746346

Fontibus

naturahb.

&c.

141

Primó

videmus quoriefcumque

fl~mina

in duos

aut piures ramos dividu.nmr , tones decrefclllm

Secundo ubicumque lauorem

habcm_alv~~m,

to–

ties minus eriam profundum habem.Temo li hzc

rario valeret cum addita nova aqua crcfcat velo–

ciras,debcrer fluvius minui. Fateor quidcm

~ad

diri nova aqua crefcere velocitatem,

.ex 1.ncre–

memo velocitatis,impediri aliqua parre e1us mcre–

mcntum,non ramen omnino.Unde diximns Íupr.a,

non quotieícumqne

~~pla

aqua in fluvium inflmt,

rocics duplicari fluv11 profund1tatem. : affcro ta–

men infusa nova aqui , verc cum

1ntumefcer~.

Ratio cíl: quia velocitas crefcic , aut m111mntr

111

racione fobduplicaca altitudinis flnvij : u.nde li

11.u–

vius media alcitudinc dccumefcat,aquz mfcnons,

qu:i: reíl:at velocicas non

d~plo

.minor crit.

~are

limplicicer alferi deber,

1m~c~one n~v:i:.aqu:i:,

fluvimn intumeíccre ,

denvar1onc mmu1, non

ramen fccundt1m racionem aqu:i: immiff:i: aur dc–

rivar:i:. Nam fluvii fcél:io

haber pcr modum

h1-

minis, unde

~cicfcumq.ue

ju~

eíl: aqua: per–

pendiculnm , ro

nes eíl: maior

veloc1ras.

Ita derivatione palndes cxliccamur, ad hoc

au–

tem necetTatium ell:, fondum effc alcius vicinis

fluminibus, aut mari,ur derivado facilis lit,

imrr~o

deber

11111

lcis ped1btis fuperarc aquarum in.fluvco

vicino cxiíl:entis fuperficiem; fublidunt en1m

ía:–

pe poíl: exliccacionemea, qua: propter coenum,

lurnm ancea altiora videbantur,

Secundo

accidat paludcm altiorem cffc fl.uvio

dum depreffus eíl:,humiliorem au.rem,eode.m mru–

meícence , primo qnidem aggmbus c?nt1nendus

cíl: f!uvius, ne in palndem exunder. Demdc

~lv~us

quo pah1s in lluvium

exoner~cur

cataraébs .m–

tl:ruarnr,qua: deminamur

~um

m.rnmefccr

llu~1ns,

clevemur dum humilis enr.

~\la

camen lien po–

reíl: 1H non adverteme cuíl:ode , cni nempc artol–

lendi,

demitcendi cararaél:as cura eíl: demmda–

ra,

inrumeícacde repente fluvius; finnc .porra:,

qn:i: ex parce lluvii. aperiri poffinc, lic

.~n.1m

dmn

fluvius in pa\udem mflucc,ab aqua fluvl)

111flue1~re c\audentur; at vero aperientur ab aqua palud1s

in fluvium influcnce.

Siab[o\utl: palus foerit fluvio, aut vici110 mari

humilior poíl:quam aggeribtis cohibirus omnino,

maris aut fluvii in pa\udem influxus,ad machinas

i:ccurren.:lum cíl:, qna: aquam ex paludibus han–

riant. Multas autem in fequenti uaéhm machi–

nas defcribemns.

Ita in Ho\\andia machinis hydrau\icis

vento

agicatis palndes mari humiliores

cx~ccanr. P_ari~

rcr

prope paludem effecnvus , fac1le exc?&ttan

poffcr machina

qua: tnOveretut a

fiUXU

flVl

aquam ex palude hauriret. Ne tamen fiant machi-

11;e

qnotiefcumque majores

funt

paludes, fonteí

que perennes.

copiofos habenr, cune enim nul–

l:t

machina: fuf!icere po!fum.

Tercio exliccantur paludes

injiciacur humus,

attollamr fundum, vel alluvione li immictatnr

rivns aut correns, eo-maxime cempore , quo cre–

nofus eíl:. Si enim cune in paludem injiciacur poíl:

tres dies crenum deponer, ita alicubi vidi agrum

arenofum ,

inmilem, fuperinduél:o Í:rpe riv11lo,

co maxime rempore , quo coenofus erac Íecnmque

oprimam cerram deferebac in feracem cvaliífe.Fie–

bant

enim aggeres,qui induél:as rivi aquas conci–

nere poffent , poíl: tciduanam amcm qnictem

di–

mircebamr aqua ; lingnli\que vicibus duobus

tribus digicis folum afforgebat,

ilt!OOtllill!!illl'll1!1ll.l'il!!~llll.!l!l~~il!!ll1!

PROPOSITIO XLIX.

Theorcma.

De c.1dmtiafluvji,

"' "qua

currat,

Diximus fupra neccífarium effc, adhoc

ac¡ua

f!uac terminum ad quem depreffiorem effe ter–

mino a quo. Q.:1:i:ricur autcm in fluviis qu:tnatrt

elevatio rcquiramr,

fluanr,qn:rnam

clÍtn ve–

locitate aliqua. Loquor aucem limpliciter de de–

preffione vera , non aucem cancum refpeél:u linea:

horizoncalis;

Ced

rcfpeél:u circuli per terminum ad

quem traníeuntis.

Omnibus penfacis ad mocum limplícem aq!l:t·

requiricur declivicas femipedis in lingula millia–

ria; communicer unius pedis , qua:

lit

vera decli..

vitas , non íumpca penes horizomalem lineam;

cermini

qtio, fed penes circulum. Duo auc eres

pedes declivimem fufliciemem exhibebum ad

fluxum nocabilem.

1JZl1Jl!.-¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡¡llil@!l:¡j1!1l!l!l:¡¡!l1l!JllW/il~.m¡oo

!l1l

PROPOSITIO

Theorema.

!2!fa11do fi11mt11 e.t:crefair

11ltirn~i11em

vivdm;

vefocjrM 110111111d ve/ociratcm prifli11am efl in

fi1bd11plicat11 rmione qltitudini&,

Hrec propolicio

di:

contra Benediél:um Caflel–

lum,qui referente Ricciolio vult in

cali

caíu vélo–

citatcs

habere m alcicudines, eique bonum fen•

fum conatur artribucre idem Pacer.

Nam altirndines vivre

habenc

perpendicu-:

la tuborum ,

alveus ffuminis quali lumina;

(ed

vclocitas creíeit in rarione camum fubduplicata

alricudirtum rnborum¡ igimr velociraces in cadcm

ranrnm racione fubduplicata alricudinum vivarnrn

procedent.

~cod

enim volmc Pacer

Rlcc1olm~

m aqua. 111

Cctmino

quo creíceret fupra aquam

111

tcr~mo

ad qucm. Ponamus verbigracia Rho?anum mm–

mefcere uno pede, eciamli ejus aqua

rermmo

quo, paulo elevador lir,non video

t~men

quomo–

do h:i:c mmatio in dcclivitate alve1 ncmpe unms

pedís íupra 100 !cucas aliquid efficere poflir.

~i:

cend11m igirnr cíl: aquam infenorem

fupe~JO~I

comprcffam velocius -ll11ere , nam li.

fup~nons

aqu:i: li1pcraddita: impedirernr curfus, mfmor

t~·

men quali per lumen

feu

foramen

fltiere~,

veloct–

tate

m~)ore,qua:

nempc

h.1bcrec

ran?ne fu.b–

duplicatn altirndinnm. Unde etiamli non 1mped1a·

rnr curíus aqu:i: íuperioris , codem

t~men mo~d

fluir inferior,&fccurn (uperiorem rrah1c,& avehct,

llllllililt\!l:¡j!lMl!!lMl!!lil'lllJ,lll!¡¡¡¡!llJ!!!!!l!!lfillR!lfljWll1lllll

PROPOSITIO

Ll.

Theorema.

Q!1ando fi11men txcrcfait

t1lri1ttdi~•"! v~<Já~

11;,ua quampoft

incr~rncnwm tra;1('

;;;;

;,;11i

q1111m antta tr11nfi111rteb"t

hnb P drJ ibdt1pli•

compojitam ex ra1ione altirttdimim

catti ratione 11ltÍwdinmn.

. d

s·

edurit , crefcac

a.1

~1r ~umen· c~¡:J~:•:uli~qu!

ratio

fobduplicat~

altm1d.1ncm

18 P

ratio

12 ,

Í)ico aquam

qu:!l

tatl0111s

iij

uanfmfüitllí

•