746346

Dioptrica:!

tum

ita dicam quem pote!l adhibeat,vix expli–

cari 2,ore!l quid

lic

h:.c difficulcas , bene qmdem

id in?'elligo in agencibus liberis, quz cmn modo

majorem vim adhibere poffinc, modo minorem;

tune cum majori difficulrace dicumur operari,

quocies ad eundem

eff~él:um

producendum majo–

rem vim adhibenc ; at agencia neceífaria non ira,

fed cancum majorem experiri dicunrur difficulra–

tem quocies minorem producunc effeél:um.

~are

in hoc Íeníu lucidum in fpatio deníiori minorem

producere deber cffeél:um, arque hoc e!l eum pro–

ducere cum majori dif!icultate, quare ideo fit re–

fraétio, ne cam parvus íequarur effeétus in medio

dcnliori, fcd quare hoc, non explicarnr Íatis ; nec

p_ote!l ex eo principio deduci ulla dccerminacio re–

fraél:ionis. Deinde ratio refraél:ionis 'non fatis pe–

cirur hoc modo ex obliquicare fecundi diaphani,

ratio cnim aliara vim fuam obcinet quemcúmque

limm obtineac hoc Cecundum diaphanum : neque

fatis benc concludicur, nili darecur refraél:io mul–

cum imminueremr imeníio qualiracis produccn–

d:.. Ergo deber dari refraé1:io , hoc quidem o!len–

dir bonum effe dari refraél:ionem, quod tamen

fa–

cis phyíicmn non e!l , nec o!lendir modum quo

fieri debear. Deniquc in refraétione

pcrpendi–

culari non valer illa ratio, nec contraria facilc ap–

plicari poceíl:. Si cnim effeél:us in medio rariori

cffer inccnfior, quid inde fequeremr. Adde quod

fa:pc accidai ex refraé\ione ur maximc augeatur

lumen, ita lemes convcx:. radios uniunr, ve! mul–

~um

decre(cat ur in concavis, & mulio magis

quam li nulla refraél:io fiercr; deberet amcm ibi

ceffare refraél:io. Multa alia objici poffent,

faci–

lius enim eíl: pr:.cipue in phyficis aliorum racio–

nes infringere, quam folidas invenire.

P.Zuchi in fua Philofophia opcica ita circa re–

fcad:ionem philofophatur.

parte prima cap.9.

ofkndit mulcis expecimcncis dari refraél:ioncm.

Exinde (eél:.1. capicis decimi hanc refraél:ionis

caufam affen . Duplex munus luminis ognofcic,&

primo quidem confiderar lumen, ur cíl: princi–

pium caloris, fub qua confiderarione ord111acur ad

~ifponenda

ínfima elemema, terram,

aqu~m,ad

produél:ionem mixrorum,

ad vicam vivenrium,

mirum aucem quancum cmolumenci confemr re–

fraél:io •d hunc finem coníequendum. Cum cnim

tetra

aqua expirenr continuo halitus,qui aeri

permixti, falrem ad aliquam aterra difbnriam

achmoíph:.ram efformant, "in qua radii

pnriori

a:chere incidentes, dum franguncur piures ad glo–

bum terraqueum perveniunt, qui Cine refraéhone

ulcerius progrederenmr, ira in crepnfcnlis expcri–

mur diem excendi ad aliquas horas, & in Sph:.ra

parallela, ad aliquos menfcs. Secundo modo con–

liderari potefl: lumen tanquam neceffarium ad vi–

lionem, paree amem ex rcfrnél:ione mulcum juvari

vilionem; cum humoribus oculi, mulci Iuminis

.radii in eandem retina: parcem confluant , qui fi

irrefraél:i in direél:um proceffiífenr ad 'eam non

appellerenr.Tum cap.11. feél:.1.vulc ofl:endcre )e–

gcs refraél:ionis non effe petendas ex rcíiflemia

fecundi diaphani , racio quam alfen e!l,

~uia

ali–

quando radii dilacanrur, licct incidam in medium

dcnlius , m accidit in lente concova , aliqnando

uniuntur

in lente convexa. Q:iod non puto

fa–

cere aliquid ad rem,id enim oricur ex diverfa mu–

~atione

phnorum , fuperficies enim fpha:ric:. ex

1n6nitis fupcrficiebus planis coalefcnnr ; quid.

quid ramen

lir

de illo,contendir probare refraél:io–

ncrn non oriri

Iumine pra:cisc fumpro'

11.CC

majori, aur minori excelfu virtutis agemis fúpra

reíiflenriam paffi, auc ex majori,

minori ejuf–

dcm paíii refi!lenria, quia ( inqnir) ab cadem vir–

ruce, in medio ejufdem rationis porefl:, tam diver–

modo fuccederc lurninis, & reprzfenracivorum

( incellige fpecierum vilibilium, quas ipfe admit.

tic) propagatio , nempc ut incurrendo in lencem

concavam virream difpergatur lumen ,

incur–

rendo in convcxam uniarur. Ex quo concludir

non fupereffe niíi finem ad quem cales radiacio–

nes ordinantur ; cujus determinara: exigenti.:

conveniens fueric toles leges fanciri ab authore

n_atura:,m quotics luminis propagatio

medio ra–

flort ad dcnfius procederer , cories fierec refraétio

ad perpendicularem.

An h:ec ratio ínfficiar, & in rebus phyficis,

feníibilibus finis (uf!icienter indicet cffeél:nm,

lir

aliorum judicium. Puco ramen quod fi aliqua ex

parre ipfius agencis, aur eriam medii nulla habita

racione finis ulcerioris , poffet inveniri refraél:io–

nis caufa, confulrius Cinc dubio forer. C<!:i:.ro

enim an potuilfec Deus contrarias leges íancire,&

velle ur dum ex medio rariori ad denlius radius

incurreret, fieret refraél:io

perpend1culari' con–

tra quam accidit, &

fié

oculum alia racione com–

ponerc. Melius philofopharetur, qui lumen ex

fe,

nacnra íua det<:rminamm e'ffe ad refraél:iones

quales habemus paciendas, ideóque Deum anima–

lium oculos effonnaffe,ut qu:e ad viíioncm juvan–

dam idonca e!fet fequeremr,quam Cuppoíitis ani-

~,~~ili~:d~c~~:elt~gem

Cancire, uc femper refrad:io

Ali:. raciones qux pro refraél:ione explicanda

afferuncur, fupponunt etiam paulo diverfas circa

nacuram luminis opiniones : & primo quidem

coníidercmus lumen' tanquam continuum

cor–

pore Incido tenuiffimx fubíl:anci:. profluvium,ali–

quam foríitan, non omnino ineptam refraél:ionis

caufam invenite poterimus.

~re

eciamíi non in–

concnífam habeac firmitalClll , eo quod pendeac

li1ppoficione, cui adha:rcce nefas purar philofo–

phica fchola, haber camen ingenii plurimum,prx–

cipuúmque conrinet illins opinionis fundamen–

tum, ºquod nempi:

lumen, ur temuillma flamma

confidererur, pocedc aliqua refraél:ionis

cauf.~

af–

lignari; qu:e aut nulla, aut foltem non phyfica,in

contraria fentemia aíftgnatur. R. P. Maignan in

liia Dioprrica horaria, mulra liiper ca re diffcruic.

Primo cnim conarur adflntere lµmen effe corpus,

nec poífc ullo modo (ubfi fl:crc

eam propagatio–

ncm luminis, quam communicer admimmc Peri–

pacecici ; cámque prxcipllc hoc nomine refpllit,

qllod aélio in paífum difl:ans admicci.nullo modo

poffir , ideóque fo\ immediatc non poffic lumen

hic in rei;ris educere ex pocenria acris. Non criam

lumen ab alio íibi vicino cantum pender, quod

fufficiencer probavimus

•. '~eo_romcn

judicio h:.c

infirmatio communis opimonis, non efl: ufque–

ql!aque valida.

C<!:1:.r~rcm

enim an deru_r aliqua

aél:io non 1mmanens m rerum natura, 1ca

lit

íic

diíl:inél:io inter agens & paffum; nullam admir:ere

n(íi immanentem eíl: aliquid valde durum. Ignur

admitti deber aliquod agens quod in paffum íibi

contiaumn

aoar,

neque enim duo corpora,a gens,

nemp~

paffum cornpenenari poífunc.

1:Jlteri~s

inquiro an agens illud quod in paffum

íi~1 conn~

guum agir , agac rantum fecundum u\mnar:i

f~1

fuperficiem, qux cum nulla decur hujulinodi, d¡–

cetur cocum agens pee modum unius agere. ':Jlrc–

rius qua:ro : In call aél;ione, parces

remouo•~s

•

agenris