De Fontibus naturahb.
&c.
137
ratione líne:i: AB, ad_lineam. FB ;_fic _enim imelli-
Amequam autem a\iquas de ha
.
genda
!ong1cu~o
horizomal1s fahem1s.
.
poíiuon~s
ÍJciam , nonnuUa
ra:e
t~arena
pro-
Demonll:rar10.
Imervallum GH ell: 1llud Cpa-
quafi ax1omatá,
P mmenda fonc
tium,
q~od
percurret ac¡ua , vi impems impreffi
I
1.
Seéliones a:quales,
&
a:quc veloces
¡·
ab aqua AB,Pr.emente, mrerea dum grav1ras_de-
rem.pore a:qi!alem aqure copiam
elfund~,~qua ~
ferr aquam a !mea CE ad lmeam GH ;
&
!mea
relligo aurem pcr hanc vocem ( :i:quc v 1
·
11
~
C E ell: id quod percurricur ab aqua vi impetíls
quibus aqua fluir .equali velocitare.
e oces) 111
imprdii ab aqua FB,
eod~m
tempere, _qua nempe
,z.
Se~ioncs
a:qualem aqu.e copiam elfullden-
grav1ras defert aquam
a
!mea CE ad hneam GH;
res a:quah rempore,fi 11e!ociratem habeam a:qua-
fed fpa1ia qu.e percurrnnrnr codern tcmpore,íe ha·
lem, fonr itquales.
bem
lit
velocitates ,
lit
pater, velocirates aurem
4· Seéliones a:quales , a:quali cempore a:qua-
(per cor.
25.
h"i'")
fe habenr in ratione fubdu·
lern aqua: copiam profundemes, funt zque ve-
plicara altirudinurii ruborum;ergo
&
longirndines
laces.
falicntium horizonraliurn in
e~dem
ratione fob-
. 4· Seéliones ina:quales a:..1ue veloces, zqua..:
duplicata ernnt. Quod erar dernonll:randum.
h tempere· profundunr aquam in proporrione
Multa hlc Mercennus de figura íaliemium,tam
feébonum.
horizomalfüm quam mediarmn congerie :
~de
5
•
Scél:iones zquales, profimdunc zquali
rem~
feélionibus conicis lemmaca nonnulla pra:mirtit.
pare aquam in proponione velocitamm:
Prrecipue vero expendir an Calientes fint paraba-
'
lica:. Probanun amem
efl:
a
nobis lineam projcélo-
!l1lllll!1.!1!1.!l:ll1l!1!l1J;¡¡Q!11l!ll!1illil!í1!!1!l1ll!Q!iS!1.!11JllM,'(l¡¡!1!l1!lJ
rnm parabolicam effe,
a
qua ncceffario aqua de-
p
Ro
p O
s
I TI
o
XXXIX.
fleélit propter facilem diviíionem '
&
aeris refi–
ll:entiam : ideoque iis non inunoror diucius,ur uci–
libns adh:i:ream,
A D
PROPOSITIONES DE A Q.U 1 S
CVRRENTIBVS OB SERVATIO
•es.
Rell:at poll:quam varias fontium proprietares
explicuimus, ut de foncium curfu, feude flumini–
bus aliquid dicamus, qu:i: materia uríliffirna e(l,&
ad praxin facilc deduci potclL Q!!Od :tmcm de
flrnninibus ,
&
eornm alveis diccmus, de canali–
bus,
&
rubis in1elligendum cll:.
Vocamus in hac materia fluminis feélionem,
capacicatem alvei , hoc cll: incelligendo planum
quodcumque verricale ad fluminis curíum,
&
ad
fuperficicm aqua: pcrpendiculare: qnidqnid in eo
plano ab aqua rangemr, vocabirur fluminis [eélio.
Ut
_¡¡
alveus lit para!lelepipedmn aliquod, eius
fc~10
enr parallelogrammum; fi alveus
fir
Ccmi–
cyhndrus , eius feélio eric Cemicirculus. In alveo
párallelepipedo, feélio habetur, fi alvei laticudi–
nem per alri_mdem feu profundicarem mulripli–
ces.
IÍ1 plcriíque tamen fluminibus alveus eíl;
irregularis,
&
porius circularis. Certum ell: enim
majo.rern
erre
circa me_di_um alv_eum' aqua: pro–
fon~Jratem
:. nnde. acc1d1t
lit
e¡uídem flurninis
feél:1?nes. vana: íinr
&
ina:quales.
Si qms aquam per alveum deflucntem metiri
ve.lit , non Ítélionis magnicudinern ramum, íed
euam vclocitatem computaredeber. Si enirn non–
mn_1qu:11n per_ ídem
lmnen~
,dupla, aut etiam rripla
fluir. aqua, eo
quo~ veloci~s
feratur, quidni pcr
feél1ones .equales 1na:quahs fluet aqua: copia, &
contra per :i:quales ina:qualis.
Ezdem enim accidunc circnmíl:ami.e flumi–
num,
&
ri~orum.alveis,
qua: fomium canalibus,
~
crogacorns. Ponamus enim aqu:i: duél:um cu–
JUs
fed:i~
fir
trigima di¡?ito'rum quadracorum,
fed
~qua
meo faris leme fluar. Si derives per
fo.
ra~nm~ qui~1que
digicos, infercis fciliccc rubís, in
P ne 1nfcnori canalis , unde cum aqu:i: perpendi–
culu~
fuperet foramina,pluribus digitis, vclocius
per rngulos tubos ferctur aqua ,
qu~m
movcarur
m a_lveo' unde accidit
lit
pcr quinque foramina,
media
for~ran
p_ars
~~u:e
exhauriatur, reftenrque
ranrum
qu~ndecun
d1g1t1 aqua: in alveo' exiftirnec
tarnen
a~mlex
fe
'5
adhnc habere refiduos. Idem
~~o:,~r~'.one
quadam in ffmninum alveis cogitan-
T,m,
l
/ /,
Theorema.
Qf!.11mdi11 f111viU& in eodem jlaw permarret,4111aiJJ
aq11a
per
om11ts illim faaiones
~11ir.
Sit fluvius AB, cujus feéliones fine in;rqua..:
les,
per'.11aneat~uc
fluvius in eodem ftam per ali–
qtws d1cs : d1co canmmdem aqua: fluere pee
feél1onem majorem C D , ac per minorem E
F.
e
Si enim tanta aqmi: copia non fluar per E F,
ac
fluir per C D fuperiorem ; ponamus incer C D
&
EF contineri cenrum dalia aqu:i:, cum intra
fe–
mihoram flux,erinr pee C D quinquagima dalia,
&
p~r
FE tanrum
30,
ergo aqua: inter CD,
&;
F E intercepta: addenmr quinquaginra dalia,
&
d~rra
henr_ur tancum criginra; ergo IJl•ior ell: co–
pia
aqua: 111ter CD,& FE,quam erat amea.
~are
'
u~rumeíce~
fluvius,concra fuppoíirionem ; fuppo·
rnmus emm fluvium aliquandiu in eodem ll:ac1.1
permanere.
Eodem modo oíl:endam fi minar aqmt copia
flt~erer
per FE 1 quam pcr CD, inrra breve
te~pus
mtnorem fore aqu:i: copiam , inrer eas fettwnes
quarn amea; arque
ade~
deberc aquam decrefcere;•
coptra Cuppoíitionem.
.
Compenfatur igimr fed:ionis exilitas' vcloc¡–
tare. Ita experimur in fluviis
quorie~~mnque
ª •
veus eíl: minus lacus ,
rorics velo"us aquam
fluere,
S
PRO PO