De Fontibus naturahb.
&c.
memo collocato , profpiciamur ea: regiones,
tic
enim non errabic excelfius vifus, quam oporteac,
cum cric immocum mentum, fed ab libracam alti–
tudincm io regionibus cena finitionc ddignabic.
Tune in quibus locis videbumur humores fe con–
crifpames,
&
in acra furgcnces, ibi fodiacur; non
enim in liceo loco, hoc lignum poreíl: fieri. Vulr
igitur
uc
ex vapore
fe
accollente
judi~ium
feracur
de vena incus laceme.
Afferc item'
&
alia figna, nempe ex
t~rra; vt~lt
enim in creta, fabu!one (olmo, cerra n1gra, v1x
inveniri falubres aquas , in glarea vero mediocres
venas, in fabulone vero mafi:ulo , arena '
&
car–
bunculo cerciores; in monrium radicibus,in (axis
&
lilicibus uberiores
&
falubriores
dfe.
Signa
au–
tem erunt juncus renuis, falix e.rradca, alnus, vi–
tex, arundo, hcd_c!ra, qua:
ali
non poffimt fine
hu–
rnore:licer
ha:c~ligna
infalhbilia non fine co quod
etiam inveniamur
in iis locis qua: co!lell:am
aqu¡im diu confervant , non [une camcn negli–
genda.
Dum vero dubicabicur de aliquo loco peculia–
ri, vulr folfam fieri laricudine crium pedum , ad
profundirarem pcdum quinque , pe!vimque aur
fcaphimn oleo prius inunll:um inverfum ibi col–
locari,
&
arundinibus, palea, immo
&
cerra ope–
riri ; fi cnim poíl:ero die in eo gucra: aqua: appa–
rent, fignum eíl: lacencis aqua:. liem fi in eadem
fofsa collocerur vas cretaccum non coll:um quod
humidum •pparcbic; vellufquc fi collocacum ap–
parueric pollero die madidum ; ita
ut
humor ex–
primi pollic ,, cric paricer lignum aqua: copiofo:.
Non minus
li
lucerna concinnata olcique plena
&
accenfa in eo loco apena, fuerir collocaca,
&
poíl:ero die non erit exfuél:a , fed habueric reli–
quias olei
&
ellychnii, ipfaque humida invenie–
tur : indicabic locum habere aquam, ideo q11od
ornnis tepor ad
fe
ducit humorcm. Jcem in eo lo–
co ignis fi fall:us fuerit ,
&
percalefaéh cerra
&
aduíl:a, vaporem nebulofi11n ex
fe
fufciraverit, is
IDcus habet aquam. Cum h:rc erunc ita perrenta–
ta,
&
qua: fnpra fcripta funr figna inventa, cum
deprimcndus cíl: purcus in eo loco,
&
fi capLir cric
aqua: invencum, plure5
Cune
circa fodiendi,
&
per
fpccus in unum locum coruloccndi. H:rc maximc
in moncibus &c.
Efl:
ctiam alia mcthodus quz haud dubic
li
omnibus fuccederct elfec mirabilis; ucnnmr enim
rionnulli virga amygdalina , aut coryli , ufus eíl:
. talis. Primo abfcindirnr ramus coryli bifurcatns
qualis eft ABCD , ira tamen uc dua: virg:r BD,
BC
fint unius anni, tr1.111cus
v.er?iAB,
aut
falcem
pars illius
fü
anni pl'ioris. Abfciffi1m hujnfmodi
ramum , Cuis exuunt froadibus, deinde mroque
pugno invcrfum tenent,ita tamen
lit
pars exterior
pu~ni
deorfull\
vcr~ac
; hoc
dl:
uc duo rninimi
digiti
fe
refpicianc ; mm hujnfmodi ramum ,
he
invcrfum firmi1er ucroque pugno coníl:riél:um te–
nemcs,ambulanc in iis locis de quibus eíl: aliq110d
dubium an aquam laccncem habcanc. Ubi qua:
lacenii
immincbunc perpendiculariier ; ramus
qnancumvis firmicer coníl:ringacur, invcrcicur
&
pars ABdcoríurn vergic,ita uc excremitaces pugnis
contenta: corqueancur. Duo func qn:r me comrno–
vem in hujnlinodi experimento, primum quod
non omnibus fncccdac : fecundum quod non rnn–
rnm
fit
ufui ad inveniendas aquas , fed eciam ad
metalla. Semcl enim pecunias in rerra abfcondi
de indu!lria, qua: ab aliquo nobili me pr:i:Íe111e
ramo coryli invenra: íunc. Fomes autem ita cerco·
inveniebat idem, lit comm fomis curfi1m in íolo
notarcc. Habcbac itcrn alia ligna ; nam ubi fon-·
cem ex ramo coryli dcprchcnderac,
uc
erar oculo–
rum acie_acucillima , ernmpenrem ex cerra vopo–
rem d,füngnebac,
&
capm foncis íl:acim a!Iigna–
bar. Hoc me Í:i:pe ita perculic uc initio paéh1m
cum da:mone fufpicarer; cum tamen nec verba,
nec aliquid hujufmodi dcprehendercm,
&
ranms
coryli omni cempore,
lit
foncium index habirns
lit, nullum de illo judicium foro, funr cnim ram
mulca in rerum natura , quorum caufas ignora–
mus ,
uc
li
proprerea ca
fu
pell:a haberemus,quod
caprnm noíl:rnrn fopcrant, vix pcdem moverc li–
ccrec : fed ad iníl:irncum noflmm revenamnr;
lle
invcrnum foncem quo libucrir, fi ramen poffibilc
fic
deducamus.
. Supra vidinms ,
&
in praxi tanquam princi–
p1um ,haberur ;
a~uam
non polfe afcendere nili
quamum dcfcend1c.
~1are
quotiefcumque agirnr
de fonce,dcducendo,ncceílario examinandum cric,
an
lo.c~s
ad qucm derivan_dus cíl:,
fic
depreffior
&
humil1or; an vero e!evanor,capice foncis. Uc au–
cem id examincrnr libcllatio11e opus eíl:.
Eíl: autcm
l~bcllario
de!'criprio linea: cangemis
terram, auc ctrculum aliqucm teme concemri–
cum in eo loco in quo verfamur. Dixi primo aut
círculum rerrz concentricum, cmn enim non in
planicie , cancum ; fed etiam in moncibus libella–
riones in!lit11amus , dcbemus cogirare per locum
in quo libellam ftarnimus,, circulum cujus ccn–
trum idem
fit
cmn cenero cerra: ; ad qucm circu–
lurn ducatur cangens. Addidi in loco in quo f11-
mus,alioquin ornnis linea
quomodocumo~ue
d11ll:a
efíer linea libella:. Nam inrelligatur duci qua:–
cumquc linea quantumliber inclinara , ad eam ex
centro cerra: duci poteíl: perpcndiculari,S ,
&
per
punél:um illud in quo
a
perpendic,ulari fecacur,
defcribi circulus, rerra: concencricus, quare crir
ha:c linea rangens, Potcíl: eriam definiri linea
li–
bcllarionis ca qua: quancmnlibec producat11r
fu–
pcrficiem rerra: non attingar. Terca enim cam va–
íl:a eíl:, uc qua: Cuperficiem eius non a1tingic ho–
rizontalis cenferi dcbeac. Q!)od camen fecundum
maihemadcarn pra:cifionem vcrnm non eíl:
Ad libellacioncm varia ll1nt iníl:rmnenta. Com–
rnune inítrumencmn duabus regulis confiar ad an–
gulum rell:nm fe inrerfecantibus, uc figura faris
indicae : parum amem
inc~reíl:
quomodtxumque
coinponarnr, modo linea CD
lir
perpendicularis
od
AB ..
~10
aurem enmt longiora brachia eo
operario mmus periculofa erir. Deber auceo1 in
aliquo
pun~o
linea: CD , anneél:i filum valde
ce~
nu.e,
e
quo bolis fatis gravis dependcar. Si longio–
rcs debeanc clfc libellationes, deber regula AB
duobus pinnacidiis iníl:rui, ve! in linea AB, vel in
aliqua linea il!i parallela,perinde eft : non defcribo
aurero