Liber
a~entis
quor\loJo ie habearit ,
&
art
agane in di–
ftans, neque cnim c.angum ipfum palfum .'
~ec
etiam agunc per medmm '. cum pcopcer
fi~1hc~dinem cocins agcncrs,
!ir
mcapax cahs aél:roms;
ergo hoc habeo quod agemis parcialis debeac ad–
mrcci aél:io in di(hns, modo conjungacur cum ali–
quo intermedio agente, Unde fi cum lumen medii
fupponacur eciam concurrere ad produél:ionem
ulterioris , poceric eciam fo! illius e!fe •gens par–
tiale. Sed de hoc jam alias. Q!;10d cancum reperii
uc oíl:endercm hoc argumemum multum face!ferl:
hegocii.
Sccundum quo ucitur eíl: paulo validius;ica au–
tcm haber. Si lumen ab agence lucido educerctur
ex potencia medii diaphani, nulla darecur ratio,
quare pcopagarecur pee radios refraél:os. Nam
tam forma quz pcoduci debec zqualiter afficicur,
erga fingulas medii zqualiter diípdfüi parces, nec
unam magis refugie, quam aliam ; agcns ítem
zqnalitcr fertur erga fingulas ejnídem rnedii par–
tes. Sed criíl:allus eíl: zqualiter diípofita, feu per–
feél:e hornogenea, ergo quomodocúmque foli ob–
jiciatur, nulla erit cario, cur lux unam ejus potius
partero invadac, quam aliam , addicarúrque huic
potius infonnandz, quam aliis,
ut
accidic in glo–
bo cryílallino. Q!;1i
ti
foli
exponatur quia radii
fo.
laces incipiunc ad inviccm convergere pro¡icer re–
fraétionem, plurimz poíl:erioris hzmiíphli:rii par–
tes carebunc luminc , fupponicur aucem zqualis
diípofitio in cota cryíl:allo.
Q.uod
{j
dicas eandem non e!fe in cota ctyíl:al–
lo diípofitionem , co quOd illius fupcrficies obli–
quc foli opponacur. Sed contra quia illa fuperfi–
cics eaídem habet diípofüiones quas habec cota
ccyílallus, quod vero fuperficies tali, ve! cali an.
gulo excipiat aél:ionem agencis lucidi, non minuic
vel auget, mucac, aut alcerac difpofitiones fub–
jeél:i , quz non pendenc ab angulo incidehcia:;
nam virtus fortior , & propinquior fubjeél:o , mc–
lius agere deber , fed fieri pocell: fub
quo~úmqne
angulo incidentiz , ut applicecuc fortius agens
crythllo, quam fub alio, ergo cam debec fequi
all:io.
Q.1od fi dicas cum Cabzo lucidum folum non
agere, fed eciam
pacte~
luminis propagad in pri–
mo diaphano concurrere ad produéHonem ulce–
rioris luminis; quare cum fphzca aél:ivitatis com–
ponatur ex medio difformi, raro nimirum & den–
fo,
occurrente denfo ob ejuídem refiíl:entiam, vis
altiva , tam lucidi quam luminis jam in primo
diaphano pcopagaci fe roboret, uc comrnodior fe–
quacur aél:io. Et quia luminofum agic per lineam
reéhm , t robocecur vis ad:iva, debec immucari
direll:io,
&
magis uniri,& quo magis obliquc ra–
dius incidit, eo major eíl: refrall:io, quia fic pcr il.
lum radium
incelligicur pczcifa major poccio
fphzrz. Sed contra quia lici:c admitteretur unam
luminis pactem ad propagacionem ulterioris con–
cucrere, nulla camen ap¡1arec ratio, cur incurren–
te diaphano dcnfiore, debeant parces non arnplius
agere, per lincam reél:am. Deinde forma in fub–
jeél:o homogeneo non generamr per lineas quafi
pee fulcos ; denique agentibus fine cognicione
natura non inípirac opus
~uod
fieri nequit fine
éognitione, quale eíl: ad refiílenciam dlaphani ma:–
jorem ,vires magis uniro, & colligcre,
,.. Vis illa quz dicicur magis unici, ve! eíl: in–
terna lucido, ve! externa, fed neqlte interna poteíl:
dici colled:ior refpeéfo cryíl:alli, quam reípell:t
1
acris,
eadom enim perfeverat, idcm dic-0 de eilccr-
1.
na, igitur cancucn dici poted:, quod collell:iot prd;;
~ucacur
effell:us, quod adhuc verum non cíl:.Nani
m con.vexa Íllpecficie effcd:us eíl: magis dilÍi.pa–
cus. Si
em~
ne
~equccccuc
effed:us ita imrninucus
ptod~catur ~n
mmoci .fpatio, propcec refraél:io–
nem m.
n_ied~o
denfioct,
nu~quam
radil divecge–
renc ab 1?v1cem. Neque v1dcncur fatisfacere ed
quod id a!fcranc per accidens eftc ex mutationc
plani, pariter enim cafus in quo c_ollcétior cric ra–
dius pocecic dici per accidens
elfe ;
quam ille ir!
quo feparabuncur ab invicem,
J.
Cryíl:allus eadem ncin majorem habet denít–
tarem reípell:u acris,ex quo tnm inclinatione ma–
jori, ln cam incidit radius, quam reípell:u alterius
aeris, ex quo radius cum rninori inclinacione in–
cidic ; ergo majorem non habec refiíl:enciam; crgq
neque majoc refraél:io in uno caíu, quam in ali
o
fequi debct. Ncque etiam major requiritur vis ad
luccm in cryíl:allo generandam per lineam re–
fraéhm, quam pee lineam incidehtiz produd:am;
&
co1itinuacaítl.
Ultimo non poceíl: incelligi quid velint aucho–
rés iíl:ius fencenciz,dum dicunc quo radius cíl: ma.;
gis obliquus , incclligi rnajorem Íphzrz porcio–
ncm. Nam quico3mque radius
a
cenero ad circum–
ferenciam duélus
ti
ve
per mcdiurrt uniforme, fivc
difforme , fivc perpendiculariter, five obliquc in;
cidac ; eíl: fempcr femidiameter , ergo hullus ra–
dius, eciam obliquus poteíl: dici majorem portio–
nem Íphrerz przfcindere , nili Íumacur cum alid
verbi gracta cdm perpendicolari, Sed
ti
tantum
hoc modo intcll1gatur , cam radius perpendicula–
ris refringí deberet quam alius, rancam cuim por.;
cionem Íphzrz continec ille qui perpendicularis
cum obliquo, quancarn obliquus cum perpendi.:
cubrí. Denique radius obliquc incidens ita re-
1
fringitm, etiam fi nullus alius radius perpendicu–
laris adfit ; ergo fpell:ari non debec portio íphz•
rz, qnam cum perpendiculaci concihec.
lmp11gna1a hoc modo communi opinióne, im:
mo
&
aliis' fuam dpinionem de lumine
conatu~
lbbilire , de qna íuo loco jam diximus, Supere!l:
ut
in ea rationem ceddamus cur lux in medio
zquabilicer denío, pee
reél:o~
radios pcogrediacur,
incnrrcnce autem medio denfiori., oblique tamen,
devicc
a
priíl:ina reéHmdine. Lux parces habec
<JUibus conílat, eáfque requaliccr veloces, Unde
li
radium aliquem non abíl:raélc fumpcum, & omni
carencem laticudine, fed phyfice Íumpcum confi–
deremus , faris app-atcbit in medio zquabili mo–
tum rell:um atfeél:are. Narn hzc opinio fupponic
lumen c!fe corpus ,
&
quidem non omnino di!fo•
lucum , quafi fimplicem cujufdam pulvifculi con–
geriem , fed pro modo fuz furnmz tenuicaris co–
agmencatum , Ur eíl: aqua, acr, flamma, ideóque
qu1libet radit:is pactes habet continuas ,
&
ali–
quanculum cohzrences,
&
quamum polfunt con–
tinuicarém affeébnccs. Unde lit uc dum lucis ra–
dius in·planum diaphanum obliquc incidir, parte!
quz porum idoneum non nancifcencur, refleél:cn•
.fue, quz vero porum Í.bi conforr
nemnaébc fue–
rint,permeabunc,&
quancum.poce~
u.ntfuam
con~
tinuicatem affell:abunc. Cu¡us re1 1lluíl:rc aftcru
poteíl: exe'mplum i(I
aq~•·
•sic enim .aquz
~~i:a
quz ruac verticaliccr cu1 planum o?ltquc.obpc1a–
tur fed cccbis fouminibus pertufum, pnmo par•
tes 'aquz qua: in pácres íolidas obicis incurcunt,
reAeél:uncur , qua: vero foramina permeabunc,
concinuicaccm aliquam habebum ' &
a
rcélo
[[~mire d"eviabunt : liccc a\ltcm aliCJ.u;e partes rcéUt
tranlite