•
De Fomibus naturali
b.
&c.
rranfrnittimr po!l incremenrum , ad aquaiu qua:
tranfmittcbacur anrea , erre in ratione compolira,
ex ratione 8 ad i8,
&
8 ad 11. Fíat Ut 8 ad 18 ita
.i
1ad17. Dico
dfe
aquam po!l: incrementum ad
aquam anteriorem, eodem rernpore llucntcm non
ut
8
ad 18 ; fedur 8 ad 27.
Demonfttatio. Aqua poft incrcmcntum , ad
aquam poíl: dccremenmm, eft in racione con¡poG–
d,
&
ex racione velocirauu:n, fcu fobduplicata al–
timdinum,& racione fcétionum;íed feél:iones ean–
dem latirudinem habentes funt
ut
altirndines:(per
1.6.) igitur aqua lluens poíl: incrcmentum , ad
..quarn priíl:inam, ;eft in ratione cornpoíita ex ra–
tione altirndinum,
&
fubduplicata earumdem al–
titudinum.
C O R O L LA R
1
U
M.
Ex
hoc vides falfum e(fe aquas i!l:as fe habere
in racione duplicata alcitudinum,
&
confequenrer ,
omnes propoíitiones
&
praxcs , qua: in hai: pro–
porcione duplicara fundamur falfas erre.
lí1Hl!J1.l'lllí1l ll.'ll!llí1l
ll'll!l:!lll'll
,.·ll!lll!lU!Mll!l.lllJllil.!l:JZ!1¡j:¡¡
P R O P O S 1TI O
L 1l.
Theorema.
0!nnta"aqua addendaJit,
ttt
jl.w11iUJ 11no pede cref–
cat refpeEl:ive ad aq11am jl.1temem,
Sit lluvius quicumque cujus altitudo nota
íir
verbi gratia pedum
9,
qureritur quantum aqua: il–
li addendum íit,
ur
creCcat uno pede ícu an dupla,
an tripla. Nam abfolutc aqua addenda cognofci
non poreft,niíi lluviivelociras cognofcarur.Igitur
cum alrimdines
fe
habeanr
lit
9
ad to : ínter
9
&
Jo,qua:ratur media proporrionalis;aut inrer
90
&
100; nernpe
95
fio
liarque
90
ad
95
,
ita
1
o ad
Jo
+
circirer. Erir aqua t0ta qu>t: fluet poft incre–
menrnm ; ad eam qua: amca llucbat ,
ut
JO.;:.,
ad
9,&
ea qua: addi dcbet ad aquam fü1rninis
ur
17,
ad
9.
Quare lluvius fexti parte minor ,
Ccd
ejuí–
~em
velocitatis illud augmenrum prreftare porret,
m
alveo regulari.
COROLLARIUM
I.
Eadem methodo fcics quanca aqua derivanda
Ílt,
ut
llumen dctumeícar quantum volueris,quod
uíui eciam erre poteft circa fomium erogaroria.
COROLLARIUM
11.
Dat$. quancitate aqua: lluentis, fob duabus al.
titudinibus cjufdem alvei regularis,& data una al–
titudine,invenire altcram alcimdinem. Hoc corol,
eft
tanrum conver(io przcedentis propoíitionis,
1lllüffill!2f!!l:!l~!Z!1líll-1ll!IJB~¡¡¡jlltlllíJ!l'll:1Jllll!!!!!llltl·!1.!lll'il
PROPOSITIO LIII.
Theorcma.
Data alti111dine vivaJ111minú,
&
aq114-
'111m11itate
per ej1U alvcttm dej1.11entiJ,a11t
cjlU
velocitate,&
"
fellione, data infl•per
q1111ruiuitt
aq11~
jl.11enrú
.tqtuili tempore in torrente injl.11e111e,fa11 dato
cj1u
alveo,& velocitatefcire q11t111taJir fi¡111ra jl.11mi–
minú inwmefcemia,
Sit flumen
A,
cujus íciatur alcimdo viva,item
nota
lit
quamitas aqtt>t:, pcr ejus alveum fü¡emis
tcmpore detcrminato, qure innocefcet ex velocica–
te ,'
&
laticudinc alvci , (ir icem cognita qu:intitas
aqua: lluenris eodem cempore, per alium lluvimu,
aur rorrcnrcm
B,
inllucncem in lluvium A;qua:ri–
tur quanrum inrumcfcere dcbcar lluvius A ,
{i
in
ejus alveum immittatur lluvius
B.
Imer aquam
a
lluvio folo
A
rra.nírnirram ,
&
aqnam poft immiffionem ro;:renris B, fluentem,
c¡ua:rancur dure media: proponionalcs methodo
m quarro
l.
Gcometria: cxplicar!l.D ico ira e!fe al–
timdinern vivam fluvii A íolius , ad alritudincm
vinm ejuídem recepta aqua rorcnris
B ,
Ítem
quanritas prioris aqua: ad fecundam mediam
P.roporrionalem. Quod anrequam demonftrcm ra–
none, exemplo explicandum cenfeo. Sic fluvius
A, devolv.ens iinra minurum 2000 exapedas cu–
b1cas;fic. alms rorrens inrra idem minumm exape–
das cubicas
J
ooo devolvens , qui influat in flu–
vium
A ,
imer
iooo
&
aggregamm ex 2ooo,
&
1
ooo, fen
3
ooo, qua:ranmr duo medij proponio–
nalcs
2
500.1610,circirer íicque alrimdo viva
fltt–
minis
A,
ante influxum alcerius pedum
H•
Fiar
ur
2000 ad remotiorem mediorum proponiona–
!ium, nempe 1630, ita
H
pedcs ad 46. D ico
1Iirumefcere fluvium A
11
pedibus , feu fore ejws
altimdinem rotalem pedum
4<1.
P .emonfüatio. (
Per
49.h11j.,,1)
~qua
qua: cranf-
1~1rmnr
per alveum fluminis A., poftquam cxce–
p1t rorrcnrem B; ad aquam priftinam, fe13 3000,
exapedre cubica: ad 1000, habent rationem com–
po'.'ram,
~x r~tione
alricudinmn,
&
íubduplicara
r~n~ne
almudmum.Ecgo
(i
dividarur ratio mune–
n
l
ooo,ad numcn1m 1000, in duas raciones qua•
rm:i una. Ítt ?uphcata alrcrius, ratio duplicata cric
rauo alnmdmum. lnvemis autem duabus mediis
proporrionalibus , id prreítamus. Cum enim lint
numcri ifü '.ºn.tinue
~ropo.nionalcs
1ooo. 1300 •
2630. 3000 circuer, enr rat10 2000 ad 1G·o du–
plicata racionis 2630 ad 3000.Nam
m
pr:ccdatur
a
numero 1000,ad 2630,bis repetirnr ratio a:qua–
lis,rarioni 1630 ad 3ooo:crgo ratio 2000 ad 26¡o,
erit ratio ahimdinurn. Uc autcrn 1000 ad 2630;
ira¡
5
pedes,prior a!tirudo , ad 46 pedes altimdi–
ncm qureíitam, quam habebit aqua poftquam
fl~
vius A, rorrenmn
B
excepir,
C O R O L L A R 1U M.
. Ur dividarur ratio qu>t:emnque vcrbi gracia
ra.
no qureeft numeri C,ad numerum F,in duas ratio
nes quarurn una
Ítt
duplicata alrerius,inrer nume–
ros C
&
F, qureranrnr duo nurneri
B
&
E,
conti–
nuc.rroponionales. Oíl:endi rationem primi C ad
teruum
E ,
duplicatam erre rationis numeri E ad
F. Liccc aurcrn non invenianrur duo numeri me–
dii proporcionales, fecundum exa&itudinem Geo–
metrica\11 ; cíl: enim unum ex iníolubilibus pro·
blcmatibus ,
fcu
duplicatio cubi: pcr attentatio–
n~m
tamen,
(i
nulla alia vía foppererer id
fufli–
cienrer ad prreíens inftitutum pra:ítaremus.
Abbas tamen Caflellus afferit altimdincs ha–
bere.rarionem aquarum fubduplicaram. H oc
di:
cognita quantitace aqu.e fluemis
intfa cenum
tempus in flumine deprerro, cognita Ítem quami–
tate aqlla: decurrenris aullo fluminc , arrerit alti–
rndincs
fe
habere,ut radices,quarnm ha: dllre aqure
fon
quadraca. Immo Íl1bdir experiemiam refpon–
dere Theoria: , ita ut in Cuperiori exemplo non fe
habercnr altimdines, ut 1000 ad 2639 ; fed
uc
1000 ad 2450.
1
Q:1are
{i
exaaa
h¡i~
experiencia,
&
{i
pomic
jieri