~~ft.vlt.
f.§
Sói:
~étum
circa ídem
obieaum ;
nam licet etiidens
fü
talis aétus fcientificus , per folum ipfum no.n fit ra·
licer oíl:enratio ingenij, ac
fit
per ipfum, & per va.
rios circa idem obiell:um ; imo mulrnties magis ho–
mines folent celebrare, ac applaudere rationem pro–
babilern, quam euidenrem ; tum oh rationem vni.
uerfalem inter homines repercam, qua inclinamur
pofr peccaruni originale potius ad apparens quam
,ad verum,
&
folidum; tum etiam propter fubtili–
tatem,
&
acutiem, qure mulcoties in racione proba-
bili :tpparec qure non repericur in euidenri, ergo. Et
ideo
frepc
concingit , quod poíl:qnam probauimus
concluGonem aliquam argumento demoníl:rariuo,
addamus deinde raciones aliquas probabiles , quod
adeo in more poGtum eíl: apud omnes, ve maxima
not~
inurerencur, íi cali vfui non accommodaren–
cur, ex quo ralis vtiliras foquitur, ve maiorem cerci–
tudinem acquiramus per additionem mulrarum co–
gnirionum probabilium fupra a.é'l:um fciencificurn,
quam per folum atlum euidentem haberemns; nam
licer raciones illce probabiles non p0ffint generare
aífenfom fcientificum , quia tales aífenfos folum
ge–
neranrur per demonfl:racionem, nihilominus, ve
di–
xi, crefcic certitudo ex cumulo aétuum, licec non
omnes reque perfefü Gnr, quod experiencia nocum
efi: ' .confl:árque firmius nos adha:rere obieéto p0ft
tot 1llos aél:us quam per folum fcientificurn,
&
il–
lis difponimur vt magis penetremus nacuram illius
c?ieéti, &,..vitn
prim~
carionis, vel falcem vt ma–
g1íl:erio procedamus
in
cognofoendis rebus
&
do–
cendis, quo prrecludirnr fotilis podus elulio, quam '
folutio Smiglefij dicentis raciones illas probabiles
nullum aífenfum in nobis generare; quod ica elliden–
ter cenuincicur.
1
S
Q!!ia nihil eíl: affenfos generatus , quam concluGo
produél:a propcer pra:miífas,
fed
poíl: demonthatio–
nem faé\:am producimus multas concluliones
pro–
babiles ex vi primiífarum probabilium; ergo cales
cationes probabiles generant aífenfum probabilem
poíl: demoníl:ratiuum,
&
lim1.1l per
fe
conferuancur
cum illo,quia ille polico alcero¡non fuperfluic
ve
pro–
bacum eíl:.
i
6
Deinde quod non opponantur: iíl:i duo all:us pro-
barur racione prima pro conclulione prima qua:frio–
ne prrecedenti adduél:a, & confirmatur nunc denuo.
17
Nam forma: abfolutre nullúmque re(peél:um di-
centes, quia forma: abfolutre
funr ,
& folum confu–
mantur in fubieél:o, cum tocum fnum effe habeant
ab illo, in fubieél:o folum, exercenc fuam oppoíicio–
nem, vnde in ipfo pugnant ab ipfóque mumo .fe ex–
pellunr,
v.g.
albedo,
&
nigredo; forma! autem rela–
tiuz Gcut effemialicer clicunc ordinem ad aliquod
ex~
crinfecut\1 in ordine
ad
quod cocum Cuum elfe, B&fpe–
cificationem habent, ha in ordine ad illud dicnnc
eciam oppoGcionem,
&
non poífunt eífe ftmul refpe–
ll:u eiufdem termini, ve videre eft in paternicare,
&
filiatione , qua: licet opponancur ínter fe hoc
eíl:
refpell:u eiufdem rermini, tamen refpeétu diuerfo.:O.
rum nulla eíl: implicatío, nam homo qui refpeél:u
mei foic pacer, refpeéh1 aui mei fuir filius, ita limili–
ter aél:us fciencíre , & opinionis quia eífentialem,
feu
tranfcendemalem habicudinem ,
&
relationem
di–
cunc ad obieéta formalia,
&
ad diuerCa media refpe–
él:u quorum non
folum
fum
caufa= eflicienres,
fed
fi–
nales fpecificantes eífentialiter, ( q,uo corruit replica
Valij) tamen fuam oppoGrionem habebum refpeéh1
eiufdem obiell:i formalis,
&
in ordine ad idem me–
dium 'non vero refpelh1 diuecforum , arque adeo
fimul po,ffunc-comp1d
in
eodem imelleél:u circa
diuería media,
&
obieél:a formalia , vn,de non
po–
teíl:
dici
opponi
h~s·
dllos aéhls refpeétu
obieéti
ma·
terialis.
Primó, quia tales aél:us non tendunt ad obieél:um
1
g
mareriale propter
Hlnd,
fed podus
ad illud
propter
formalia,& ad formalia propeer
fe
ipfa; vnde
íi
refpe~
él:u obieé\:orum formalium non opponunrnr non
ref~
peétu mattrialis opponuntur , quia propcer
qooc!
vnumquodque tale,
&
illud magis , nam cum aétus
fcientia:
non
fic
cercus ab obieélo mareriali , nec euim
de ns ab
ipfo;
& limiliter) opinio
11011
tic
probabilis
a
materia circa quam fed
a
moríuo formali inde
eíl;
quod folum in ordine ad tale motiuum dicant
oppo–
firionem,quia in ordine ad illud,
&
ab ipfo accipiunt
euidentiam, & ineuidenriam, cercicudinem; & incer–
ticudinem,
qua: Cune
cationes formales , quibus talis_
aél:us opinionis,
&
fcientire formaliter opponuncur.
Secundo, quia li in
ordine.adobieél:um maceriale
i'
folum opponerenrur, nec in diuerlis hominibus pof–
fenc~,íimul
eífe
aétus [cientia:
&
opinionis circa idem
obiell:nm,quod eíl: falfum.
Vrgerur, quia vt bene adnocat Hnrtado;
illi
a~us
i\i)
non opponumur racione obielti,quia obieél:um limul
affirmamr, ve! negatur per aél:um vtrumque,
nequ~
aucem opponunrur ex
parre
mediornm, qua: omnino
diíl:inlta funt, vnde ergo oppomintur?
Dices opponi ex ob[curitate
&
formidine aé\:um
iÍ
opinionis cum aétu fcientire rátione éuidentia: exi–
íl:encis
-in
fciend.a.
Contra,
&
cum Durando fupponamus , ita homi-
:ti\
nem alfenciri medio probabili, & illius Fonclnfioni,,
ve illi appareant omnia euie:lentia;hic in
eo
cafu affen–
tierur neceífario pra:miffis,
&
conclulioni fine alíqua
formidine, & maxit1:1a firmitate íl:antibus his affenfr- -
bus proponarnr illi aliud medium ómnino difl:inll:mn
vere demoníl:ratiuum; polito hoc medio non poteft
horno non aífentiri conclu íioni ; ecce hic neceffica-
cur ab vtroque medio,
&
ab vtraque
conclulio~e,
cm:
non rednébit vcrumque aétum
~llm
obíeél:a
illi
pro–
ponancur vt exiltimer ornnia elfe dernon-O:ratiua? cer-
te ego nullam rarionem inuenio; fed alter aél:us eft
obfcurus alcer euidens ; ergo obfcuritas
non
opponi-
tur euidentia= alcerius
a.él:us~
Declaracur demoníl:racione)i priori, probacúrque
i_3
efficacicer, quia de ratione opinionis non eft, vt alia
cognicio uon cognofcat euidenrer,& cerco ipfum ob–
ieé\:um, quod ipfa incerce, & o
'bfclll.recognofcir,
fed
quod ab
ea ita cognofcarur, vt quantum elt ex
vi
il–
lius obieétum alicer
fe
habere poffic , quia hre cogni.;
dones non murant obieé\:um;
6
amem cogniciones
h;e
ipfum obieétum intrjnfece mutarenc ,
&
altera
efficeret quod eífer neceífarium, altera quod contin.o
gens, repugnaret fanc idem obieél:um limul termi–
nare fcienriam ,
&
opinionem , cum tepugnet ídem
eífe contingens,
&
neceífarium,
&
cum folum extrin•
fece,
&
accidentaric ipfum aningant nihil implica.;.
tio?is eíl: in eo quod eadem res per vnam cogni.eio.,
nem
ve
necelfaria ciare reprrefonrecur ,
&
per aham
ve
condngens obfcure, lege qua: diximus qua:füone
fuperiorL
,
Tercio probatlir hrec conclufto omnibus argurrien•
14
tis, quibus
vli
fumus qua:íl:ione prrecedenti ad pro-–
bandum poífe úmul exiíkere
in
eodem imelleé\:u
aét1:1m
6._~ei
,
&
fcienti<E ,
illa
enim argumenta eo–
dem modo hanc quam illam concluíionem probanr;
exceptis his,qucz: petuntur
a
fupernaturalit~te
aétuum
fidei diuin<e•
· S
E
e
T 1
o
V
t
T
1
M:
A.
t..Argumenta
cmlrt11ri~
diffeluunt11r.
A
(D
Ariíl:ocelcm,
&
Diuum Thomam dupliciter
:tj
.
refponderi poteit primo dicendo loquutos
eífe
de
opinione qua:
cadit
fupra t-ern pet
accidens eue-
niem,em
1