746346

ydroílatica~

cit. Dum vero aqua incaluit ma)oremqne locnm

occupavit, quam aer ipÍt

requalt~

pondere , tune

acr viciífim fupcrabit aquam arque 1s modus com–

munis eíl:.

Ahus vero modus nullam admitrens vcram ra–

refaél:ioncm, aur condenfationem, niÍt admix–

tionem alrcrius materia: , neceffario admittere

deber dari corpora alia aliis graviora , aur lc–

viora , ira ignis levior eíl: aere, acr aqua , aqua

qua"' rerra.

~1are

dum calefiir aqua, ejufque

parces d1íl:rahumur ah invicem , ex qua

atren~~rionc adhnc gravirarem

110~1

mmant , .fcd.

cmh–

ber parciculz aquz, anneéhrur aliqua 1g111s par–

ticula, unde fir ur aggregarum ex pamcults

ignis,

aquz, fiar in fpecie gravitaris

~inoris,

quam acr,

przvalear aer, furfumque 1llud ag–

gregarum exrrudar , licer folam aquz particulam

cxuudcre non poffer.

Dices. Si aer exrrudere non poteíl: parciculam

aquz folam, nao poterir criam

exrr~dere,

aggre–

gacum ex aqua,

igne , quod en1m nou po–

rcíl:

fuíl:entare parrem , non porerit fufrcnrare

corum.

Refpondco. Illud argumenrum fieri po!fe

quocumque pondere cm ,velica ad¡ung1rur. Sir

enim plumbum quod ab aqua íufremari non po–

rerir,

adjungarur ligno, umunque ah aqua fu–

fienrabirur, ur experienria confiar. Ad urrum–

que

igirnr exempluro refpondeo , concedendo

quod

acr non polfü aquamforíun.1 exrrudere,

idero acr manens in eadem d1fpofiuone ad mo–

turo , nao poffir aggregarum illud ex aqua ,

igne fnrfum pellere ,

negan~o

tamen elfe eundem

acrem,aur in eadem difpafiuone ad

motu~.

N am

d11m aícendit aggregatum, illud , defcend1r moles

a:qn•lis aeris, d11m vero

exrr_udcn~a.

erar fola

aqure porricula,

defcendeb~t

pamer acr ipfi

qu.~~d

molem zqualis. Suppomrur aurcm moles acns

a:qualis aqua:,

min~s

gravis , quam aqua,

mo–

les acris zqualis in magnimdine aggregato ex

igne,

aqua illo gravior.

Sa:pc ligna diu madefall:a mergumur , licer

anrea fupernarnrenr , quia Ía:pe

fir

ur pra:cisc

materia ligni

iir

graviratis roajoris qnam aqua;

ob frequemiffimos ramen poros ,

fir

ampliar,

immo includir multum acris.

~iare

aggrega–

tum ex ligno ,

aé!re levius efr aqua, ejtél:o

tamcn acre admiísaque in lacum eius aqua. fir

aggregamm gravius aqua ' quod ah ea fufremari

non porefr,

Glacies non efr deniior aqua, fed rarior, un–

de fupernatat aqua:.

lmmo immi(cerur mulrus

acr , aut vapor inrra aquam,

fi r glacics,

qui vapor vicem haber coagnli : inrernofcimus

aurem hunc vaporero permifceri , ex frequen–

tibus bullís , quas in ea norare

licet. Unde

quoties frangunrur vafa , ex aquz in glaciem

concrecione, non franguntur, quod earnm la–

tera inrus artr3hanrur ah aqua , in minorem Io–

cum contrall:a, fed verc dum prima aqua:foper–

ficies efr congelara, tanta vi admifcenmr vapo–

res,

lit

aquam amplificem, unde perruropunrur

vaía. QEod experiemia ita norum efr, ur nullus

refrag?ri polfü.

'fom,

111.

OOOOG"lml!

ll1.lll1.11JIJ.ll1.ll\

llüil.ll1.l~~.lll:l1ilill9~tl:2'l!l!li!!lli

PROPOSlTlO XVll

Problema.

dem corpm

modo

ª'l"~fup<rnatát ,

modo

mergwu·.

}Ltcundum fone fpell:aculum, iifq11e qui ratio.

nem ignoranr, prorfus roirabile, de quo jam

di–

ximus aliquid. Sit igimr majar phiala

AB,

plcn'\

aqua , immo illius eolio anneél:atur velica pifcis,

qu.r: aut

[plena aqua '

a~it

acre ' imra phial.;nt

AB,

li~t

ahz

~mpulhe

mmores ."perra: íemiple–

~a:

.•qua , ore mverfo , qua: fere íint in a:qui–

libno cum aqua. Porerunr autem ira ad a:qua–

litarem cum aq11z gravirate revocari ,

lit

com–

primendo ranrifper'veÍtcam , de.fcendam una poíl:

aliam, ceifanre aurero tali compreffione ,afren–

danr,

ita quotieícmnque libuerit , eas coges

ad aícenforn.

~tre~jrnr

aurero ratio hujus expe–

rimenri.

Refpondeo ampu!lulas inrra majorem phia–

lam comentas, ex fuppolirione elfc femiplenas

aqua '

femiplenas acre, gui acr patiens

el!:

compreffionis; antequam ergo compriroatur ve–

lica , aggregarum ex ampnllula

aerc comen–

to , \najorem locum occupar , quaro aqu• ipfi

a:qniponderans, quare Ít1pcrnatat ampullula.Dum

a11rcm comprimirnr veÍtca,

confequemcr aqua,

qure cum Ítt preffionis impatiens , compriro¡c

acrem in ampnllulis conrenrum , eumquc in lo–

cum angufriorem coarll:at , ex quo

fir

ur aggre–

gamm ex vitro

acre inclufo minarán locum

occuper , quam aqua ipÍt zqniponderans ; quare

(

h11iiu)

merai deber.

Vcl

quod ídem eíl:

majar copia aqu.r: Ct1bir ampullulas eaíquc gra–

viores rcddir.

Anificibus aurem rclinquo moduro ica compri–

mcndi veiicam, m

fpell:a oribus hzc cornpref–

lio

non adverrarur

, velica etenim compreffa

aquam in fialam refondet, dilatara reforbebit. De–

benr antem ampullula: elfe diverú coloris ,

eriatn paulo diverfx

gravitatis fpec16ca:.

!1flllilll1lmrn111.lWJllll1lllil'll!ill1i!il.ltl:21l1lll1lll1l,!RIW,!lQ1lll1.l1J

PROPOSITIO XVIII.

Problema,

N aviculam conjlrttere,

qt1.t

libí111m11111magú,

a1't mintu mergawr, irnmO

non1111mq11 11

tota

fi•b

aq11ú

/atea/.

Ellhibirum fuir

viginri circíter annis, Lug–

duni fupra Ararim incnndiílimum

fpelh~culum.

N avícula fuir coriacea und1que tell:a, un1us tan–

tllm hominis capax ' medio corporc

navicula

extantis