746346

152 / 798

122 De Fontibus namralib. &c.
lis jugera, in loco pra:cipuc elevare , ur in calle,
fiat folfa ingens ex qua cerra egcratuc, fianrque in
gyrnm aggeres , m aquam continere pollint , h:rc
forfa lit plucib11s locis, variis meatibus & cunicu–
lis ex lapide impolito penncabilis , quo piures
erunr co melius ; itnmo potemnt meams alii aliis
imponi,omnes tamen in um1m colliganruc,in qu.o
cric foramen mediocre; deíupcc lilic1bus, calcuhs
& ad duos auc tres pcdes gl~rca o~eriarur. ha:c
folfa , li aurem fieri poílit crrarn ad 1llam ahnnde
dccivemr aqua pluvia. Dice coníl:ruél:um clf~ fon–
tem perennem <¡uidem , li r_anra: lit capac1tat1s,
ur poffir aquam ab una pluv1a ad ~líam per fora–
men fubminiíl:rare: li vero perennts non lit, po–
tccit effe ucilis domcf\icis nlibus,ira ut laxare tan–
mm ep1íl:omio aqua decurrat.
itcm ÍQramen aut mbus D E F Íit capacior tubo
AB , pollicque majocem copiam aqua: exhaurice,
A B
quam defluat per AB, dico fomem cominuui.n AB
mmacum e{fe in alcemum.
. Cum cnim aqua replebic capacirarem BC, ni–
hil cffiuec, fed augebicuc aqua in rnbo DE, do·
n:c p~rveniac in E; cune enhn aqua pra:cipi•a–
bm1r tn F. , & quia acr incumbic & gravitar in
¡¡¡¡¡¡¡¡a¡¡~.ll1l@ll!lll6l·ll1ll!!l1\1\.1!11ll1lll1l·m!mlr¡:¡jií1Jl.lilllillli! a9ua':' cav1rarc BC conrencam, & per illam gra.
P RO p 0 S l T 1O X V. ~tcac ~n aquam robo DE comprchenfam, gravitar
Theorema.
nem 111 aquam E F. Aqua autem in E F pon–
dero!ior eíl: aqua DE , falccm majus momentum
haber, quia ex foppolicionc majoc cíl: eius alcirn–
FonJ Altacombanru , & fons P11igroffenfis Ji("# do; quanrum auccm cíl: rnomemum aqua: A B,
tanrilm vicibU& elernrrentes. ramumreracdarm graviratio aeris ex parre F, li–
cue quamum eíl: momemum aqua: DE,tanrum de
Non refero hlc qllam plurimos fontes , qui momento aeris gravitantis in aquam DE perit ;
per imervalla ranmm flu,mr; nam in locis marici- majus igimr cric momenrnm aeris gravicancís in
mis, facilc id maris a:íl:ni rribni polfcc, pra:cipuc DEq~1am gravicanris in EF.lgimr acr gravitans in
vero , li in loco hmniliori inveniantur, ad quem DE,v1.ncec & anoller aquá,cogerque ad egreffom.
maris aqua, dum intumefcit perveniar. Unum ca- Er q.111a ex Íuppolidone, rubus DEF majar fup-
men moneo vix effe inquirendam fontium , hoc pomtur tubo AB , & plas aqua: cxhaurire poreíl:
modo mirabilium caufam, nili ab iis qni fuerum quam poffü tubus AB fubu1iniíl:rare, ideo minue-
oculati tefl:cs , cor enirn mendacia in hoc genere rur aqua & randem exhaurierur tora , & tubum
referumur, & tot circumíl:antia: avero aliena:, ur DEF aer Íi1bintrabit per orificium D,runc celfabit
res alioquin facilis fa:pe intric;cmr. Duos hlc ha- aqua,expeél:andumque erir donec rurfus in cavira-
bemus fontes quos vocam mirabiles,unum prope te B C :iqua perveniar in E ; runc rurfus fluere
Abbariam Ciftercienlimn, quam Altacombam di- incipiet,& lic ftatis vicibus fluer. Scquiturquod {i
cimus, diftamem Cambecio quatnor circirer Leu- aqua per unmn aur alterum diem :rqualiter íub.
cis. Hic fans nqn femper fluir,nec fingulis diebus; miniftrctttc per AB,i:qualia ctiam erunr inrerval-
dum enim eft aridior anni rempeftas, omnino de- la: li vero minor copia fubminiíl:rarur lit>t Ion-,
ficir; ita plurimi ad aliquos dies, eius fluxum ex- giora ; li nulla, nulla etiam fluar pee F; li abun-
peél:arum , nec tamen vidernnt. Aliquando intra damior lit in AB, & taut3 quanta, per F, effluir,
horam duodecies fluir, m feme! expcrri íumus,in- tune nulla: fim vices & concinuctur fluxus aqua:.
recea dum pranderemus, undecies aquam dedir. In Alracombano fome nullam irregularira 1e111
Ex hac irregularitate emanavir hoc proverbium, animadveni , nec audivi qua: me cogerem qnid
úr dicarur nunquam íluere coram illegirimis, & aliud comminifci.
fpuriis. In eo nihil 2liud notattt dignum animad- Alii vero rem alirer explicanr, Íupponunr enim
Yeni, vices enim m plurimum eodem die Ílmt íngcnrcm aliquem lapidem & vacnum , fonuiro
a:quales, & a:qualia rempora. Q!ta:rirur hujus rei cafit, ob fobjdhtm alinm lapidem raaquam hypo-
rario. Scio nonnullos ad a:íl:um maris rccurrirfc, moclion,ita poruilfe in a:quilibrio poui, ut vacuus
' fed malc, diftar enim Camberium a mari fexagin- lbrcr rcél:us, plenus aurem inclinaremr. Stt enim
ta leucis , & hicfons in lacum Burgeti, lacus in t•lis lapis AB, foftemarus in punél:o C, ita tamett
Rhodanum, Rhodanus in mare Medirerraneum m major pars cavitaris vergeret ad punéhtm A,.
pra:cipiri curfu influir, qui maximam hujus fonris Licer dnm vacuus erfec nonnihil pra:ponderaret
fupra macis fupcrficiem denotar altimdinem.Mul- pars eius B,quia rnmen dum a~ua implecur majo.r
to minus ad fluél:us macis , qui haud dubic ere- pars aqt1:e vergit ad partes A, ideo poreíl: pondus
briores fom, & non duodecies imra horam, fed aqt1a: pra:ponderare,&runc inclinabitur,& aquam
pluíquam cenrics inrercurrunr. Idem dice dc,aliis dfundct : effusa aqua mrfus pars eins B pra:pon•
inrra moncis vicini vifccra lacnm comminifccnri- derabir, crirque exp~él:andmn donec denno im·
bt1s , quem ct'tm aura agitaret, cxundace cogerer, plearnr aqt1a.l lta videbimus in machinis hydran•
fed crebriores elfent vices. Affignabo igirur can- licis vafa culrninancia.
fam facilem, & ex noíl:ris principiis pendentem, • Q!;tamvis hunc modum pofiibilem abíolm~ ju-
immo qua: calis lit, ur fomem qucmcumque con- dicem; imptobabile ramen videmr intra rupem
tinuum,in alternum fonrem murare poffü. Prim~ forruiro caíu ira difpo~rum erfelapidem in a:quili·
modus hic erit.SirM3 fans continuo fluens in ca- hrio, ur id pra:íbre poffit , cum opus lit anificio
viratem E C, qu:e aquam conrinere poffic, in ea faris exquiliro ad id confequcndum.
aucem lit fyphunculus incurvus DEF, nempe fo. Norara:.lime alia: irre&ularirares ~n ~onte '
ramen in rupe formitocafo repertum, quo<l a ~roffenlid1ftanrc Cam~enoduobusc1rc1ter m1ll'i.a-
fundo caviracis furfum afcendat in E , defcendat rtbt1s prope pagmn cm nomen Puifgros.Noncntm
aute111 in F, ira ut crus EF lit Jongius cruce DE; tantum pee iurervalla decmrit, fed curo feme! cc:i:-
P"•