II I
-·;i~j
TRACTATUS XVII.
DE FONTIBV S
Naturalibus, &Fluminibus.
1.
~ '""~~
O N TES quam amomi fimt, tam ard1uem
efl,
&
operuf11m abdittU eorum
,
~,?-1
..
,k~
',
fw11rigines in lucem edere, 11111
i~~efejfam
illam_ perennitatem .explicare. Cona-
~
bLm11r tamen alu¡utd dtCere,
lit
!tcet fcopum attlngere,
&
rem zp[am omlú fi1b-
.
¡icere non ticeat; q11idq11id tamcn 11111 ex a!torum Ingenio, attt ex mente nojlra,
oz,;
atimjw momenlt videbt111r,
demo1?(ir~ttontbuJ cm~,&
fcienrtfd mC!hodo
jl
4
~
b1üre ttmabwuu. De q11inq1te in hoc mzrtat'.tpr,r.a¡me ag4m; primo de fonti11m origine, (imm–
do de ltbeltationib11s
,
tertio de mr(it,
&
copta demrrentu pcr trtbos aqu,r.; q11arto de falicnti·
b
11 ,
qiúnto 4cj11tminum atrJit,
&
ji
q11.e v1deb1mt1tr ad praxm fjeaamta. non omittam. D-e
hac 7/Jataria rgemnt
.
.
.
.
Joann. Baot. Aleottt1, Ferrarienjis Dttcu
,
&
C/ementLS P'l
11.
Hydrometra,
Bened1El,;, cojleil11s , Abb1u BcnediElimts rn op11fwlo de menfitra ar¡uarum mrrenti11m.
Jo.tnn.
B~pt.
Baraterites in ArchiteEl11r11 aquamm.
P. N1<0/aus
Cab~11s
/.
¡ .
Meteorofog.
Joann. B1pt. Balt1.1n11s de molll l1q1iidomm.
SUPPOSIT IO
I.
Globum rerrnqttemn Sphrericum eílc,nemo en,
hoc
revo
qui dub"cr, ctm1 id innumeris proberur
cxperienriis,,
&
ipra gravium naturn fatis indicer,
qttii a1communc aliquod cenuum fernnmr. N on
hl·
aff
ro
argnmcnca, qure ad id probandnm
fa.
ciunr; id enim
t·x
aliis rraélaribus íufficienrer f\a–
bilimm alf.1mo. St1fficiar modo, ex aqux !L11di–
tatc ahqnid in rern no!lram deducere:poliro cnim
omnium gr>viurn centro,
&
aqmc Ruidirare, faci–
li:
ollen~emus
fopedicicm cjtts omnem ,
&
fplu:–
ncam effe,
&
requab1lirer circa cenrrurn rerra: fu–
fam.
Hoc enim habcnt liquida ,
ut
non ramúm
perpenclicularieer dcrcendrnr;
fcd
etiam oblique,
&
per plana inclinara. S1ve Ruidieas, Ge d1v1li–
bil1ras in rnm1111ílimos globos ; globus aueem
i¡,¡–
ter crercras propricraecs hoc haber,
m
in planis,
vcl camillnm inclinacis conlinerc non valeac:
&
quo fuerir globns minar, eo facilil1s
rnovcacur.Eoqnod ejus íuperficies rnagis
a
reéla íuperficie re–
cedac, 1nin11fque illi actomrnodetur,
&
congmar;
livc
Huidüas
lit
aliquid alind. Sir ergo rerra: he–
m1fpha:num
ABC,
&
aqure fuperficies
li
ficri po–
rcn,lir plano, qualis reprrefematur per lineam DE,
onendo in cali cafu aquam foblinere non poífe,
fcd neceffario deRuxuram, donec
Ce
accommodet
orhicularieer circa centrum. Cum enim linea:
FB,
DF, fine a:quales, FE majar erit quam DF ; quare
planun~ D~
declive cric , hocen fi aqua feramr
fecundum hnea1:1 DE! vcrc dcÍcender ; fcd quo–
t1efcumq11e fl111dum mvcnir p\anrnn incljnatum
t~nes
dcfcendir pcr illud. Secundo parces G ma–
g•~ p~emunrur,quam
panes
H;
liquida
ame~
hoc
ec'.am habenc , ur quoriefcumque patee exirus
cnam ad lacera partes
a
íupcrioribus preffz , :\)ias
ad lacera cxpellanc; igimr parres G
,.3
ÍUperiori·
bus preíla:,parres
H
loco dimovebunt;
&
deRuc-
re verstls
D
cogenr , donec candem aqu:e fuperA
ficies,
lit
cerrre concentrica.
C O R O L L AR
!U
M
l.
Ex quo facilc concipies fph:ericicacem cerra:'
non
efíe
caufam cur.flumina decurrác;oeque eniro
pucandum en' quod procedendo versus aufü111n
magis defcendacur, quam proccdendo
v~rsus
bo–
rearn; fed neceífarium eífe ad f\uminum curliun,
'm
alvcus defleélat a cerra: rocundicare ,
&
magis
accedat ad cemrum cerr:e,alioquin ll:agnarer aqua,
C O R O L
L
AR I U M
I I.
Q.!;iamvis aqua: in fuperlicie cerra: quiefcencis
fuperficies,idem cum cerra
cenero~
habeanc,acque
adeo cerrenam fuperficiem .perficianc .'
&
conr1-
n11enc : qnre rarncn in pure1s profnnd1onbus ,
&;
foffis delicercunt, alrerius globi minoris foperfi-
cieí