746346

Ii6

De Fontibus naturalib.

&c.

.ffi~ .EfitiMM&~'/Nt-m

i)H•i+a·ff'tt'it

P R O P O S 1T 1 O 1 X.

Theorema.

atr

gravittt, tata

aerea regio

habet per

mo·

d11m v11fis ,

mbiu

parte

Ji1perio~i

cla11fiu

per

mad1<m

alterius

tubi

comr111111icanru.

~1od

corollario ultimo de aqt1• ofiendimus,

applicari pocefi cocí acri. Si enim

fupponatu~

cffe

tubus percingens ultra acrClll

111

terras gravaan–

cem

apenus, qui dcberer aut

va~.ut1s

effe aut

cene plenus :i:rherca aliq11a fubfianna, n.ullo mo–

do gravitance,

illius 11na

exrrcm1~as

111

fcuce.1-

lam aqua plenam immicrarnr,

~um

.aer grav1cec m

aquam reliquam,

non grav1tet

111

eam

pacr~m

aqu:i:, qu:z: qt1afi procegimr illo cubo,(neqt1e en1m

fopponirnr ullus aer gravirans imra rubum ) ne–

celfario acrollcmr aqua incra mbum,ad cancam al–

tirudinem donec

íic

:i:qu1hbrium.Eric autem :z:qui–

librium (

per pruedcntem propojitiomm)

~um

alti–

cudo aeris ad altitudinem aqu:i: íc habeblt,ut gra–

vitas ípecifica aqure,

graviracem

Ípccifi~om

acris.

~1od

íi

loco aq11re ponercrur mcrcur1us,

minns arcollercmr mercuri11s. Ncqnc obfiar quod

tam parum aqu:z:, auc mercurii qt1anrum iiura m–

bum concinerur

íic

in :z:quilibrio cum canta aeris

copia, quia ne dixi diípoficio ad parvum mocum

in aére , compeníar, cxiguitatcm aqua: , ur j:1m

oflendimus Íupra. Nam deíceníus acris, ad aícen–

fum aqu:z:

habet ur diamerer mbi aquei, ad dia–

merrum rotius athmoíph:z:r:i: acrere,

gravitas

totius acris ad gravitarem aqu:z: ;

lit

diameccr

achmoípha:ra:, ad diamerrum aqua:. Unde efl re–

ciprocado neceffaria ad :z:quilibrium. Sed iis non

immoror urpote qu:z: cum

íint

jam demonfiraca

i!tdicaffe íufficiar.

Cum aurem id pr:eflarc non poffimus , nempe

habere tubum, cujus longitudo rranlcendac regio–

nem aCream ,

qu~

in rerram gravitar ; albm viam

tentamus, impediendo Ícilicct' ne acr in mbum

graviret.

lmplemus igicur aqua cubum longio–

rem, verbi grariá quadraginca pcdnm,

jníque pe–

dem, aqure immcrgimus, obruracoque ddigenrer

fuperioci orificio, ne acr per illud in aqnam gra–

virec; aperimus orificium in pede conílruéhun,

viamque aqnre facinms. Cemun aucem efi quod

íi

aqua in eo tubo , comragraviranrc acre Íuficn–

rarecur, def!uere dcbercr, donec cadcm elfec rario

alrirudinis regionis acrea: ad alcimdinem aqu" in

tubo Íufientaca: , qu:z: graviracis ípecificre aqu:z:,

ad gravirarcm ípccificam acris. Sultenracur aurcm

taomm ad alcimdinem pedum

¡; ;

fi amcm fiar

experienda in mercurio, íu

!tenrabituc.ad

alcimdi–

nem 26 digicorum , nernpe ur

haber graviras

fpecifica mcrcurii ad gravicarem ípecificam acris.

~rnre

coníequenrcr erir altirudo mercurii in cubo

fofiencaci, ad alrimdinern aqua:,

lit

gravitas fpeci–

lica aqu:z:,ad gravicarem ípecificam mercurii,quod

ita reípondecexperiencia::, ne ne ranrillulmn exce–

dar. Volui autem moncre ne quis rniretur tantam

acris copiarn , poffe eíle in a:quilibrio , cum ram

exigua rneccurii parce: non cnim uc jarn í:Epe mo–

nui acr íolurn, íecundum íuam encicarcm confide–

randus eft, íed apticudinis ad rnocurn rario hoben–

da eft. lea dum incra mare cubum imrnicrimus,

•qua mbo contenta, efi in :z:quilibrio cum toco

maci. lta eciam rnercuriustin tubo !i1fientams cric

in :tquilibrio, curo roto acr•, quia

íi

mercurius

aícenderet in tubo per unam leucalj), tota atluno•

fphrera acris non deícendcret una ce1mes

~iilldi·

ma parte unius line:i:.

~1od rep~rc1.c

volt11 ut ry:

ronuro imaginationem hu1c pn11c1p10 affucfacc

rem.

li!l~'iJO,OOiJl!!ll!IJl!ll'l!l!lillll'1!1.l~IJllllQ,1l71ll\Jllll'l!1l'liNlOO

P R O P O S 1T I O

Thcorema.

In Fluidú gravitatia perpendiet1larú puMlct.

Etiam!i dixerimus pra:ccdcnci

pro~~olicione

dum humidurn, in parrem fubjcél:am

gravn~c

plu–

ribus gravicationiblls, eas omnes

grnvna~1011es.,

foli

perpendicLtlaci :z:quivalcrc : mh1lommus m

alh1 ÍCcllndo, dico perpcndicularem magis o¡ era–

ri,

de follo majorem exerccrc conorum , quam

reliquas. Elto enim dum abcfi perpendicul ..ris

gravicatio, rd iqua: íuam vim

habeanr, affero ramcn dum

adcft preilio perpcndict1laris,

eam prrecipuam vim b berc.

Sir cnim vas AB ,111 ct jus me–

dio fondo,!icforamen

apcr–

tum , pee quod aqua cgrcdia–

tur , Íub!ider aqua in parre E,

A~n

}\I

,.,

qua: perpendicularirer forarni–

ni C reípondet, ita ur fi,u cylindrus EC dcí,cn–

dcns, CJUÍtJcrn circiter cr' ffittei

Cll\TI

fornrninc,

alia: parces aq11a: extra illum cyliudrum pofit:I>

non deíccudam. lude fir ctiam,

lit

qu:i: íunr

le–

viora aqua, fi in pnné\o E invcniannu fimul cum

fubiidente aqna deíccndanr, qu:z: in alns Íupcrfi–

ciei aqu:z: panibus pofira: Íu(kmentur ,

fuper–

narenr. Rario igirur e!t quod omnc grave dcbrum

perpendicularircr, majus haber momcncum, quam

idcm aur fimile grave quod fcrtur pcr planum in–

clinamm ,

vidimus in mecl1anica cum cgimus

de planis inclinacis. Sed ali:z: ornnes parces Cll!ra

cyliudrnm E C pofira: , nirunrnr ad foramen C

nifu inclinato,

obliquo, parces vero EC nifu

perpcndlculari : ergo parres EC pr:z:valebunr.

Vcri: quidcm

illa: deeffcnc partes, reliqua: fer.

rcncur ad foramen C, íed quia nifus panium EC

pra:valer, impedir quominus alire moveantur. Ex

quo vides racioncm cnr in punll:o E ita fobfidac

aqua uc fonnerur infond1bulum ,

lcvia eriam

corpora fimul cum aqua fnbiidence dcorfum

fi -

ranrur.

Ea occafione quxres cur liar vorrcx in punl\'o

E, hoc cfi cur aqua no11 íubfidac rell:a, fcd rocernr

in vorricem. Ego qnidcm non exi!timarim in aqua

qniernomnino, talem vorcicem in orbem

a~ira

rum inveniri, ícd canrurn in aqnis currentibus,

dum cnim accidic ut imperus aqaa: currentis , in

aqua: íub!idcnris lams unum incurrar; aqua fimm

morum coníervar, fubfidic rarnen ipía,

in illius

infundibuli aquci Íupe1 ficic, fuum momm reél:um

mucac in orbicularern.

llíl·ll'l!llllll!l~®rJi:11i:11,il'l!llil1l'llNINl!l'll!l'llil1lll!i!l'.l!!lll·l!ll!l'.l!

PROPOSITIO X I.

Theorema.

N onnu11qtM7JJ c.>: Mcidcmi Ir, minwiaribiu t1tbi4

~q11ilibno

hmnidmn exorbitat.

Afferamexpcrientia111, Si canaliculum All

foc

c:apillare1;¡¡