De Fontibus
naturalib.
&c.
i29
'b
Jlacio duornm· milliariorum , in qua
abcrrer~r
de bus minutis,hoc eíl: fumamr angulus 89.gra •
~t~nin.58.
pro angulo reé\:o' de(tendo qmnquo
cdibus
.!.
plus quam ferret
met~s
calculus. Sed
li
~anc du~
unius milliarii, irn ne m ncraq_ue abeffe–
cur eodem modo ' in
utraqt~e
error enr
du~rnm
pedum
f;
hoc eíl: in fine erit tdem error.
~ta
ca–
men d1fficile eíl: uc error in eandem parcem ver–
gac , videmr effc minus periculofmn ur dua: fiam
libellaciones, quam
¡¡
unica cancum fieret.
~ia~e
{i
de in!hmnenco dubicctur ' fiam_a:q11ales libe. -
Jaciones
&
alternis vicibt1S uterc míl:rm:ncnro m
contrarias parres obverfo ,
li
enim fuerte error '
"ouigcmr.
~l!E!i!11G11~1lil1Sll·!li!1!11~1!11'1!81ll.!1Sll!l'.111!11
\Nl.ll.'iile
'
PROPOSITIO XXV.
Problema.
Fontittm dcrivatio.
Invento , in rcrmino ad quem
pu:n&~ qu~d
requaliter
~liíl:et
al
~entro
reme'
roe
~[l~~mº~1;::~
certum eíl: m canah c\aufo'
~
0
,
e
q ne hori-
afcendere. Sir enim fons A cut e region
r
zon,caliter rcfpondeat
ptm".~u.m
B,
fihocteubt~~;:l:=
ter a centro cerrx d11lans . dtco Ít
ac
fus ABC fore m aqua a[cendat, ufc¡uc ad B,Íix
~·e
gula ge:nerali fupra cradita. Q1od aqua AC, te
tn·
:i:qui\ibtio cum aqua
C•13,
&
quamdi.u aq_ua rion
Eervenicc in B,aqua AC pr:r:ponderabtc, altamqu.e
furftun impellet in C. Qtod fatis per fe patee.
Aliqua obíccvanda íunt ad praxin.
P~imum
ut
2qua
Ítt
limpidiffima, Ít claufo tubo derivanda eíl:.
~10d
lit
conCequaris receptaculum conll:rucndum
cíl:, in cujus fummicatc tubmn aptabis, ira t1t non
~x
fondo,fcd ex Ít1pecficie aquam hauriac. Secun–
dus modus erit
li
inicio mbi ccibrum apponas,
c¡uo freces arceancur : dlltn vero maxim/: curbida
fueric aqua ,
fpongi~
majori inllmendus cric cu–
h11s, uc prius percolctur aqua, quam canalem
fubear,
Secundt1111 quod r.otate oportet , erir ne in ca•
nali A C B intercipiatur acr ; porcrir enim incer–
ceptus acr 10rum inrercurbare lluxum aqu:i:. Po•
namus enim difrupto canali elfluxilfe aquam, ita,
ut
rellct tantum in DCE., mm immittacur aqua
pleno rnbo, intercipiamrque aer in FD,dmn aqua
AF propcllct aerem F D ufque ad C. Supponicur
ergo acr elfo in OC,
&
AD, CG effe aquam, po–
tcrit fieri ut aqua CG fir in a:quilibcio cum aqua,
AI?,
~tque
:ideo nunquam aqua brachii AC po–
rent Hnpcllere aquam ufque ad B.
In hunc fcopuhnn Ía:pc aquileges impingunr,
qui non raro , am difruptos canales , aut fordi–
bas impediros exifümanc , cum camen folo imerJ
cepco acre , curíus aqu:e interrumpamr. Reme–
dimn facis
facile
li
idºerntidem
fpíracul~
coir-
Tom.
l l l.
~;~:~~~'.['
quibus dum opus cric acris cxitus con-
Tercium
c¡u~d
notari diligenccr deber, cric
l
~e
quanmm fien porcil vitecur oJccnfus aqux;
lit
m.pra:dtél:o excmplo , íacius effcc,
fi
id locus cr–
m1ccerec ,
lit
aqu~
tcél:a,
a
punll;o A in pundum
B duceremr , quam pee defccnfu1n A
e ,
&
pcr
afcenfum CB. Nam
~um
rell;a derivarm , cciamfi
cubi fraél:i
elfcn~,
itn mo
&
fu?criori parce apeni,
f!uerer camcn aqua ; dum vero aqua poil de[ccn–
fum afcendic , vim magnam cana\ibus iuferc.
lr
videmus Romanos uc vicarenc hujufmodi cir–
cuitum, fa:pc magnas fubllrnél:iones erexiffe ,
&
voragincs
ingences pontibus junxilfe. Sed
in iis diligemcr confiderandum en quid ferat
locus.
Ad praxin eciam fpeél:at ut dt•m latericiis
tn~
bis,
&
canalibus aqua dcducimr, uc priores in–
frrancur in pollcriores, facilius enim aqna ;f\uer,
nec ram cito illins cnrfus inhibcbitur , am fran..;
gernr : irem non cam facilc
[e
in junél:nras inli-
J
nuabit. Idem dico de canalibus plumbeis; cana-
les vero lignci annulis ferreis conjunéH alciffime
defodiancur , ne calorem fcntiam ; Ítc enim diu–
tius inccgri pcrfevcrabunt.
~1amum
aucem ficri
poterit benc pcrforcmur ,
&
incus l:cvorcm alr–
qucm habcam ; ncc reíl:cm ulla: fibr:r: , qna: uc
plmimum in radices abeunc ,
&
canalem obtu–
rant. Debec iccm cerebra defincre in fpiram \on–
gam duos ad n1inimum digitos , fic enim m>n eíl:
impellenda tereba, fcd
facil~
fe infinuac ,
&
reél:ius ligni mcdullam fcquimr ; quod longe
compendiolius eíl:, rerebra cnim in fpiras
&
helicem conformara , duplo facilius opus ab–
folvir.
Sccundus modus deducendi footes erít ufoi,
dum obíl:abir aliquís mons , aur prxrupra rupes,
qua: perfodi non potcft. In quo multa funt mi–
tanda,
Primnm quod norandum en, erir fypho?ís
aur rnbi ABC brachium BC dcberc clfe longrns
brachio AB ,
&
hoc fccundum lineam perpen–
dicalarcm ' hoc el\ punéhlln
e
debere effe
~u
tnilius punlÍ:o A-, in quo fopponimr effe ongd
foncis.
Secundm;n ita.exall:os requfri cana
le¡;.~~ ~~~
ra~cum
aqu:i:
extt.umdenegent ' [ed re;niin rnbi
ad1rum non permtccanr. SupponancC effe ple–
A B C ucrumquc
b~achium
AJ3 •.
B
adimm acri
num aqua
&
in
ahqt~a
parrewbt 'rnnc acr pee
prxberi , verlli gracia
111
pt~nél:o
B ' BA
quam
foramel'I B
~ravicaret,
rnm
111
~quarn ite~'a:quali
in aquam B C : \icet :iutern
ª
r grav d.
ter in a uam A ' quia pondus
aq~:e
a 1uvat gca-
.
. q
,. . per foramen B , ideo defccndet .'
vttat1onem aens
R
~