0000747692

~reít

~od

fit

obieélumfo rma/e

Log~ca.

conuerteretur ad vmbram ipíius,

cum illa alloque–

retur, niíi menee carens? ergo Gmiliter qui aic Logi–

éarn(qure data opera agit de direébone reali,

ratio–

nis) principalius coto, vt ira dicam, conatu agere de

direél:ione rarioni s,& minns principalíccr de enre,(eu

Direétione reali;inordinaram fine dubio Logicarn in–

dicar, nam maior dUferentia reperimr in ter

ens re

ale,

rationis, quam inter regem,& famnlurn,inr.er

Im–

per:uorem,& vmbram,cum vnum

verum ,alrerurn

vero non,cerce iíl:os Neronis,aur Domiriani veíl:igiis

inGllences oculis vfurpo, qui reli&is grauiffimi s ne–

gotiis focrofanél:i lmperi) Romani, roto

orbe

vene–

randi,

ad occidendas mu feas, feu cum illis luden–

dum conuerccbanr,

ratio euidens

priori ell, nam

eo modo cog11ofcitur res

fcientia,

ipfo

cum vc:ri–

late deber cognofC:ere,quo

cíl:

cognofcibilis, quia co–

gnofcibilicas

eíl:

potentia paffi,ua, cui correfpondet

aéHua ram habitus,quam porenrix cognofcitiua,con–

formando fe cum ipfire cognofcibili, & eo modo eíl:

r es cogno fcibilis quo eíl: ens,quia cognofcibiliras eíl:

~micas,

veritas arcribut1:1m entis '

attributnm eo

efl perfeél:ius, qua ens eíl: perfeél:ius

Ced

ens reale,

diretl:io realis eíl: perfeél:ior direél:ione racionis,

ergo direétio realis

pr~clarius,

principalius, prima–

rio,& perfeél:ius cognofcicur

Logica,quam direétio

rationis, dircéHo autetn rationis fecundario, indire–

él:e,

& non proprer fe, fe<l propcer ens reale , & dire–

ll:ionem rcalern,ergo ens reale,& non rationis eíl:

ob·

ieéhnn principalius

feu

formale,& non ens rationis.

Prrecipuc quia multoties dacur verus,

'realis fyl-

1ogifmus fine _5Jireél:ione rationis, nam dum arguens

eíl: in feruore arguendi, nihil meminir de genere,&:

differemia,de prCEdicato,& (ubieél:o ,

reladonibus

rationis;vel clarius,dum Logicus fapiens dormiendo

proferr íyllogifmum,nullum ens rationis facit,

ni–

hilominus prolati fyUogifmi reél:i

fum

fine ente ra–

tionis aliquo, quia ens rationis non efl fine eo, quod

aétu cognofcatt.'i'r,fed aél:n ibi cognofcirn-r,

nihilo–

rninns perfeél:ius ibi confiíl:it íyllogifmus,qui ita

non

poteíl: GOnlillere fine direél:ione reali formcr,

figu–

rre,ergo direél:io realis,qure potius neceffaria eít quam·

direll:io ratio ni s,prrecipuc intendetur

Logica,quam

direél:io rationis.

Dices;lket tale

ens

rationis non poíiir efÍe per te,

vt conGderarur fecundum

folum obieétú prima–

riumDialeél:ic~,nihilominus,vt

efUnllrumemú Logi–

cre poreft

e(fe

obieél:um formale, & prirnariurn illius.

Contra,& pugBantia puerilia loqueris,nam infhu-

menrnm in aliqna ar

re, fe

u fciemia non eíl: obiell:um

fo rmale ifli11s,nam :

v.gr.

inane argentaría,& in arre

fabrili nullus etiam czcus dicec obieél:um formale il–

lamm ardum effe malleum, ferra, [deis,

obieél:um

formale anis nanigandi effe iníl:rumenra illius,cibie–

étum formale illius effe enGs,& gladius, foíl:is,forca,

&c. qua:

func

iníl:rumenra illius, alias [equerecur ex

hoc quod modus fciendi eíl'et obieél:um formale

om–

nium fcíenriarum: v. gr. Mathernaticre, Metaphyli–

c3!,.&

PhilofophiCE, nam argumentatio, definido, &

dtmfio

fum

iníl:rm!1enra fcientiarum,quibus fcientire

fuos fines acquirunr, & fua obieél:a contemplancur.

Nec definunr effe infrrumenta fcientiarum , quia.

' conficiunrnr

Logica, licet non definant e!fe iníl:ru–

~enr~

arris fa?rilis,& argécarfre malleus,ferra;&

fel–

tJs,qma. con6crnncur ab arce ferrada, iníl:rumentum

Cflim artis eíl: illud quo ars confequirnr foum finem,

vticur illo , licet ab alio éonficiarur,

íic modus -

fciendi in materia Mathematicre , non eíl: iníl:rumen–

tum Logicre,Ced Machematicre, quia

illo

modo fcien–

<li non contemplacur Logica, fed potius Methaphytí–

ca, qure mediante

illo

ac11uirit fuum obieél:um,

fi–

uem,quia ipfa Logica ad hoc inuenta eíl:,vt eonfi.ciat :

iníl:rnmenra fcienciarum ,

ideo iníl:rumentaria ·

Jideph. de Prnafiel, Philof. Tom.I.

;

fcienri a vocatur, ergo

ens rationis eíl: iníhumen–

tum Logica: per te, non erit obieél:urn formale Logi–

cre, vnde pugnantia loqueris dicendo effe obieéturn

inllrumenrum

pr~ci pue

quia inllrumentum eíl:

medium obieél:um forma le finis, qui

acq ~iricur

pee

talia iníl:rnmenta, fed idern non poceíl: eíle medium,

finis refpeél:u fui ipGus, ergo ens racionis non po–

ceíl: e(fe in íl:rurnencum,

obieél:um formale in

ea·

dem fcientia.

Deinde q

uia nulla ratione ens rationis poteíl:

eífe

iníl:rumentum proprie Logic:e, quia Logica illo

ente

rarionis nihil producir, non enim producir aliquid

reale, quia ens ratio nis non poteíl: effe caufa efficiens

enris realis,vtipli aduerfarij faccncur, nam íi aliquocl

cffec ens reale produétum in!lramentaliter ab ente

rationis,maxime fciencia liue habirualis,fiue aél:nalis,

fed bree aiunt aduerfarij produci a pri ncipiis realibus

conrentis in fyllogifmo media direétione reali, vnde

nihil reale ens rationis producit,vel efl aliquid ratio–

nis,

hoc pra:terquam quod eíl: irnpertinens, quia

quod producacnr,vel non producatu.r ens rationis

ni–

hil intereíl: ad Logicam, ergo minime

eíl:

iníl:rumen–

tum, quia inflrümenrnm eíl: ad prodLtcendum.

Prrererea, quia vnum ens rationis non producitur

84>

ali

ente racionis,quia omne ens rationis

modo

quo

haber effe,

eíl:

cuius tomm fuum effe eíl: obieél:i-

in inrelleél:u, vnde immediate producirur ab illo,

fic omnes aduerfarij fatentur ill am direétionem

aél:ualem effe tantum conditionem Gne qua non ad

produél:ionem fcientire aél:ualis,

vel

habirnalis (quocl

qu<tíl:ione feqnenti latiffimc etiam impugnatur,vnde

nec proprer hanc

rati~nem

poteít vocari inftrumen–

tum fcientia:) conditio aurern nunquam vocatur in- ./

firumencum, quis enim dicet appruximationem igni s

effe iníl:rumenrum ignis,quia de racione eíl'entiali in–

firumenti eít pr:rcipue

lit

namrale,

non influat:

in effeétum, ita

folum,

non caufa pnncipalis,

dum tamen in vir.tute illius influat , vt videre eíl: in

fenrentia aduerfariorm'? qui dicunc fubflantiam ignis

uon influere,

Ced

folum calorem,

in femine, quia

fohíl:antia non

eft

immediate operatina, conditio

au–

tem minime influir,

vnde

minime eíl: iníl:rurnencum:;i

íic

corruit folutio aduerfariorum.

Pr~terea

quia hoc quod efl effe

infirurn~ntum

Lo- 85

gicre non extra hit direél:ioné rationis

gradu encis ra-

tio nis, ergo non

extrahit

.ab etfe fiél:itio fecúdario per

accidens,ergo licct

íit

iníl:nmentú,illi repugnat,guod

obieél:nm

lit

formale,nam illud quod eíl: ens rationis,

quod

Ge ens fecundarium, fictitiurn, & impro–

prium,l.icec

fü

iníl:rumenrnm,

vel

non iníl:rumencum

repugnat cffe ens primarium,ens proprium,& verum,

quia ídem non potefr effe ens

verú,&

ens fiél:uro,narn

ens fiél:um eíl: non verú, fed idem non poteíl: elfe ens

verurn,& non vermn,Gt

vel

non

lit

iníl:rumentú,11011

poceíl: eífe ens reale:fed

cui

repugnar eífe ens prima–

rium per

Ce,&

proprium, quod eíl: reale,repugnat elfo

cognofcibile, & obieél:um primariurn propriú, & per

fe,quia

vel

effe obieél:um non diflinguitur ab ipfa en–

citare

entis,vel efr atrribarum,quod conformarnr ne–

ceffario cú

ipfa

ratione entis,ira

illud"quod ens

fe–

cundariú,& fiél:itium,imprnprium,& per accidens

fe~

cnndum fe,& cóparacione omnium non poffit effe per

obieél:um,nec per fe c

ogn

ofcibile,quia vt

fupra

de–

moníl:rauimus,eo modo e.íl cognofcibile,&obieélum,

quo eíl:

res,fed licer ens rariot:iis

lir

iníl:rumentum,re–

pugnat e!fentialirer quod

!it

ens primarium,

ens

reale per fe proprium,ergo licer

fit

iníl:rumenrnm,re–

pugn at quod

íir

primarium cognofcibile per

ve–

rum ,

propríum obieétum ; licut: verbi gratia ma–

ximum delyrium

eífct

dicere fornen hominis

quod iníl:rumenrnm illius efl , qcet non

lit

horno,

imo

repugnat illi

quod

horno nihilqminus

crii: