De Fomibus
namralib.&c.
Si ifhz: linea:,
&
altitudines 11umcris exbibcan–
tur
facilius operabimur. Sir cnim C
)>
&
D ¡ ,a\..
tirndo B
A 7
digicorum ; fiar ur ; ad
5
,
irn
7
ad
1
1..¡.. Rurfus fiar uc
7
ad
11
..¡.,ita 11
T
ad
1
s+,
di–
co lineam FH,
eífe
digicornm 18+.
1*).1lü!)i)IJ1l1l1ll1fi~IJ1lllll!lüOOl!ll!lü!ll'.\llli.1lül1!11.lli·llllí'.lll00
P R OPO SIT IO
X X VIII.
\. Problema.
Data
tubom m altimdint , invc1irc
rati~nem
t1q11.i
fiuentis, per "'1""/e lumm in 1Jtroq11eJaélmn.
Sit dara mborum alticudo EF,FH qqa:rirur pro–
porcio quam habenr aqua: lluenres in urroque per
a:quale lum_en
e~dem r~mpore.Conjunga~tt~r
dua:
alrimdines 1n un1cam lmeam EH , qux d1v1datur
bifariam in punél:o
1,
defcribamr íemicirculus
EGH,
exctrcturque perpendicularis FG ; dico ita
elfo aquam lluemem ex cubo cujus alritudo E F ,
ad aquam fluemem ex cubo cujus alticudo FH, uc
EF ad FG.
Demon!hatio. (
per
:i.
5.
hujm
)
aqua: fum in
fubduplicata racione alricudinum,{eu lineannn EF,
FH, ícd
(pcr
1
;.G,)
linea: EF,FG, funr in fubdu–
plicaca racione lmeanun EF , FH , quas :cquales
foppofuimns altirnc!inibus ; igitur aqua:
fe
habenr
ut
EF ad FG.
~od
eram demon(handum.
Per Arirhmecicam facilc id confequemur. Si
enim alricudines inter fe mulriplicemus ,
&
ex
t~~;w~:e:~~~m
quadratam excrahamus , habe-
C O R O L L A R 1U M.
Si habeatur pra:ter altitudines aqua, qua: fluir
per unurri cubum , fucile habebitur aqua alcerius
cubi. Unde
lit
ad praxin aliquid dicamus, fu ppo–
nanrnr plurimi cubi in quibus
lic
foramen lineare.
Experms
ell:
Mercennus in mbo quadrupcdali
cn–
jLts foramen linea1·e hura
1;
minuta fecunda,
í\ucre libram aqua: ; ergo [cmilibra fluer eodem
tempate ex tubo uc1ius pedis ,
&
quadrans libr:e,
ex cubo cujus altirudo a:qualis tribus digitis; ex
pcdali rubo imra 16 fecunda fütet libra , incra
;
9
fecunda una libra cum dimidia ; intra
Í
t
fecunda
i
libra: , inrra minucum primum dua: libra: cum
7;,imra horam libra:
t
¡8.¡... Ex qno omcium
tu–
borum ,
&
erogaroriorum aquam lluencem focilc
deducemus, modo linearia fine foramina,
&
fcia–
tur alticudo.
*7--~·~·@>!!·~-E@~@4ffe··~
Hao
,P RO POS
1T1
O X X
1
X.
Problema.
~an1)1m
aqutt fl11a1 e."'<
tubo inclinato.
nn
R.....
°!'
D___
:_E
••••• .J
___
J
Sir tub1s inclinallls AB, in quo, per lumen li–
ncar,e •qua fluac ; qua:ricur quancum aqua: lluac
ex
11
perlicie ª'luai AC. Demitratur ad planum in
quo eíl: lumen
B,
perpendicubris CD ; dico c:tn–
dem aquam,
&
eodcm modo lluere pcr lum
enB,
qux Auerer per rubum cujus altirudo
C D.
N.am(
per
6.
h11j"')
humidum in rnbo inclinara, codcm
modo Íuam cxercec gr:ivirationcm, ac in
lllho
reél:o ,
CUJLlS
alritudo :1:qualis cíl: perpcndiculari;
igitur
cnn1
aqua: preffiv
lic
caufa unica fluxus
aqua:; eadem iluec aqua , ac in rubo rcéto cu¡us
alrirudo
e o.
ml~!íllG!l·1l\l·lltlml1l!l1j¡j@1Jll
mrr.i1IT!1l
1.lllml1lilllll·~
ot:¡¡:¡¡
P R O P O S I T l O X X X.
Theorema.
1n tubu
~'l"~
alti4
per
fa
loquendo ,
fl'iJ.14
fluente¡,
fa
habem
1<1
l11mina.
Vide
ligur.unpr::eccdcntcm.
Sinr mbi :z:que alti Afl,CO,linrquc lumina in–
:rqualaa fl,
&
O, dico ita
Ce
habere aquam fluen–
rern per lumen fl, ad aquam fluentern eodcm tem–
pore per
l~tmen
O , licue fe haber lumen B , ad
lumen D.
Demoníl:rario. Aqua du m effiuic per fl, canram
haber velocicarem,ac ii cecid1ffec ex A, idem dico
de aqua ir.'p, (
pcr
t
5.
h11j1u)
ergo a:qualem ha–
?er veloc1carcm ; ponamus , ergo aquam qu:e crac
m
13,{~a~io
unius
foc~md_i
pcrvcnire in F
,&
a3nam
foram1n1s D, perven1re m E; cnm velocirates.linr
a:qnales_, crum e¡iam linea: BF, DE :z:quales. Sed
cyltndn flf, DE ejufdern altirndinis (
prr
1;. t i.)
fe
habcnr m bafes, igirnr aqna: flF,DE,
(e
h:i.benr
~:n~~;~~ ,
fcu lumina B
&
D. Q!_iod erar o!l:cn-
Vel alio modo, id quod gravirar ;., foramen B,
a:quale efi
~yhndro
aqueo cujus baiis lir foramen
D , 1dcm d1co de forarcinc D; Íed illi cvlindri
fo
habenr uc bafes ; ergo,id quod
gravita~
in fora–
mina fe habe_c
ut
forami1.1a : ergo dftél:us qui
produc1rur er1am ur foramrna
fe
habere deber.
S~cludo
tamen nonnulla impedimenra,idcoque
poÍtu (
per
fa
)
nam cum aqua non nihil rerarderur
a
liiperficie foraminnm , facilius enim aqua cum
aqua fluente progedimr , quafl\ dum ad corpus
dmum illidimr:&
ut
jam fa: pe oíl:endimus majara
foramina mino1:em proponionaliccr li1pc1 ficiem
l1.1beanr ; ideo comrnuniter plns aqua: ex majori
profondemr quam exigat eius magnitudo.
C O R O L L A R I U M.
Ex his principiis facilc fciemus quamum aqt•a:
· flncre dc'beat ex quolibet lm;nine.
Primo
quidem
cerrum cíl: (
per
10.
G.)
foramina Ítmilia effe in
duplicata racione diamerrorum.
~1are
cum vidc–
ri.mus inrra minma fecunda i 6, tubum nnius pe–
d1s effundere unam l1bram per foramen lineare;
cum ti
linr linea: in digico , fiar circulus cujus
drameter lit uuius digiri,erir
lit
t i ad 1,ita diame–
rer unius digiti,
&
circulus ad circulum ne 144.
Ad 1 igirur per lumen unius cligiti intra 26,minu·
ca fluunc
144
libra: aqna: , li alcirudo rubi f11erit
unius pcdis. Author camen fum ucqui voluerit
cerrius.dererminare, aliquas experiencias facilr,
una emm am altera totmn negorium abíolvet.
*" E'"'-'-~ ··e.M-.-,@&m.·&i>Jfli>}~mfft
P R O P OS
1T 1
O
X X X I•
Theorcma.
~omodo
collocanda fine l11mina in
pifci1111.
Si in pifcina plurima íim colloca¡¡da lumina ,
l\~