746346

136

De Fontibus naturalib.

&e~

fhe1i1as:ex quo fir

dum primo apcrimr epiíl:o–

mium,alcius aíccndar aqua,co quod prima": gurrre,

ab aliis pri9ribus non retardemur. Deinde in fa–

licnr1bus pr.i:cisc vcnicalibus aqua dccidcns , af–

ccndcntem remorarnr; undc deficientes rantillmn

perpendiculo cxreris paribus altius

nfcen~unr.

~1anum

erit fonris inopia ,

cnim lax1us fir

orificium faliemis , quam uc fons tanta vclocHate

erumpemem aquam

Útppcdirar~

pd lit;

1~on

attol–

lemr íalicns pro rarionc

aldwd1111~

fonr1s.Ex

quo

fir

u~rnbi

pleni non finr,atque adco aqua premens

non dcbcar fomi ex ipío

fome.Ex

hoc dcfeéh1

f:.:–

pe accidit, m faliens vix

excrar fupra fuperfi–

cicm aqu.i:, parum autem

r~fcn

quoad hoc,an rn–

bi finr lariores an vero minores ' camdem cntm

aqaam fubminiílranr.

~inmm

impedimcntum ex rnb1 parv1rare pro·

veniet , quod impedimemum imelligendum eíl.

Oll:endimus enim fopra tubi ampliurdmem pr.i:ci–

nihil facere ,

aqtfam minori rubo comcnram

eífe

in :rquilibrio cum aqua laxioris rnbi: ex acci–

denri tamcn potcíl: aliquid dficere.Nam aqua mi–

noris rnbi multum movcmr , qui 111otus rcrardari

poreíl:

larei:.ibus valis 'pr.i:cipue vero

fcabri–

tiem aliquam habeanr. N am criamli laxior rubus

pro rationc foraminis virrualitcr coarél:etur

quod ut plurimum-fiat inrra aquam cylindrus def.

cendens a:qualis foramini,non ita camen rcrarda–

tur aqua,dum aliam aquam attingir,quam dum in

.corpLis durum·incurrir,cujus parres fecum u ahere

non poteíl:.

Sexmm impedimem(tm ex mborum

6gu~a

ori–

ri poteíl:. Et primo

alicubi nimis coarélemr ru–

bus,nam fatius effct mbum rotum effc minus am–

plum,quam

alicubi coarél:etur.Deindc. porius lit

circularis , quam q.uadrarns , co quod fub eadcm

::11nplitudine,minorcm

l~abet

fuperficiem:

fleél:i–

tur rubns potius in orben1, quam iu quadrum fle–

él:amr, frangirur enim f..:pe aqu.e impems. Tubus

prope foramen in infundibulum delinat,

orifi–

cium lit exquilite l.evigarum,nc diípergarnr aqua.

Ex his impedimenris orirur illa falicntium irrc–

¡\lllariras,notatumque cíl: minores falienres reípe-

8:ive

ad pcrpendiculnm aqu:<: ' majares effe

quod majares magis feparenmr ab inviccm,ideo–

que magis in acrem incurranr. Quidquid

fa,

110-

tamm eíl: expericnria pcrpendiculmti aqu:<: pe–

dmn 4,habere falienrem pcrpendicularem feu ver–

ticalem pedum 3

ldetl<jl!C perpendiculum ad

falienrem fe habet

In aliis altioribus perpendiculis non obícrva–

tur eadem ratio, nam fa:pe perpendiculum pcdum

60, quod fecundum eam proponionem, falienrem

pedurn

50,

habere deberer, non haber íaliemem .

pedibLIS

'fO

altam. Unde quia nondum fa.él.e Útnt

, íuflicienres experienri.e , nihil ccni confiirui po–

teíl:, nec ullum fyíl:ema excogirari. Si enim mu,.

taro lumine, fen foramint, altius afccndar faliens,

::me viraris aliis incomruodis , qu.i: ex fcabritie,

~ur

rnala ruborum compolirionc oriunrur , altius

,¡qua Íalir ; vitanda prius cffcnr omnia incommo·

da , ur ex acris reliíl:enria, aquz divifibilitate,

gravitare cjufdem , de proponionc falienris ,

.curn aqt1a: perpcndiculo aliquid ra11dcm affcri

poffet.

11l!~1íM1i!l1l!iil!Jli·llml!li'.l'l!@llll'IR\ll!l~lli:l1lllll"l!l!111llllli:I

[' RO PO S1T l O XXXVlll.

Theorema.

Saliente! horizo11tales flmt in fi1bdttpl.icata ratione

perpendic1<lor11m.

Amcqnam propoíitionem demonílratione ali–

qua fulciam.Nonnulla: fum afferend:e expenenu:e

P. Mercenno depromprre,circa longitudinem fa.

lienrium horizonralium ncmpe pro vario perpen–

dículo aqure in vafe, ciíl:erna , rubis ; varia¡¡ c1iam

profcrt falicmium longirudines.

Sir ergo tubus Ail,

in eo perpcndiculum

aqure,unius pedis,hoc eíl: lincaAil

lit

unius pedis,

a9ua perveniar uf'iue <id A, fuppedirerurque

commemcrnova aqua,ut nec decrefcat ncc augea–

r~1r

a9ua,metiru_r lincam CE,qua:eíl langitudo

fa–

ltenr1s. Suppo!m cxindcaugeri aquam ufquc ad F,

1terum mcn.rnr longimdincm falicntis, invcnic–

que eam long1orcm effe,

ira dc.inceps. Itaur in

cubo cujus bafis

unius pedis,

altirudo itetn

unius pedis,falicns

fü

fer/: duorum pedum;fi aqua

perveniat ad F, foque AF duorum pedurn , longi·

rudo íaliemis

lit

duorum pedum cnm dimidio,

ira dcinccps ur figura exhiber.

Pedes perpendiculi

' Longirudo faliens ho..

aqu.i:.

rizonr. pedes linez.

----¡::-y-,

;

,_.

-~----~----

Dico ergo perpendicu\& aqtt:<:

in tubo ftfe in.

duplicara racione Calienrium horizontaliurn,faltcm

ex natura rci. Nam longimdo falienris horizon,

ralis ex natura rei , proporrionalis efr velocirari

aqu.i:. Cum enim pr.ecise morui horizonrali non

relifiat gravitas; fed ranrum oddar defcenfum,eo-.

dem rempo¡:e in diverlis falicmibus addct eundem,

feu requalem defcenfum ; ponamus ergo line:nn

CG, cffc defcenfmn addimm aqu.i: proprer gravi–

tarcm intra minmum fecundum,Cirque

longi–

tudo horizomalis, pcrpcndicnlo unius pedis ,

GD longimdo falienris ex perpendiculo duorum

pedum, Dico

c;o,

elle in fubdupl.icata

sac1onc