De Fomibus naturalib.
&e:
neam
ll, (
per
13.1
l
)
vclocicas •mem aqure A ad
vclocitacem aqure in ll
>
\l(
ad
e , (
pcr
l
J.
h..
¡,,,)
&
hoc in lingulis parc1bus proportionaltbus,ergo
aqua tubi
A
ad aquam rnbi
ll.d~
in racione dupl i–
cara velocicatum ; íed aqua qua: fluir ucrinque ell
in racione compoli1a ex rattone temporum ,
&
racione velociraturn: ergo ratio aqu:t: A ad aquam
B
componiwr ex racione velocitarnm, nempc li–
nea: A ad lineam C,
&
ex racione cemporis, feu
ex racione A ad
ll.Sifubducarnr ratio
A
ad CJeu
velocicarnm,reC\ac ratio C ad
ll:
igirnr ratio C,ad
B,
ell a:qualis racioni tempormn. R atio aurem C
ad ll ell fubduplicaca rarionis linez A ad B; igi–
cur
cempora quibus per "'quale lumen vacuancur
rnbi inltqualis •ldtudinis , fum in ratione fubdu-
plicata alrirndinum.
.
Meréennus pariter hanc propolittoncm confir–
mat experiencia. Expenum cnim fe
dici~,
tubum
alcirudinis quadrupedalis, & balis pedalts exhau–
fium
fuilíe
60
íecundis,
&
pedal1s a\citudinis,
&
a'.qualis balis per lumen a:quale fuilíe exhaullum
imra 30 fecunda.
C O R O L L AR
l
U M
T.
Tempora quibus deplemur 111bi :rqualium ba–
fium, per requale lumen, funt in racione fubdupli–
caca aquz , qure mbuimr toco cempore , feu qua:
contincrur in
tu
bis , ira
ut
li expend•tuf pondus
ucriufque aquz
, rempora fe habeanr in ralÍonc
fübduplicata illorum pondcrum.
COR OLL AR IU M
11.
T empora quibus deplenmr iidcm mbi
fe
ha–
bent ,
l1!
velocitates. Ollendimus enim irn
dfe
velociraces
lit
A
ad C,& reropora uc C ad B.Cum
:autem C
fa
media proporcionalis, ita cric A ad
C
licue C ad B.
COROLL AR IUM
llI.
Paulo camen alicer cogicandre funt illre vcloci–
tates,quam li effent permanences,fum enim velo–
citatcs
decrefcenrc~
pro ratione temporum : ita
m
a:quali tempore zquales amictantur velocitatis
-gradus,
&
hoc in racione fubduplicara Ípaciormn.
N cmpc quanmm procediwr dccreícunt vclocira–
tes, & fpatia; fed fpatia in racione dóplicaca ve–
locitatum
&
remporum , eodem proríus modo
quo refiliendo, corpora gravia íurfum afcendunr.
~!1.IHil.lítfüllíJl!!¡j¡;1J:1!G!J!l!\Q.!.!.!l61Jll(l"1lft.ílf1.\Hl81lllll'l!01l'll"1!
PRO POS
1
TI
O
X X XI V.
Problema.
lJividert t11b1trn in párrcs
Jing11lu
rernporibus
vamandM.
Sit tubus AB, qui plenus aqua vacuemr intra
horas
t
1.
dividendos in parces lingulis horis va–
cuandas. <;::um per pra:cedentem tubi ::qualium
balium dcpleancuc temporibus quz Ílnt in racione
fobduplicata alcimdinum,fupponamr tubos C,qui
depleacur imra horam,& tubus ABex Íuppolitio–
neincra 11 horas, erir alritudo rnbi
e,
ad al1im-
1{em rnbi AB, in racione duplicata unius horz ad
J
L
horas. Fiat ergo ut 1ad 11. ita 11 ad 144.dico
fi
AB,dividamr in 44.partcs ; primam parcem in–
fimam,cam effe qua: refpondet ultim11' horz.Dein–
dc
c~m
panero rer fumpram rcípondere pcnulti-
mz horz , deinde quinquies ,
&
ita deinceps pee
numeros impares.
~od
aucem illz omncs parces
A
B
adzquent numerum 144,lic ollcndo.Duodecimus
numerus impar ell 1¡,
fi
pro primo (\acuarur
mu–
ras. Efi aurcm aritlvnecica progn ffio in qua, fiar
'
aggregarum ex prima
1,&
ulcim•
l
¡
fient 14,nu–
merus multiplicandus per dimidium numerum
terminormn fcu
6,
dncic numerum 144,
&
habe–
rur coca collell:io.
Si aurem d'aretur aliud vas cujus alcimdo EF,in
quo inrra horam aqua decreícar linea EG, quzri–
tur quamum dccreícat fcqucm i hora. Inter EF,&
FG , qua:racur media proportionalis Hl, litque
H K, a:qualis ipli EF,
(per
¡i.h11j1<J)
erit tempus
quo depletur !llbus EF ad tctnpus qu6 deplemr
GF,ut HK ad 1-ll;differentia autem KI ell hora ex
'.i•ppolitio1~e.~are
li fcias quoties Kl
cominet~r
ltl
HK, Íc1cs 1.empus quo deplccur EF, icem quo
?eplewr
GF.Stnc_mpe notes quotics KI invenimr
111
HI,affumacur lmca 10, requalis linere KI, tmn
duabus lincis Hl,HO,
fir
cenia proporcionalis R;
fiatquc uc H
1
ad R ; ita FG ad FN ; dico fecunda
hora minue1¡dam aquam ufq11e ad N.
Demonfüatio. C um enim HI lit rcmptts, quo
deplcrur tublls FG, &
10,
requivaleat u11i hora:,
erir OH rempus mim1s una hora. Sed ut IH ad
OH,ita OH ad R;unde Hl ad R,erit in duplicara
racione linez Hl ad HO. Sed
lit
HI ad R, ita FG
ad FN ; ergo FG ad: FN , ell in duplicaca rncione
temporum,quibus deplemur: igitur HO ell cem–
pus quo ckplernr rnbus FN. Sed HO , efi rempus
minus un3 hor3. , quo vacuamr FG ; ergo in va–
cuando FN , impendilllr minus 1111a hora quam in
deplcndo FG , quare vacuatur GN , intra unam
horam.
!111!l2!l\
lll.íi!lll.mJll1.lll1.1®!111®1!1lmJOO!lll,llll1íllo1l?illl5001ll:I
PROPOSITIO
XXX V.
Theorcma.
Varitt experjemii.e circa rubornm
vac11111io11tm
~ia
hzc materia cota pr•éHca cfi,
&
nonnun–
quam viderur,non ica facill:,principia generalia,ad
praxin revocare, ideo aliquas expcricmias h1c re–
feram.Tnbus cujus altimdo fcre
4
pcdum,latillldo
digirorum
l
ac
G
linearum,qui unam libram cffun–
dit fpatio 77 Íccundorum, fecundam libram dabir
intra
86
fecunda, rertiam itura 91, quarcam imra
1o f , quinram intra 11
5,
fcxcam in1ra 1
¡z ,
ícpti–
mam intra 1
60 ,
oll:avam incra
206.
E
concr~
li rempoca lint requalia, verbi graria
tempus
lit
}O
fecundorl11!l,
Primo