatur
obieél:um alicer
fe
habere non polfe··, quia opinio il–
la
feu aél:us opinaciuns, qui limul
eí'l:
cum
fciencifi~
co nullam
h~bet
formidtnem; formido enim ell du–
bicacio perfuadens rem poffe alicer effe quam appa–
ret; ea enim racione dubitamus, & formidamus ob–
ieél:is aifenciri, quia _nohis perfuademus rem a1iter
poffe elfe , nain fi nobis perfoaderemus rern alicer
cffe non poffe,nihil dubicarernus;, & hoc
dl:
in caufa
cur incelleét:us non poffir rem earldem fimul affir–
mare, & negare vno
a~u
, aut duobus, quia non
po–
teíl: libi du0 contraditl:oria maxime repugnantia per–
foadere. ltaque licet
lñ
eodem íncelleél:u non pof- .
fine
íimol eífe [ciencia,
&
opinio cum formidine for–
mali, polfunt nihilominus e(fc fcientia,
&
opinio
fine focmidine
~ita
ve ex
vi
opinionis illius faltem
refpeétu noíl:ri licec non quoad fe ira ceni
Ítmu~
de
obieéti certítudine, ve fine dubiracione affirrnernns
non poffe alicer elfe.,
ve
quotidie experimur, Ítqui–
dem
de
aél:u opinariuo quem habemus iudicamus effe
fcienrificum ,
&
euidencem ,, ac proinde ex vi
il–
lius afferimus obieétum alicer eífe non poffe ve
'-7
apparer~
Ad
primam racionero reél:e ibi refpoofom el1, &
ad impugnationem refpondeo aél:um fcienrificum,
&
erroneum effe oppoGros concrariecace,
&
contradi–
ébone refufa, ab obieél:o enuntiabili in ipfos,
&
quia
concrarij, aut conrradiél:orij aél:us, id ell aétus quo–
rum vnus defhuit quod alter adfhuic in obieél:o non
po4Tunt
elfe limul, ideo aél:us erroneus,
&
fcientifi–
cus de eodem obietto non poífunr e{fe Ílmul, aét:us
autem
opinaciuus &fcienrificus nullam habeor
op–
po6cionem, ac proinde poffunr effe refpeél:u eiufdem
obieél:i, quia ambo auc fl}nt affirmariui , aut ne–
gaciui eiufdem, vnde fe conforrnant, & adinuanr,
&
non defiruunt, aur conrrad1cunc ,
ve
aét:us er–
roris,
&
fcienria:
fe
defrruuhc ,
&
libi inuicem con-
tradicunt.
,
27
Ad
fecundam dicimus incercicudinem vfurpari
poffe duplicicer. Primo,
pro
negadone
&
carencia
~enitndinis,
quo paél:o
dicunt.urinceni omnes ha–
birns,
&
affenfus erronei. Secundo, pro imperfeél::a
folum cenirudine ;hoc ell pro illa qure licet actin–
gar verum, ramen illud ex vi medij quo attingir om–
nino non penetrat, neque ornnino conuincic inrel–
leétum , in qua acceptione incenirudo opinionis
~
comparatur curn cercirudine fciemire tanquam im–
perfeéla cum perfeéta;
&
lic non dicunt oppoficio–
nem, cum opinioni nequaquam conueniat prima in–
certitudo qua:: conuenicerrori, quacenus diílinguitur
a
fcíenria, vnde poffonc reperiri in eodem fubieél:o,
a~ proin~ neg~tur q~od
aél:us fcientire,
&
opinio–
nis proprie opponanrur ,
ve
paree
ex
probarione no–
firre concluíionis.
l.8
Ad vltimum
iam patet
ex
diétis ad Arifiotelem
&
Diuum
Thomam.
.
,
f J
DI S P V
TA
TI O
~ VII.
&
XVI.
De numero
pr~cognitionum
,
e5
pr~cogmtorum.
--
------------------
~JESTIO
l.
'])e
pr.ecognitionib111
extra completam
demonfirationem.
•
N
primo ca
pi
ce Ariíl:oteles air omnem fcien-
1
riarn, & doéhinam fieri ex pra:exifienri co–
gnirione, hoc eíl:, ex antecedenti noticia;
deinde aic non de omnibus omnia pr:;ecognofci , fed
de quibuídam an
fine?
de
al iis quid
nome1~
íignifüet?
de ali is vero vrrumque:quo
fir
ve ftet prrefc1re vno mo·
do aliquid
de
aliquo,
&
ignorare ali
o
modo, nec
ho~
incommodum aliquod affert, fed
íi
eodem modo quo
prn:fcirur ignorernr,& ita foluit ambiguicarem Mem–
nonis,pro cuius inrelligentia nota Ar_ifiocele_rn,pone-.
re in prima parre capitis primi effe
m
1~~b1s
veram
fcienriam,vt euidétem difcuríiuam cognmonem, qua
incelleél:us noíl:er fe ex notis ad ignota mouens ali·
quid de nouo cognofcir,quod ancea nunquam eogno-,
uerac; ex quo bene colligic demoníhationem
de
qua
rraél:are inflicuic clfe neceffariam tanquam iníl:rumenp
· tuin ad huiufmodi fcientiam adquii'endarn. Q!!od
fuppolirnrn eíl: contra duo anciquorum Phil.ofopho•
rum placita. Primo enim eíl: contra
Herachrn~.' ~
Crarilum , qui inrer fenfum,
&
incelleéh1m m101me
diíl:inguentes negabanc effe
in
nobis firmarn , & íl:a–
bilem rerum cognicionem, fed fluxarn,
&
variabilem
ad variecatem lingularium, qua:: fola
a
nobis percipi
exiíl:irnabant, quormn meminit Arilloteles
4.
Mer.
cexc.11.
Deihde eíl: contra Plaronem illurn,quem rota anti-
2
quiras ranquam Philofophorum fublimem, apicem
veneracur, & columen,qui eam
eíl:
agrelfus fententiá,
ve
pucauerir animis noílris ancequam angufto corpo–
ris continerenrur ergaíl.ulo omnium fcienciarum
ha–
birus foilfe conceffos,nullámque durn viram hanc agi–
mus hucnanam labore,aur ioduíl:ria faculcacem com–
parari;exifrimauit enim Plato animum noltru.m extra
omne corpus prius extici!fe, fcientiarúmque omnium
habuiffe vfum,& exercitium,& omnium eorum obli–
tum foi ffe proprer coniunél:ionem
curo
corpore
hu–
mano corruptibili, poílmodum vero cum materia–
les fenfus noílri ram externi, quam interni
a
quibus
animus noíler dum ell corpori fobmerfus pender in
omni cognitione, acquirunt fiarum in quo poífunt
obiell:a aliqua percipere incellellúmque iuuare
ad
fuam cognirionem, dixir ipfum rerniuifci,
&
recor–
dari eorum, qlla:: obliuione fuerant delera; minime
vero aliquid de
UOUO
cognofcere, & ita ipfe lib.
IO.
de
rep. ad finem fcribir Armenium qui in prrelio oc–
cubuerat, pollquam reuixiífet, narra efe omnia,
qu~
ipíius af.limus
a
corpore feparatUs apud ínferos vidif–
fet, quod
li
hrec Platon!s
fiél:io
vera effec, non eífet
neceffaria dernprtllrario, nam
fi,.
nulla de nouo
ac–
quiricur fcienria nom indigemus inftrumento,
quo
illa inniritur.
1
Platonis mente[Jl aperuic carminibus eloquendffi· ;
mis rnanyr inclirus Seuerinus Boetius lib.
3.
decon–
folar.
Philofophi~,mecro
11.
qore libuic húc afferre.
.f2.!!:jfl¡uü profundvr. mentt veffigat verum
Cupitque
nullú
inde
,
deuys
falli,
In
fa
reuoluat
intimi
lucem
vijM.
Longójque in orbem cogat infieE/em motm
Anirnúmqu.e