De Fontibus natl:lralib.
&e~
1
fteri cum ea perfeél:ione, alicer haud
dubi~
fe
ha-
foramen E. : Fluat aur
.
4]
bere debcret prop. 49, cujus tatuen demoníl:racio
perpendiculi meriri
p~:
perE. 1 5
minut~,
qnre ope
clari~ma
eíl:. Niíi dicendui_n
íit
dum fh1vius inru-
lio H excerc•m
metieris~~~·c ft~~;~:m
1merea do-
mcícn,_paulo
':'ªl~r~m
cop1am .•qure fiuere quam
maneme
.eade~1
canalis
e
D
inclmati:~endes.Tn.m
pro rat1one.almudm1s,
&
vel~c.1taus
fluercdcbeat
que
~mmbns
1mmocis clau[o foramin:'
crete~ií-
cx
~c~1denn,
eo modo quo. dix1mus de lum1nibus
apenes F,ut aqua
111
canali digico augeacu;;',/liud
' ma¡onbus , qure paulo ma¡orem aquam emmum
que éxcepram aquam mecieris ,
& it
d•.
rum-_
quam deberenr,
(i
reípeél:ive fumanrur in ordine
per plurimas obfervaciones habebis
~oteinceps,
ad minora, nempe lumen quadruplum ínb
e~dem
porcionem , quam haber aqua requa\i
~n
pro-
tubi altitudine, paulo magis quam quadruplam
~luens, ~
an
íir
i~ ~nplicata
racione
altimd~~~:
aquam pr?fundere.
.,
.
'?
canal~
,
a~
vero m racione
~ompolita,
ex ra-
O íl:end1cuc amem ulcenus ratIOl\e , non poffe
Clone almudmum ,
&
racione fubduplicata ca.
aquam,ad aquam in cali cafu effe in duplicara ra-
rumdem alritudinum.
tione alrirndmum;Oíl:endimus
(propof deciinafe-
ptima)
(ilumina fine requalia , aquam ad aquam
1ll!1l1i!lll1l111l1i·~1ll!
1
@1ill·1llrn'111l1i~1ll!1llrn'111l1i1l1!llll!l!!
effe in íubduplicaca racione alcirndinum ; ircm
aquam e(fe in racione velociracum , qua: eciam..
dl:
fubduplicata altitudinum. Jtem oíl:endimus íi íint
duo foramina,effe aquam ad aq1iam,
ut
foramina,
P R O P O S 1 T 1O
L V.
· Problema.
fi
lit eadem alticudo ;
(i
aurem f.iramina habeanr
Applic.,tio pr.tflmi4 doéirin.t peculiari materi.t,
eamdem altirudinem, cricaqua ad aquam,uc alti–
cudines foraminum. Cum autem alvei altirndo
fo
habeac m foraminis alticudo, item Íe habeat uc
perpendiculi alticudo , aquá ad aquam
íe
habebit
in radone cornpoíita ex racione aldtudinis,coníi–
derando alticudinem aqure in alveo pro altirndin
foraminis, & ex ratione Cubduplicaca altitudinis,
coníiderando altitudinem aqua: in alveo, pro alci–
cudinc perpendiculi.
Uc nihil d1ilimulem,quia hrec ultima conlide–
racio non 111hil vidernr deficere in eo quod aug–
menrum perpendiculi , dum cre[cic aqua in alveo,
non
fic
pro coco, m ica dicam,foramine, hoc eíl:
fi
creícac aqua rrib11s digitis, non crcícir cribusdi–
gicis f.1pra foramen pra:íens, cum illud augmcn–
tum íicetiam pars foraminis ; Quarc forlitan cric
aliqu1d demendum.
1!1lQ!ll.!1iJ7!1.!1il.l!l'
)111'{;1Jll'Jt!lllll·llli1l1it111W:!Jil!ltj1!1!!1!11l:il!l.2
PRO POS I T
1
O Ll V.
Problema.
Q!jomodo mmfi1randa aqua per ttfnal;J inclinatoJ,
·~1ia
qua: diximus de
tu
bis,
&
luminibus non
line d1fficulcace aliqua fiuminibus,& eorum alveis
accommodari po!fum , ideo opera: precium cric
ha:c' omnia experiri. Sir igitur vas quodcumque
AB, cui in punél:o C, apcari poffic canalis aper-
tllS
e.o.
lea
~nfundatur
aqua in vas AB 'Ut.a,qua
fluat m canah CD ad alticudincm unius digici. Ut
aucei:'
con~ans
lic,
&
uniformis fluxus, aperiatur
verb1 grana foramen E,ut
li
plus aqua: infundere–
tur quam
fit
nece(facium , ha:c aqua effiuat
pct
Celeberrima foic qua:íl:io apud Bononieníes
an fluvius quem Rhcnum B,monieníem vocanr'
poilic in Padum íi1e peciculo immitci. D fficulca;
aucem crac, an
pro~terea ~>adus
exundaret ,
&
ag–
gercs Ít1perarec. Cum emm Padus 11011 admiffo
Rhen'o, ica augeacur, uc fupecíim duo camum pe–
d~s
aggecum, qui Cupra Íuperficiem aqure exrcnt,
v1dend11m
ell:
ucrum immi!fu Rheno Bonomenú,
au&en~us li~
Padus uno pedc. Aliqui nullam vc–
loc1ratts rar1onem habenccs,cum latitudinem Padl
vidcrt;ttt cffe mille pcdum ,
&
feél:ionem alvei
Rhenani effe :i.ooo pedum quadrarorum ,
exifü~
marunr fore, m padusaugercrur duobus pedibus.
Qnod uc examinemus,omiills mulriis aliorum f'up–
purncionibus,
Supponenda eíl: lacicudo. Padi qua: alicubi in-·
venr~
dl:
pedum 700. maxima altitudo pcdum ;
1•
velocitas ejus inrra unam horam quinque 1111llia–
ria, feu pedes 15000 ; quare multiplicando 700
per l
1 ,
fir ejus íeél:io 11700 pedum quadrato–
rum;qure
(i
mulciplices per 15000,lienc pedes cu–
bici intra horam
cúrrenre~
541500000.
Sed Rhenus eíl: profundus pedes 8,
&
lams
pedes 190.
fic
ejus íeél:10 pedum quadracorum
15100, intra horam tria milliaria percurrit, id e!I:
1500
pedes. Multiplica 15000 per 1510,& habe–
bis 21800000.Fiacaggregatum 565000000,& in–
cer hos numeras 1415,
&
5653,
llbjeél:is
Íci)ic~t
urrinque quinque cyphñs ; qureramur duo medii
p~o~ortionales,
ant imcr
5
4
+
&
56
7,
invenio
c1rcucr pro primo numero
55
,
&
pro fecundo
J
5
+•
Dico ergo alritudinem Padi ante immiffio–
nem Rheni BononienJis, ad ejuídem alcirudinern
poíl: immiffionem ejuídem Rhcni,effe uc
54
~ad
J5
+,
feu ut 117ad
u¡.
Fiar ergo ut 217 ad
~2;
ita alcicudo; t ad alticudinem l 1
~.
feu
fer~
7,
hoc eíl: fere uno pedc i,ncun¡eícer padus.
.
Invenerac aucem Ricciolius , ufos nempe
pro•
porrione Caíl:elli, qui vulc copiam aqu:i: curreo_–
tis rffe in duplicara ratione alcitudinmn, iovenic
ranrum digiros 6, feu íemipedem;
li
nempc .Rhe–
nus imra horam cooficiar milliaria
j •